Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, G20 Başkanlar Doruğu için bulunduğu Endonezya’nın Bali adasında Türk gazetecilere açıklamalarda bulundu, gündeme ait soruları yanıtladı.
Zirvedeki programlarını muvaffakiyetle tamamladıklarını belirten Erdoğan, samimi misafirperverlikleri için Endonezya makamlarına teşekkür etti.
Zirve öncesinde Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo ile bakanların iştirakiyle bir görüşme gerçekleştirdiklerini tabir eden Erdoğan, Widodo ile ikili bağları tüm taraflarıyla kapsamlı bir biçimde ele aldıklarını aktardı.
Türkiye-Endonezya içinde kurulan Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Kurulu’nun, iki ülke ilgileri açısından tarihi bir adım olduğuna işaret eden Erdoğan, “Konseyimizin birinci toplantısını da kısa müddette gerçekleştirerek, yakaladığımız ivmeyi devam ettirmek istiyoruz. Ortak amacımız olan 10 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak için çabalarımızı artırma sonucu aldık.” diye konuştu.
Savunma, teknoloji, inovasyon, etraf, ormancılık ve kalkınma iş birliği alanlarında imzalanan 5 mutabakatın bu süreci kolaylaştıracağına inandığını lisana getiren Erdoğan, bilhassa savunma endüstrisi alanında iki ülke içinde önemli bir iş birliği potansiyeli olduğunu gördüklerini söylemiş oldu.
G20 Bali Doruğu’nun temasının “beraber Toparlanma – Daha kuvvetli Toparlanma” olduğunu anımsatan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Gıda ve güç güvenliği de tepenin temel başlıkları olarak ön plana çıktı. Besin güvenliği sorunu 2015 yılında deruhte ettiğimiz G20 periyot başkanlığımızın ana gündem hususlarından bir tanesiydi. G20 tarihli birinci güç bakanları toplantısı da bir daha bizim devir başkanlığımızda icra edildi. Antalya Doruğu’ndan bugüne yaşananlar, ülkemizin 7 yıl evvel gündeme taşıdığı hususların isabetini de bu biçimdece göstermiş oldu. İştirak ettiğimiz oturumlarda güç ve sıhhat başlıklarında Türkiye olarak attığımız adımların takdir topladığını da gördük. Tıpkı biçimde Rusya-Ukrayna içindeki esir takası ve tahıl koridoru teşebbüsümüzün dünya başkanları tarafınca memnuniyetle karşılandığına da şahit olduk.”
“Mülteciler konusu bağımsız bir paragrafta yer aldı”
Türkiye’nin, G20 Bali Bildirgesine de kıymetli katkılarının olduğuna değinen Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizine yönelik her tarafla konuşabilme yeteneğiyle, orta bulucu bir rol oynayan Türkiye’nin ortak bir bildirgenin çıkarılmasında etkin bir tavır sergilediğini vurguladı.
Türkiye öncülüğünde hayata geçirilen Karadeniz Tahıl Koridoru Teşebbüsünün, Türkiye ve İstanbul Muahedesine da referans verilerek tüm G20 ülkelerince memnuniyetle karşılandığını anlatan Erdoğan, mülteciler konusunda iş birliği içerisinde olunmasının gerekliliğinin de G20 Bildirgesi’nde bağımsız bir paragraf olarak yer aldığına dikkati çekti.
Zirve marjında ayrıyeten mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini hatırlatan Erdoğan, “Bu temaslarımızda savunmadan güce, terörle gayretten yatırım, ticaret ve turizme kadar gündemimizde yer alan hususları istişare ettik. Ziyaretimizin ülkemiz, milletimiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum.” dedi.
“Onlar, niçin bunlarla birebir masaya düşüyor”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, değerlendirmelerinin akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“İstiklal Caddesinde hain terör saldırısı gerçekleşti ve bu hepimizi derinden etkiledi. Daha evvelki ataklarda olduğu üzere, bir daha CHP başta olmak üzere muhalefet partileri, terör örgütünü kınamak, lanetlemek yerine ‘hükümete yarıyor’ kanısıyla bir manada devleti suçlayan bir tavır sergiledi. Birtakım basın kuruluşlarından da benzeri yaklaşımlar kelam konusu oldu. Bu husustaki görüşleriniz nedir?” sorusu üzerine Erdoğan, o gün hücumla ilgili bütün gelişmeleri yakından takip ettiklerini, 81 yaralı bilgisi geldiğini, vefatlar noktasında epeyce endişelendiklerini söylemiş oldu.
