Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, üzerinde çalışılan kira düzenlemesiyle ölçü üzerinden değil oran üzerinden belirleme yapılacağını belirterek, “Son kademeye gelindiğini söz etmek isterim. Bu, süreksiz bir düzenleme olacaktır, altını çizeyim. Kalıcı bir düzenleme değil, süreksiz bir düzenleme yapacağız.” dedi.
Bozdağ, Yozgat’ta Cemil Çiçek İşçi Eğitim Merkezi’nde yargı muhabirleriyle bir ortaya geldiği görüşmede, kira konusunda fahiş artışların talep edildiğini, bu artışlar karşısında kiracıların zorda kaldığını, bilhassa İstanbul’da bunun büyük bir probleme dönüştüğünü belirtti.
Ev sahibinin ve kiracının hukukunu koruyarak kiralarda fahiş fiyatların önüne geçmek için bir formül arayışında olunduğunu lisana getiren Bozdağ, bu mevzuda Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Adalet, Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıklarının ortak çalışma yaptığını hatırlattı.
Bakan Bozdağ, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında kendisinin de yer aldığı görüşmede, birtakım başlıklar üzerinde durulduğuna dikkati çekerek, şöyleki devam etti:
“Birinci başlık birinci kez kiraya verecek mesken sahibi ile kiraya tutacak kişi içinde kira ölçüsüyle ilgili nasıl bir ölçü konabilir, iki tarafın hukukunu koruyan bununla ilgili çalışma yapılması talimatını verdik. Gerisinden oturanlarla ilgili artış oranı nasıl olacak, ne olacak, neye bakılırsa yapılacak, TÜFE, TEFE, öteki enflasyon sayıları, öbür şeyler, bütün bunları da dikkate alarak hem konut sahibinin tıpkı vakitte kiracının hukukunu koruyan ortak bir formül. Bunlarla ilgili çalışmalar yapılıyor.”
Denetim düzeneği konusunda da çalışma yapıldığını aktaran Bozdağ, ana çerçeve üzerinde istişarelerin yürütüldüğünü, şu ana kadar da değerli aralıklar alındığını, kimi formüllerin ortaya konduğunu bildirdi.
Borçlar Kanunu’nda bu bahiste yeteri kadar düzenlemenin bulunduğuna işaret eden Bozdağ, mevcut mevzuattan da ilham alındığını lisana getirdi.
Adalet Bakanı Bozdağ, “Oran üzerinden bir belirleme yapacağız. Ölçü üzerinden değil. Zira oran üzerinden bir belirlemenin makul olacağını düşünüyoruz. Oran üzerinden yaptığımızda maliyet her ölçüye nazaran farklı biçimde oluşacaktır. Son evreye gelindiğini tabir etmek isterim. Bu, süreksiz bir düzenleme olacaktır, altını çizeyim. Kalıcı bir düzenleme değil, süreksiz bir düzenleme yapacağız. Mühlet bittikten daha sonra da bu eski hale devam edeceğiz.” diye konuştu.
Bakan Bozdağ, soru üzerine kira ihtilaflarını arabulucuya devretmeyi, bu metotla uyuşmazlıkları çözmeyi hedeflediklerini belirtti. Bunun uyuşmazlıkların kısa müddette çözülmesini sağlayacağını kaydeden Bozdağ, taraflar içindeki ihtilafın hasımlığa dönüşmesinin de bu yolla engelleneceğini tabir etti.
“Değişken bir oran mı olacak?” sorusu üzerine Bozdağ, “Şimdi sabit bir oran olacak. bir daha TÜFE vesaire üzere bir temel alınacak fakat oran dediğimizde şu anda bu sayılar yüksek. Bu yüksek sayıların her tarafın kabul edeceği makul bir orana çekilmesi.” cevabını verdi.
Makulü, her insanın kabul edebileceği tahlili aradıklarını vurgulayan Bozdağ, “Ev sahiplerinin, talep sahibi olan kiracıların da hukukunu koruyan, külfeti paylaştıran bir formülü ortaya koyacağız.” görüşünü paylaştı.
Bekir Bozdağ, kontrol sisteminin nasıl olacağı konusunda da çalışmaların sürdüğünü aktardı.
