Coğrafi işaret, tüketiciler için eserin kaynağını, karakteristik özelliklerini ve coğrafik alan içindeki ilişkiyi gösteren ve garanti altına alan kalite evrakı olarak biliniyor. Coğrafik işaret tescili ile kalitesi, klasikliği, yöreden elde edilen hammaddesi ile lokal niteliklere bağlı olarak muhakkak bir üne kavuşmuş mamüllerin korunması sağlanır. ötürüsıyla bu işaret hem bölge beşerinin emeğine tıpkı vakitte tanıtımına bedel katar. Ülkemize bakıldığında 2022’nin birinci yarısında tescil edilen eser sayısı 163’e ulaştı. Birebir periyotta Gaziantep, Diyarbakır ve Konya en çok coğrafik işaret tescilli esere sahip vilayetlerimiz içinde yer aldı.
Başvurularda 6 ayın şampiyonları
Coğrafi işaret müracaatları, 2022’nin birinci 6 ayında geçen yılın birebir devrine oranla yüzde 120 arttı. Dayanak Patent’in TÜRKPATENT’in 2022 yılı birinci 6 ay istatistiklerine nazaran hazırladığı tahlile nazaran, coğrafik işaret müracaatlarında Balıkesir, Hakkari ve Malatya başı çekiyor. Bursa ikinci sırada yer alırken, Konya ve Sakarya üçüncü sırada.
2001 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafınca coğrafik işaret olarak tescil edilen Giresun Tombul Fındığı, geçen yıl Avrupa Birliği nezdinde de kabul edilerek, Avrupa Birliği ülkelerinin tamamında muhafaza altına alındı. bu biçimdece AB’de tescilli coğrafik işaretlerimiz; Antep Baklavası, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi, Bayramiç Beyazı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Taşköprü Sarımsağı ve Giresun Tombul Fındığı olarak 8’e ulaştı.
İzmir tulumu parmesanla yarışıyor
Silivri ile özdeşleşen Silivri Yoğurdu, Aydın’ın klâsik lezzetlerinden Aydın Yuvarlaması, Kastamonu’nun Kestane Balı, Kahramanmaraş’ın Abbas İnciri yüzlerce coğrafik işaretli eserlerimizden birkaçı. Çayeli’nin Koloti Peyniri, Hakkari Yüksekova’nın Çirek Peyniri ve İzmir Tulum Peyniri de Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenerek coğrafik işaret dokümanı alan eserler ortasına girdi. Örneğin bugün İtalya, parmesan peynirinden yaklaşık 1.5 milyar Euro gelir sağlıyor.
Kooperatiflere büyük iş düşüyor
Verileri yorumlayan Takviye Patent İdare Heyeti Lideri Kemal Yamankaradeniz, “dünyada 10 bini aşkın coğrafik işaret alınan eser bulunuyor. Bu pazarın yaklaşık 200 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe sahip olduğu kestirim ediliyor. Coğrafik işaretli mamüllerin %10’u gelişmekte olan ülkelerde. Avrupa Birliği’nde yalnızca tarım ve besin mamüllerine coğrafik işaret veriliyor. AB’deki coğrafik işaret eser pazarının toplamı kestirimi 55 milyar Euro’nun üzerinde. Bilhassa Fransa, İtalya ve İspanya bu alanda önder pozisyonunda. Türkiye’nin şu an için toplam 1177 coğrafik işaret tescilli eseri bulunuyor. Bu datalar gösteriyor ki, tarım ve hayvancılık ülkesi olarak bilhassa tarım kooperatiflerimize büyük iş düşüyor. Coğrafik işaretli eserler başkalarına göre katma kıymeti daha yüksek eserler oldukları için ihracatı da son derece değerli.
“TÜKETİCİLER YÜZDE 20-25 DAHA FAZLA PARA ÖDÜYOR FAKAT SAHTECİLERE KARŞI TEDBİR ALINMALI”
Tüketicilerin coğrafik işaretli eserler için yüzde 20-25 oranında daha fazla ödeme yapmayı kabul ettiğine değinen Kemal Yamankaradeniz; “Bu mamüllerin daha yüksek fiyatlara satıldığını bilen sahteciler denetim altına alınmalı. Kontrol yapısı oturtulamaz ise coğrafik işareti alınmış mamüllerin sahteleri denetim altına alınamaz. Bu niçinle yıllık bazda kontrol yapılarak raporlanması ve Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulması gerekiyor. Yurt ortasında tescili yapılan mamüllerin memleketler arası tescilinin de yapılması, ülkemizin bu mamüllerin ihracatından kâfi hissesi alabilmesi için büyük ehemmiyet taşıyor” dedi.