İstiklal Caddesi’ndeki terör hücumunda 2’si çocuk 6 kişinin ömrünü kaybettiğini anımsatan Erdoğan, “Rabb’im her birine rahmet eylesin. Şu anda 5 vatandaşımız hala ağır bakımda. Yaralıların sayısı 25’e indi, öbürleri taburcu edilmiş vaziyette.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu biçimde devam etti:
“Şunu bütün samimiyetimle, açık kelamlı olarak söylemem gerekir, bütün bunlara karşın muhalefetin her vakit olduğu üzere bu olayların acısını hissetmeyişine biz aslına bakarsanız alıştık. Bu muhalefet, teröristlerle kol kola Ankara’dan İstanbul’a yürüyen muhalefettir. Biz, bu muhalefete yabancı değiliz. Bunların hallerine da yabancı değiliz. Şu anda bunlar PKK’nın parlamentodaki uzantısıyla aslına bakarsanız birlikte hareket etmiyorlar mı? birlikte hareket ediyorlar. Kaldı ki bunların şu anda kendi ortasında aslına bakarsanız terör telaffuzlarını söz eden şahıslar yok mu? Var. Hakikaten artık bunlardan kimileriyle ilgili dokunulmazlıklarının kaldırılmasına yönelik parlamentoda çalışmalar da devam ediyor. Bunlara alıştık.
Burada bilhassa muhalefetin ortasında, CHP’yi bir kenara koyalım, altılı masanın hepsini söylememe gerek yok, lakin İP’in (İYİ Partinin) bunlarla birebir çizgiye düşmesi doğal düşündürücü. Onlar niçin bunlarla tıpkı masaya düşüyor yahut tıpkı pozisyona geliyor? Bu olağan düşündürücüdür. Hele hele bu biçimde bir devirde. Temenni ederiz ki bunlar da bir dönüşüm yapmak suretiyle gerek bu masayı terk etmek, gerekse ulusal ve yerli bir duruş sergilemek üzere pozisyonunu bir daha gözden geçirir.”
“Herkes heybesinde ne var ise ortaya koyacak”
“İstiklal Caddesi’ndeki saldırıyı ‘seçim yaklaştıkça yapılabileceği konuşulan provokasyonlardan biri’ olarak söz edenler var. Siz bu saldırıyı seçimle ilişkilendiriyor musunuz? Bu çeşit atakların olabileceğini düşünüyor musunuz?” sorusuna Erdoğan, “Bir sefer şunu peşinen söyleyeyim, biz, hiç bir provokasyona Allah’ın müsaadesiyle pabuç bırakmayız. Gereği her neyse bunun gereğini yaparız ve yapacağız. ‘Bu taarruz, yaklaşan seçimlerle bağlantılıdır’ üzere bir söz de terör örgütünün yaymaya çalıştığı endişe senaryosunun bir kesimi.” cevabını verdi.
“Ama benim milletimin, benim vatandaşımın feraseti çok yüksektir. hiç bir vakit bu oyunlara gelmez.” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“Seçime yönelik herkes aslına bakarsanız heybesinde ne var ise ortaya koyacak. Biz de koyacağız. Benim milletim de o yüksek ferasetiyle sandıklarda bunlara gereken karşılığı verecektir. Terörün dini, lisanı, ırkı yok. İşte orada 15 yaşındaki bir yavrumuz da şehit oldu. 3-4 yaşlarında bir yavrumuz da yaralandı. Dünya hoşu bir yavru. Süleyman Bey’le konuştuk, tıbbi müdahaleler noktasında ne gerekiyorsa bütün hepsini yapacağız. İnşallah onların tedavisini de o biçimde sürdüreceğiz, yapacağız. Vefat eden kardeşlerimizin definleri yapıldı. Rabb’im makamlarını ali eylesin. Şu anda 25 kadar yaralımız var. Bunların ortasında 5 tane ağır bakımda olan var. Bunların tedavilerini de hızla yaptırıp inşallah onları da taburcu ederiz.”