“Cezai yaptırım düşünülmüyor”
Sözleşme hürriyetinin korunması gerektiğini belirten Bozdağ, açıklamalarını şöyleki sürdürdü:
“Burada bir hassas terazi istikrarı olduğunu tabir etmekte yarar var. Buradaki gaye birilerini cezalandırmak değil, teraziyi istikrarlı tutabilmek. Bu ihtilaflar tüzel ihtilaf, sonuçta yargıya gidecek. Cezayı gerektiren husus değil, rastgele bir ceza öngörülmesi de kelam konusu değil. Kontrattan dolayı cezalar hürriyeti bağlayıcı, bir ceza konulmayacağı Anayasa’da açık bir biçimde tabir ediliyor. Rastgele bir cezai yaptırım düşünülmüyor.”
İlk kez kiraya vereceklerle ilgili düzenlemenin nasıl olacağının sorulması üzerine Bozdağ, şunları kaydetti.
“Geçici olmak kaydıyla bir formül üzerinde çalışılıyor. Avrupa’nın birtakım ülkelerinde uygulanan formüller var. Konutun maliyeti üzerinden, emlak bedeli üzerinden bir oranlamayla hesap yapan ülkeler var. Vergi geliri üzerinden oranlamayla hesap yapan yerler var. Bu mevzuda dünyada türlü örnekler var. Biz bu örnekleri inceliyoruz. Bize yakın, toplumumuzun kabul edebileceği, gerçek olduğunu düşündüğümüz örneklerden istifade edebiliriz. Hollanda’da ve diğer ülkelerde bu manada birtakım düzenlemeler var. Konut sahibinin hukukunu da kiracının hukukunu da koruyacak. bu biçimdesi bir vakitte fırsatçılık yaparak, fahiş fiyatla hak etmediği kira bedeli almak isteyenin önüne geçilecek. Yoksa hak ettiği kira bedelini herkes alacak. Ülkedeki artan fiyatlar niçiniyle hak etmediği bir kirayı almaması sağlanacak. Yoksa herkes meskenini dilediği üzere kiraya verecek. Ona bir müdahale yok.”
Bir çerçeve çizildiğini, bahis üzerinde çalışmaların devam ettiğini lisana getiren Bozdağ, “İlk kez kiraya vermede de devam eden kira kontratı içerisinde kira artırımında da aşikâr bir oranın konmasının faydalı olacağı değerlendirildi.” sözünü kullandı.
Adalet Bakanı Bozdağ, şu ayrıntıları verdi:
“Türkiye’deki durum süreksiz bir durum, bizim yaptığımız da süreksiz bir düzenleme. Yoksa kalıcı bir biçimde, tarafların iradesine, mukavele hürriyetine müdahale etmeyi düşünen düzenleme değil. Kısa periyodik olacak, o yüzden de kalıcı düzenleme olmayacak. Borçlar Hukukumuzda bu bahiste yeteri kadar hatta ziyadesiyle karar var. O kararların sağlıklı işlemesi halinde aslına bakarsanız sorun kelam konusu değil. Olan şey, bu kararlara karşın işleyen çok kira talepleri. Enflasyonun da TEFE’nin de TÜFE’nin de ortalamasının da hepsinin üstünde istenen bir şey var. Olağan kurallarda her şey cereyan etmiş olsa bu biçimde bir husus gündeme de gelmezdi. Şimdiye kadar gelmedi, artık de gelmezdi. Şu anda o denli gözüküyor ki enflasyonun da üstünde, TEFE, TÜFE ortalamasının da üstünde, TÜFE’nin üstünde bir fiyatlandırma durumu var. Bu, onunla ilgili.”
Geçici bir durumun kelam konusu olduğuna değinen Bozdağ, geçmişte enflasyonu indirdiklerini, bir daha enflasyonun aşağıya çekileceğini lisana getirdi. Bekir Bozdağ, süreksiz dalgalanmalara karşı kalıcı düzenleme yapmanın yanlışsız olmadığını vurguladı.