Başvurularda 6 ayın şampiyonları
Coğrafi işaret müracaatları, 2022’nin birinci 6 ayında geçen yılın birebir devrine oranla yüzde 120 arttı. Dayanak Patent’in TÜRKPATENT’in 2022 yılı birinci 6 ay istatistiklerine nazaran hazırladığı tahlile nazaran, coğrafik işaret müracaatlarında Balıkesir, Hakkari ve Malatya başı çekiyor. Bursa ikinci sırada yer alırken, Konya ve Sakarya üçüncü sırada.
2001 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafınca coğrafik işaret olarak tescil edilen Giresun Tombul Fındığı, geçen yıl Avrupa Birliği nezdinde de kabul edilerek, Avrupa Birliği ülkelerinin tamamında muhafaza altına alındı. bu biçimdece AB’de tescilli coğrafik işaretlerimiz; Antep Baklavası, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi, Bayramiç Beyazı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Taşköprü Sarımsağı ve Giresun Tombul Fındığı olarak 8’e ulaştı.
İzmir tulumu parmesanla yarışıyor
Silivri ile özdeşleşen Silivri Yoğurdu, Aydın’ın klâsik lezzetlerinden Aydın Yuvarlaması, Kastamonu’nun Kestane Balı, Kahramanmaraş’ın Abbas İnciri yüzlerce coğrafik işaretli eserlerimizden birkaçı. Çayeli’nin Koloti Peyniri, Hakkari Yüksekova’nın Çirek Peyniri ve İzmir Tulum Peyniri de Türk Patent ve Marka Kurumunca tescillenerek coğrafik işaret dokümanı alan eserler ortasına girdi. Örneğin bugün İtalya, parmesan peynirinden yaklaşık 1.5 milyar Euro gelir sağlıyor.
Kooperatiflere büyük iş düşüyor
Verileri yorumlayan Takviye Patent İdare Heyeti Lideri Kemal Yamankaradeniz, “dünyada 10 bini aşkın coğrafik işaret alınan eser bulunuyor. Bu pazarın yaklaşık 200 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe sahip olduğu kestirim ediliyor. Coğrafik işaretli mamüllerin %10’u gelişmekte olan ülkelerde. Avrupa Birliği’nde yalnızca tarım ve besin mamüllerine coğrafik işaret veriliyor. AB’deki coğrafik işaret eser pazarının toplamı kestirimi 55 milyar Euro’nun üzerinde. Bilhassa Fransa, İtalya ve İspanya bu alanda önder pozisyonunda. Türkiye’nin şu an için toplam 1177 coğrafik işaret tescilli eseri bulunuyor. Bu datalar gösteriyor ki, tarım ve hayvancılık ülkesi olarak bilhassa tarım kooperatiflerimize büyük iş düşüyor. Coğrafik işaretli eserler başkalarına göre katma kıymeti daha yüksek eserler oldukları için ihracatı da son derece değerli.
“TÜKETİCİLER YÜZDE 20-25 DAHA FAZLA PARA ÖDÜYOR FAKAT SAHTECİLERE KARŞI TEDBİR ALINMALI”
Tüketicilerin coğrafik işaretli eserler için yüzde 20-25 oranında daha fazla ödeme yapmayı kabul ettiğine değinen Kemal Yamankaradeniz; “Bu mamüllerin daha yüksek fiyatlara satıldığını bilen sahteciler denetim altına alınmalı. Kontrol yapısı oturtulamaz ise coğrafik işareti alınmış mamüllerin sahteleri denetim altına alınamaz. Bu niçinle yıllık bazda kontrol yapılarak raporlanması ve Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulması gerekiyor. Yurt ortasında tescili yapılan mamüllerin memleketler arası tescilinin de yapılması, ülkemizin bu mamüllerin ihracatından kâfi hissesi alabilmesi için büyük ehemmiyet taşıyor” dedi.