“İlişkilerimizi devam ettireceğiz”
“Hafta başında Ankara epeyce kıymetli bir görüşmeye konut sahipliği yaptı. Türkiye’nin uyumuyla ABD ve Rus istihbarat liderleri Ankara’da bir ortaya geldi. Bu buluşmanın gerçekleşme sürecinde Türkiye’nin üstlendiği role ve bu toplantıdan beklentilere dair bizimle hangi notları paylaşabilirsiniz?” sorusuna Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Şu kadarını söyleyeyim; Rusya’nın ve Amerika’nın burada nükleer silaha müracaat edip etmeyeceği konusunda İstihbarat Başkanı’mdan aldığım bilgi, şu an prestijiyle her iki tarafın da nükleer silahla ilgili rastgele bir teşebbüsünün olmayacağı istikametinde. Biz de olağan yakın markajda tutalım, sık sık bir ortaya gelmelerini sağlayalım istiyoruz. Allah göstermesin, bu yeni bir dünya savaşına niye olur. Buna da fırsat vermeyelim.”
“ABD Lideri Joe Biden’la bir görüşmeniz oldu burada. Biz, size ‘Rusya’nın tahıl mutabakatını askıya almasından daha sonra başlatmış olduğunız diplomasi süreciyle sorun nasıl çözüldü?’ diye sorduğumuzda, ‘Önce Biden’a anlatacağım, daha sonra size anlatacağım’ demiştiniz. Biden’la bu mevzuyu konuştunuz mu? Malum Rusya’nın beklentileri var, kendi tahıl ve gübresini ihraç edebilmesi için gerekli garantileri ABD veriyor mu? ‘Endonezya dönüşü Putin’le görüşeceğim’ dediniz. ABD’den bir ileti iletecek misiniz? İki ülke başkanının görüşme muhtemelliğine nasıl bakarsınız? Rus tahılının ihracı konusunda Türkiye’de işlenmesi, buradan Afrika’ya gönderilmesi projesi ne etapta? Bu ne vakit başlar?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ayrıntıları paylaştı:
“Tabii evvel görüşmemizi bir yapalım. Görüşmemizi yaptıktan daha sonra da Sayın Putin’in bize söylemiş olduği en değerli başlık, bu tahılı fiyatsız olarak Afrika ülkelerine, Mali, Cibuti, Sudan, Somali üzere ülkelere göndermekti. ‘Burada birebir biçimde bu işin fiyatsız gönderilmesine biz de katkıda bulunuruz’ dedik. ‘Fakir fukara, garip gureba Afrika halkı aç, açık, onları bu biçimde bir pozisyonda bırakmayalım’ dedik. bu biçimde bir mutabakatımız aslına bakarsan oldu. İnşallah bu buğdayın gelip bizde una çevrilmesi ve bu türlü gönderilmesi onları da önemli manada rahatlatacaktır. Biden olağan bu hususlarla ilgili evvel bize teşekkürünü tabir etti. ‘Bu tahıl koridorunda üstlendiğiniz rol sebebiyle teşekkür ederim’ dedi. Bunun haricinde F-16’larla ilgili hususta ‘işin büsbütün elinde olduğunu, bunun hassasiyeti içerisinde olduğunu’ söylemiş oldu. Bu husustaki ilgilerimizi devam ettireceğiz. Burada Dışişleri Bakanlarımızın, Savunma Bakanlarımızın da bu süreci yakından takip etmeleri suretiyle, temennim odur ki inşallah kısa vakitte F-16 sıkıntısını de bu vesileyle çözmüş oluruz.”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile G20 Tepesi kapsamında yaptığı görüşme hatırlatılarak, Macron’un tepe öncesi yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin Afrika’da bilhassa emperyal tutumlar sergilediği emperyalist olduğu” istikametindeki savlarının gündeme gelip gelmediği sorulan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Her mevzuyu, her yerde gündeme getirmek o mevzunun ciddiyetini ortadan kaldırır. Ben ona yalnızca dedim ki ‘Emmanuel, kimi yerlerde bana sataşıyorsun, daha evvel de konuştuk. Sen dedin ki ‘Hanımlar çok uygun anlaşıyor ancak biz anlaşamıyoruz.’ ‘Yok, yok anlaşıyoruz, bugün burada çok yeterli görüşmelerimiz oldu.’ dedi. ‘Bundan daha sonra da bu bu biçimde devam etsin. Rastgele bir külfete fırsat vermeyelim.’ dedim. Bu hususlarla ilgili olarak da bir daha birebir durumu koruduk. Fakat biliyorsunuz bizim Fransa ile en kıymetli konulardan bir tanesi SAMP-T sorunu. Bu bahisle ilgili İtalya Başbakanı ile yaptığımız toplantıda dedi ki ‘Teknik birtakım meseleler kaldı, bunları da çözmek suretiyle üçlü olarak Fransa-İtalya-Türkiye SAMP-T sıkıntısını de kısa vakitte çözelim.’ İtalya Başbakanı ile birinci görüşmemizdi fakat hayli önemli, kararlı bir görüşme yaptık. Bilhassa de savunma endüstrisine yönelik yaptığımız görüşme yeterli oldu. Bunun yanında güç ile ilgili yaptığımız görüşme uygun oldu. Libya konusunda düzgün bir görüşme yaptık. Göçle ilgili âlâ bir görüşmemiz oldu. ‘Bu bahislerle ilgili kısa vakitte sizleri Türkiye’ye bekliyoruz. Türkiye’de bu bahisleri ilgili arkadaşlarımızla birlikte de ele alarak sürdürelim.’ dedik. O da not etti.”