Ev sahibinin de kiracının da düşünülmesi gerektiğini kaydeden Bozdağ, vatandaşlara, kontrat yaparken tüm kararları tek tek okumalarını ve gerektiğinde de bir avukata istişareleri teklifinde bulundu.
Bozdağ, Yozgat’ta Cemil Çiçek İşçi Eğitim Merkezi’nde yargı muhabirleriyle bir ortaya geldiği görüşmede, kira konusunda fahiş artışların talep edildiğini, bu artışlar karşısında kiracıların zorda kaldığını, bilhassa İstanbul’da bunun büyük bir probleme dönüştüğünü belirtti.
Ev sahibinin ve kiracının hukukunu koruyarak kiralarda fahiş fiyatların önüne geçmek için bir formül arayışında olunduğunu lisana getiren Bozdağ, bu mevzuda Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Adalet, Hazine ve Maliye ile Ticaret bakanlıklarının ortak çalışma yaptığını hatırlattı.
Bakan Bozdağ, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında kendisinin de yer aldığı görüşmede, birtakım başlıklar üzerinde durulduğuna dikkati çekerek, şöyleki devam etti:
“Birinci başlık birinci kez kiraya verecek mesken sahibi ile kiraya tutacak kişi içinde kira ölçüsüyle ilgili nasıl bir ölçü konabilir, iki tarafın hukukunu koruyan bununla ilgili çalışma yapılması talimatını verdik. Gerisinden oturanlarla ilgili artış oranı nasıl olacak, ne olacak, neye bakılırsa yapılacak, TÜFE, TEFE, öteki enflasyon sayıları, öbür şeyler, bütün bunları da dikkate alarak hem konut sahibinin tıpkı vakitte kiracının hukukunu koruyan ortak bir formül. Bunlarla ilgili çalışmalar yapılıyor.”
Denetim düzeneği konusunda da çalışma yapıldığını aktaran Bozdağ, ana çerçeve üzerinde istişarelerin yürütüldüğünü, şu ana kadar da değerli aralıklar alındığını, kimi formüllerin ortaya konduğunu bildirdi.
Borçlar Kanunu’nda bu bahiste yeteri kadar düzenlemenin bulunduğuna işaret eden Bozdağ, mevcut mevzuattan da ilham alındığını lisana getirdi.
Adalet Bakanı Bozdağ, “Oran üzerinden bir belirleme yapacağız. Ölçü üzerinden değil. Zira oran üzerinden bir belirlemenin makul olacağını düşünüyoruz. Oran üzerinden yaptığımızda maliyet her ölçüye nazaran farklı biçimde oluşacaktır. Son evreye gelindiğini tabir etmek isterim. Bu, süreksiz bir düzenleme olacaktır, altını çizeyim. Kalıcı bir düzenleme değil, süreksiz bir düzenleme yapacağız. Mühlet bittikten daha sonra da bu eski hale devam edeceğiz.” diye konuştu.
Bakan Bozdağ, soru üzerine kira ihtilaflarını arabulucuya devretmeyi, bu metotla uyuşmazlıkları çözmeyi hedeflediklerini belirtti. Bunun uyuşmazlıkların kısa müddette çözülmesini sağlayacağını kaydeden Bozdağ, taraflar içindeki ihtilafın hasımlığa dönüşmesinin de bu yolla engelleneceğini tabir etti.
“Değişken bir oran mı olacak?” sorusu üzerine Bozdağ, “Şimdi sabit bir oran olacak. bir daha TÜFE vesaire üzere bir temel alınacak fakat oran dediğimizde şu anda bu sayılar yüksek. Bu yüksek sayıların her tarafın kabul edeceği makul bir orana çekilmesi.” cevabını verdi.
Makulü, her insanın kabul edebileceği tahlili aradıklarını vurgulayan Bozdağ, “Ev sahiplerinin, talep sahibi olan kiracıların da hukukunu koruyan, külfeti paylaştıran bir formülü ortaya koyacağız.” görüşünü paylaştı.
Bekir Bozdağ, kontrol sisteminin nasıl olacağı konusunda da çalışmaların sürdüğünü aktardı.
“Cezai yaptırım düşünülmüyor”
Sözleşme hürriyetinin korunması gerektiğini belirten Bozdağ, açıklamalarını şöyleki sürdürdü:
“Burada bir hassas terazi istikrarı olduğunu tabir etmekte yarar var. Buradaki gaye birilerini cezalandırmak değil, teraziyi istikrarlı tutabilmek. Bu ihtilaflar tüzel ihtilaf, sonuçta yargıya gidecek. Cezayı gerektiren husus değil, rastgele bir ceza öngörülmesi de kelam konusu değil. Kontrattan dolayı cezalar hürriyeti bağlayıcı, bir ceza konulmayacağı Anayasa’da açık bir biçimde tabir ediliyor. Rastgele bir cezai yaptırım düşünülmüyor.”
İlk kez kiraya vereceklerle ilgili düzenlemenin nasıl olacağının sorulması üzerine Bozdağ, şunları kaydetti.
“Geçici olmak kaydıyla bir formül üzerinde çalışılıyor. Avrupa’nın birtakım ülkelerinde uygulanan formüller var. Konutun maliyeti üzerinden, emlak bedeli üzerinden bir oranlamayla hesap yapan ülkeler var. Vergi geliri üzerinden oranlamayla hesap yapan yerler var. Bu mevzuda dünyada türlü örnekler var. Biz bu örnekleri inceliyoruz. Bize yakın, toplumumuzun kabul edebileceği, gerçek olduğunu düşündüğümüz örneklerden istifade edebiliriz. Hollanda’da ve diğer ülkelerde bu manada birtakım düzenlemeler var. Konut sahibinin hukukunu da kiracının hukukunu da koruyacak. bu biçimdesi bir vakitte fırsatçılık yaparak, fahiş fiyatla hak etmediği kira bedeli almak isteyenin önüne geçilecek. Yoksa hak ettiği kira bedelini herkes alacak. Ülkedeki artan fiyatlar niçiniyle hak etmediği bir kirayı almaması sağlanacak. Yoksa herkes meskenini dilediği üzere kiraya verecek. Ona bir müdahale yok.”
Bir çerçeve çizildiğini, bahis üzerinde çalışmaların devam ettiğini lisana getiren Bozdağ, “İlk kez kiraya vermede de devam eden kira kontratı içerisinde kira artırımında da aşikâr bir oranın konmasının faydalı olacağı değerlendirildi.” sözünü kullandı.
Adalet Bakanı Bozdağ, şu ayrıntıları verdi:
“Türkiye’deki durum süreksiz bir durum, bizim yaptığımız da süreksiz bir düzenleme. Yoksa kalıcı bir biçimde, tarafların iradesine, mukavele hürriyetine müdahale etmeyi düşünen düzenleme değil. Kısa periyodik olacak, o yüzden de kalıcı düzenleme olmayacak. Borçlar Hukukumuzda bu bahiste yeteri kadar hatta ziyadesiyle karar var. O kararların sağlıklı işlemesi halinde aslına bakarsanız sorun kelam konusu değil. Olan şey, bu kararlara karşın işleyen çok kira talepleri. Enflasyonun da TEFE’nin de TÜFE’nin de ortalamasının da hepsinin üstünde istenen bir şey var. Olağan kurallarda her şey cereyan etmiş olsa bu biçimde bir husus gündeme de gelmezdi. Şimdiye kadar gelmedi, artık de gelmezdi. Şu anda o denli gözüküyor ki enflasyonun da üstünde, TEFE, TÜFE ortalamasının da üstünde, TÜFE’nin üstünde bir fiyatlandırma durumu var. Bu, onunla ilgili.”
Geçici bir durumun kelam konusu olduğuna değinen Bozdağ, geçmişte enflasyonu indirdiklerini, bir daha enflasyonun aşağıya çekileceğini lisana getirdi. Bekir Bozdağ, süreksiz dalgalanmalara karşı kalıcı düzenleme yapmanın yanlışsız olmadığını vurguladı.
Ev sahibinin de kiracının da düşünülmesi gerektiğini kaydeden Bozdağ, vatandaşlara, kontrat yaparken tüm kararları tek tek okumalarını ve gerektiğinde de bir avukata istişareleri teklifinde bulundu.