“Türkiye’nin güçle ilgili bir sorunu kalmayacak”
Endonezya ziyareti öncesi, “Türkiye’nin yaşanmakta olan güç krizinin tahlili bakımında da anahtar pozisyonda olduğunu hatırlatacağım.” açıklaması ve güç üssü kurulumuna ait gelecek günlerde somut bir adım atılıp atılmayacağı sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Enerji konusunda Türkiye olarak şu an prestijiyle yeterli bir pozisyondayız diyebilirim. Birilerine muhtaç değiliz. Hele hele Akkuyu olayı şurada 2-3 sene ortasında bittiği anda, oradan da fazlaca önemli bir kapasiteyi elde etmiş olacağız. Akabinde ben bir daha Sayın Putin’le Sinop’u da görüşmüştüm. Orada da inşallah dört türbin inşa edeceğiz ve Akkuyu kadar -belki daha fazla- oradan da elde edeceğiz. Bunları da elde ettiğimiz andan itibaren Türkiye’nin esasen güçle ilgili bir sorunu kalmayacak. Çok daha uygun bir pozisyona geleceğiz. Ve biz, güç ihracına da rahatlıkla başlayabiliriz.”
Bu ortada Türkiye’ye “Sizi güç noktasında da destekleyebiliriz” diyen ülkelerin de bulunduğunu aktaran Erdoğan, “Bu mevzuda onlarla da bu münasebetlerimizi devam ettireceğiz. İnşallah gerekirse oralardan da kendimiz için olmaktan öte alıp ihracını yapma, yani SWAP diyebileceğimiz bir sureci de başlatma talihimiz ayrıyeten var. İsim vermeyeyim, onu gidip görüşüp, karara bağladıktan daha sonra açıklarız.” dedi.
Zirvede, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile görüşmesi hatırlatılarak, “Meloni’nin seçim öncesi konuşmaları ile sizin çizdiğiniz olumlu toplantıda, koalisyon ortağı Berlusconi’nin tesiri var mı; Türkiye’nin kıymetini bilen isimlerden birisi olarak? Avrupa Birliğini sarsabilecek kadar Brüksel’den yetkileri geri almak isteyen bir duruşundan bahsediliyordu. Siz nasıl bir izlenim aldınız kendisiyle toplantıda?” sorusu üzerine Erdoğan, şöyleki konuştu:
“Gerçekten Berlusconi’yle ve hem de Berlusconi’nin mesai arkadaşlarıyla seçim kampanyasında önemli bir dayanışması oldu. Kelamını esirgemeyen bir hanımefendi. Türkiye ile olan münasebetlerini dört başlıkta öne çıkarmayı bilhassa tabir etti. Bu başlıklardan biri ‘enerji konusunda dayanışmayı artırabiliriz.’ Biliyorsunuz ENI onların en değerli güç şirketi. Göç konusu onların da bizim üzere problemde olduğu bir mevzu. Bunun haricinde ‘savunma sanabir daha yönelik alakaları bundan daha sonra daha da artırabiliriz?’ dediler. Bunun üzerinde durabiliriz bilhassa. Savunma endüstrisi ile ilgili natürel SAMP-T konusu değer arz ediyor. İtalya ile Avrupa Birliği’nde gelecek dayanak de kıymet arz eden hususların içerisinde. ‘İtalya’da biz şu anda yeterli geldik, sayısal olarak uygun bir pozisyondayız.’ dedi. Bu noktada da Avrupa’da dayanışma içerisinde olacağımız bir ülke. Uzun vakittir İtalya ile münasebetlerde bir zayıflama vardı. Bunu bir daha bir canlandırma pozisyonuna gelebiliriz. Bu mevzuda mutabakatımızı orada karşılıklı olarak bir dahaledik ve İtalya ile adımlarımızı da bu türlü inşallah atacağız.”
“Siyasette ebedi olarak dargınlık olmaz”
Türkiye’nin Körfez ülkeleriyle münasebetlerini olağanlaştırdığı hatırlatılarak, “Siz, ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz.’ demiştiniz. Bu açıklamanızın akabinde Rusya, ‘bu biçimde bir görüşme olursa, mesken sahipliği biz yapabiliriz.’ demişti. Bu iki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, vakti geldiği anda oturur, kıymetlendirir, ona bakılırsa de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu konularda zahmetli olduğumuz ülkelerle alakaları bir daha ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden daha sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna nazaran de yolumuza inşallah o biçimde devam edebiliriz.” yanıtını verdi.
Bitlis’te başıboş köpeklerin ısırması kararı bir çocuğun kuduz olduğu ve tedavi gördüğü hastanede hayatı yitirdiği hatırlatılarak, sahipsiz köpeklerle ilgili bir çalışma olup olmayacağı sorulan Erdoğan, şu tabirleri kullandı:
“Öncelikle ömrünü kaybeden yavrumuza Allah’tan rahmet diliyorum. Sahipsiz hayvanların yeri sokaklar değil, barınaklardır. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığına gerekli talimatları verdim. Bakanlarım çalışıyor. Bu işi boş bırakmamalıyız. Hususla ilgili atılacak adımlar her neyse, ne önlem gerekiyorsa yerine getirilecek. Bu hususta öncelikli olarak belediyeler, barınaklar inşa ederek sahipsiz, başıboş sokak hayvanlarını toplamalı. örneğin bizim Konya Büyükşehir Belediyemizin nitekim hayli örnek bir çalışması var. İstanbul’da Beykoz Belediyemizin de sahiden epey örnek bir çalışması var.
Yani hem teşhis hem tedavi ve daha sonrasında da hayvanları garipsemeyecekleri alanlara salıverme üzere bir çalışmayı şu anda Beykoz Belediyemiz de Konya Büyükşehir Belediyemiz de yapıyor. Ayrıyeten örneğin İstanbul’da Orman Bölge Müdürlüğümüz ile Valiliğimizin müşterek yeni bir çalışmaları var. Bu hayvanların bakılabileceği ve ondan sonrasında dernekler tarafınca bunların bakımının üstlenilebileceği bir uygulamayı ortaklaşa çalışıyorlar. çabucak sonrasında da bunu bütün vilayetlere uygulamayı düşünüyoruz. Orman Bölge Müdürlüğü bu hayvanlar için uygun yerler ve hayvan severlerin de gelip ilgilenebilecekleri yerler oluşturmaya çalışıyor. Oldukça bir ilerleme de kaydedildi.”
Togg ile ilgili eleştiriler
Yerli araç Togg’un gençler tarafınca ilgi gördüğü belirtilerek satışa sunulduğunda gençlere özel bir kampanya olup olmayacağı sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şöyle bir son noktaya gelsin; pazarlama süreci içerisinde, pazarlama teknikleri açısından orada tahminen bu biçimde bir şey de düşünülebilir ancak şu anda çabucak hemen konuşulmuş bir mevzu değil. Doğal bütün maliyet tahlilleri vesaire yapıldıktan daha sonra bunların aşikâr bir yol haritası var. Bu yol haritasına bakılırsa de hangi müddette, hangi sayılarla bunu piyasaya sürelim, ne vakit bu fiyatlar farklı bir hal alabilir, bunları o çalışmalardan daha sonra açıklayacağız.” tabirlerini kullandı.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener’ın Togg Gemlik Yerleşkesi açılış merasimine davet edildikleri fakat katılmadıkları hatırlatılan Erdoğan, “Şimdi ziyaret etmek istiyorlar. Niçin olmasın dedik.” karşılığını verdi.
Muhalefet önderleri Togg Gemlik Yerleşkesi açılış merasimine katılmış olsalardı, birlikte fotoğraf verip vermeyeceği sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyleki devam etti:
“Bizim kimselerle alıp veremediğimiz yok. Bunlar bir kez -Bay Kemal başta olmak üzere- tutturmuş Külliye aşağı, Külliye üst. Nasıl olduysa bir defa geldi. Gel arkadaş, gel. Burası benim şahsî mülküm değil. Burası bu milletin. Burası hizmet yeri. Ancak yok, tutturdu başa onu, o biçimde gidiyor. Artık Togg’la ilgili de hani diyordu ya ‘Nerede fabrika?’ Artık gelmek istediklerini söylemiş olduler. Buyursun gelsin dedik. Birebir biçimde Meral Hanım da istemiş, o da buyursun gelsin. Gezdirin, görsünler; bütün o robotik sistemleri, makineleri, o araçların tabandan tavana kaynaklarından öbür bütün süreçlerine varıncaya kadar nasıl yapıldığını görsünler. Biz bundan memnun oluruz. Geleceklermiş.”
Ahmet Kaya’nın kabrinin nakli
Şair, müellif ve fikir insanı Sezai Karakoç ve sanatçı Ahmet Kaya’nın vefat yıldönümü olduğu ve haklarındaki niyeti sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Her ikisine de Allah rahmet eylesin. İki gün evvel de Ahmet Kekeç kardeşimin vefat yıldönümüydü. Onu da rahmetle anıyorum. Alışılmış Sezai Karakoç esasen daima olarak şiirlerini okuduğumuz, terennüm ettiğimiz bir üstadımız. Ahmet Kaya da ben cezaevine girerken Yedikule’de Kazlıçeşme’de yapılan programa gelmişti. Bu manalı günümüzde onun orada yaptığı konuşma, söylemiş olduği modüller gerçekten unutulmazdı. Ben natürel istedim ki nakli kubur yapmak suretiyle Fransa’dan alalım, burada defnini yapalım. Aile olumlu yaklaşmadı, onun için getiremedik. Yoksa o, bu toprakların insanı. Ona yapılanları, o geceyi unutmamız mümkün değil. Kusura bakmayın, kimileri kızıyor ‘niye o denli diyorsun’ diye lakin bu beyaz Türkler var ya; neler yaptılar malum.
Normal vakitte ‘Ahmet Kaya şu biçimde, Ahmet Kaya bu biçimde’ Pekala o gece yaptığınız ne? Neler demediler ki? Biz bir kere daha rahmet diliyoruz. Lakin bizim nakli kubur teklifimiz hala masadadır. Bu teklifin değerlendirilmesiyle buna nazaran bir adım atılabilir. Zira bu topraklar, onun toprağıdır. Kâfi ki aile bu mevzuda sonucunı versin ve adımı da ona bakılırsa atarız. Zira bu ülkede sevenlerinin olduğu kadar herbiçimde Fransa’da seveni olmaz.”
Zirvedeki programlarını muvaffakiyetle tamamladıklarını belirten Erdoğan, samimi misafirperverlikleri için Endonezya makamlarına teşekkür etti.
Zirve öncesinde Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo ile bakanların iştirakiyle bir görüşme gerçekleştirdiklerini tabir eden Erdoğan, Widodo ile ikili bağları tüm taraflarıyla kapsamlı bir biçimde ele aldıklarını aktardı.
Türkiye-Endonezya içinde kurulan Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Kurulu’nun, iki ülke ilgileri açısından tarihi bir adım olduğuna işaret eden Erdoğan, “Konseyimizin birinci toplantısını da kısa müddette gerçekleştirerek, yakaladığımız ivmeyi devam ettirmek istiyoruz. Ortak amacımız olan 10 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmak için çabalarımızı artırma sonucu aldık.” diye konuştu.
Savunma, teknoloji, inovasyon, etraf, ormancılık ve kalkınma iş birliği alanlarında imzalanan 5 mutabakatın bu süreci kolaylaştıracağına inandığını lisana getiren Erdoğan, bilhassa savunma endüstrisi alanında iki ülke içinde önemli bir iş birliği potansiyeli olduğunu gördüklerini söylemiş oldu.
G20 Bali Doruğu’nun temasının “beraber Toparlanma – Daha kuvvetli Toparlanma” olduğunu anımsatan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Gıda ve güç güvenliği de tepenin temel başlıkları olarak ön plana çıktı. Besin güvenliği sorunu 2015 yılında deruhte ettiğimiz G20 periyot başkanlığımızın ana gündem hususlarından bir tanesiydi. G20 tarihli birinci güç bakanları toplantısı da bir daha bizim devir başkanlığımızda icra edildi. Antalya Doruğu’ndan bugüne yaşananlar, ülkemizin 7 yıl evvel gündeme taşıdığı hususların isabetini de bu biçimdece göstermiş oldu. İştirak ettiğimiz oturumlarda güç ve sıhhat başlıklarında Türkiye olarak attığımız adımların takdir topladığını da gördük. Tıpkı biçimde Rusya-Ukrayna içindeki esir takası ve tahıl koridoru teşebbüsümüzün dünya başkanları tarafınca memnuniyetle karşılandığına da şahit olduk.”
“Mülteciler konusu bağımsız bir paragrafta yer aldı”
Türkiye’nin, G20 Bali Bildirgesine de kıymetli katkılarının olduğuna değinen Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizine yönelik her tarafla konuşabilme yeteneğiyle, orta bulucu bir rol oynayan Türkiye’nin ortak bir bildirgenin çıkarılmasında etkin bir tavır sergilediğini vurguladı.
Türkiye öncülüğünde hayata geçirilen Karadeniz Tahıl Koridoru Teşebbüsünün, Türkiye ve İstanbul Muahedesine da referans verilerek tüm G20 ülkelerince memnuniyetle karşılandığını anlatan Erdoğan, mülteciler konusunda iş birliği içerisinde olunmasının gerekliliğinin de G20 Bildirgesi’nde bağımsız bir paragraf olarak yer aldığına dikkati çekti.
Zirve marjında ayrıyeten mevkidaşlarıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini hatırlatan Erdoğan, “Bu temaslarımızda savunmadan güce, terörle gayretten yatırım, ticaret ve turizme kadar gündemimizde yer alan hususları istişare ettik. Ziyaretimizin ülkemiz, milletimiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum.” dedi.
“Onlar, niçin bunlarla birebir masaya düşüyor”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, değerlendirmelerinin akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“İstiklal Caddesinde hain terör saldırısı gerçekleşti ve bu hepimizi derinden etkiledi. Daha evvelki ataklarda olduğu üzere, bir daha CHP başta olmak üzere muhalefet partileri, terör örgütünü kınamak, lanetlemek yerine ‘hükümete yarıyor’ kanısıyla bir manada devleti suçlayan bir tavır sergiledi. Birtakım basın kuruluşlarından da benzeri yaklaşımlar kelam konusu oldu. Bu husustaki görüşleriniz nedir?” sorusu üzerine Erdoğan, o gün hücumla ilgili bütün gelişmeleri yakından takip ettiklerini, 81 yaralı bilgisi geldiğini, vefatlar noktasında epeyce endişelendiklerini söylemiş oldu.
İstiklal Caddesi’ndeki terör hücumunda 2’si çocuk 6 kişinin ömrünü kaybettiğini anımsatan Erdoğan, “Rabb’im her birine rahmet eylesin. Şu anda 5 vatandaşımız hala ağır bakımda. Yaralıların sayısı 25’e indi, öbürleri taburcu edilmiş vaziyette.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu biçimde devam etti:
“Şunu bütün samimiyetimle, açık kelamlı olarak söylemem gerekir, bütün bunlara karşın muhalefetin her vakit olduğu üzere bu olayların acısını hissetmeyişine biz aslına bakarsanız alıştık. Bu muhalefet, teröristlerle kol kola Ankara’dan İstanbul’a yürüyen muhalefettir. Biz, bu muhalefete yabancı değiliz. Bunların hallerine da yabancı değiliz. Şu anda bunlar PKK’nın parlamentodaki uzantısıyla aslına bakarsanız birlikte hareket etmiyorlar mı? birlikte hareket ediyorlar. Kaldı ki bunların şu anda kendi ortasında aslına bakarsanız terör telaffuzlarını söz eden şahıslar yok mu? Var. Hakikaten artık bunlardan kimileriyle ilgili dokunulmazlıklarının kaldırılmasına yönelik parlamentoda çalışmalar da devam ediyor. Bunlara alıştık.
Burada bilhassa muhalefetin ortasında, CHP’yi bir kenara koyalım, altılı masanın hepsini söylememe gerek yok, lakin İP’in (İYİ Partinin) bunlarla birebir çizgiye düşmesi doğal düşündürücü. Onlar niçin bunlarla tıpkı masaya düşüyor yahut tıpkı pozisyona geliyor? Bu olağan düşündürücüdür. Hele hele bu biçimde bir devirde. Temenni ederiz ki bunlar da bir dönüşüm yapmak suretiyle gerek bu masayı terk etmek, gerekse ulusal ve yerli bir duruş sergilemek üzere pozisyonunu bir daha gözden geçirir.”
“Herkes heybesinde ne var ise ortaya koyacak”
“İstiklal Caddesi’ndeki saldırıyı ‘seçim yaklaştıkça yapılabileceği konuşulan provokasyonlardan biri’ olarak söz edenler var. Siz bu saldırıyı seçimle ilişkilendiriyor musunuz? Bu çeşit atakların olabileceğini düşünüyor musunuz?” sorusuna Erdoğan, “Bir sefer şunu peşinen söyleyeyim, biz, hiç bir provokasyona Allah’ın müsaadesiyle pabuç bırakmayız. Gereği her neyse bunun gereğini yaparız ve yapacağız. ‘Bu taarruz, yaklaşan seçimlerle bağlantılıdır’ üzere bir söz de terör örgütünün yaymaya çalıştığı endişe senaryosunun bir kesimi.” cevabını verdi.
“Ama benim milletimin, benim vatandaşımın feraseti çok yüksektir. hiç bir vakit bu oyunlara gelmez.” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şu biçimde sürdürdü:
“Seçime yönelik herkes aslına bakarsanız heybesinde ne var ise ortaya koyacak. Biz de koyacağız. Benim milletim de o yüksek ferasetiyle sandıklarda bunlara gereken karşılığı verecektir. Terörün dini, lisanı, ırkı yok. İşte orada 15 yaşındaki bir yavrumuz da şehit oldu. 3-4 yaşlarında bir yavrumuz da yaralandı. Dünya hoşu bir yavru. Süleyman Bey’le konuştuk, tıbbi müdahaleler noktasında ne gerekiyorsa bütün hepsini yapacağız. İnşallah onların tedavisini de o biçimde sürdüreceğiz, yapacağız. Vefat eden kardeşlerimizin definleri yapıldı. Rabb’im makamlarını ali eylesin. Şu anda 25 kadar yaralımız var. Bunların ortasında 5 tane ağır bakımda olan var. Bunların tedavilerini de hızla yaptırıp inşallah onları da taburcu ederiz.”
“İlişkilerimizi devam ettireceğiz”
“Hafta başında Ankara epeyce kıymetli bir görüşmeye konut sahipliği yaptı. Türkiye’nin uyumuyla ABD ve Rus istihbarat liderleri Ankara’da bir ortaya geldi. Bu buluşmanın gerçekleşme sürecinde Türkiye’nin üstlendiği role ve bu toplantıdan beklentilere dair bizimle hangi notları paylaşabilirsiniz?” sorusuna Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Şu kadarını söyleyeyim; Rusya’nın ve Amerika’nın burada nükleer silaha müracaat edip etmeyeceği konusunda İstihbarat Başkanı’mdan aldığım bilgi, şu an prestijiyle her iki tarafın da nükleer silahla ilgili rastgele bir teşebbüsünün olmayacağı istikametinde. Biz de olağan yakın markajda tutalım, sık sık bir ortaya gelmelerini sağlayalım istiyoruz. Allah göstermesin, bu yeni bir dünya savaşına niye olur. Buna da fırsat vermeyelim.”
“ABD Lideri Joe Biden’la bir görüşmeniz oldu burada. Biz, size ‘Rusya’nın tahıl mutabakatını askıya almasından daha sonra başlatmış olduğunız diplomasi süreciyle sorun nasıl çözüldü?’ diye sorduğumuzda, ‘Önce Biden’a anlatacağım, daha sonra size anlatacağım’ demiştiniz. Biden’la bu mevzuyu konuştunuz mu? Malum Rusya’nın beklentileri var, kendi tahıl ve gübresini ihraç edebilmesi için gerekli garantileri ABD veriyor mu? ‘Endonezya dönüşü Putin’le görüşeceğim’ dediniz. ABD’den bir ileti iletecek misiniz? İki ülke başkanının görüşme muhtemelliğine nasıl bakarsınız? Rus tahılının ihracı konusunda Türkiye’de işlenmesi, buradan Afrika’ya gönderilmesi projesi ne etapta? Bu ne vakit başlar?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu ayrıntıları paylaştı:
“Tabii evvel görüşmemizi bir yapalım. Görüşmemizi yaptıktan daha sonra da Sayın Putin’in bize söylemiş olduği en değerli başlık, bu tahılı fiyatsız olarak Afrika ülkelerine, Mali, Cibuti, Sudan, Somali üzere ülkelere göndermekti. ‘Burada birebir biçimde bu işin fiyatsız gönderilmesine biz de katkıda bulunuruz’ dedik. ‘Fakir fukara, garip gureba Afrika halkı aç, açık, onları bu biçimde bir pozisyonda bırakmayalım’ dedik. bu biçimde bir mutabakatımız aslına bakarsan oldu. İnşallah bu buğdayın gelip bizde una çevrilmesi ve bu türlü gönderilmesi onları da önemli manada rahatlatacaktır. Biden olağan bu hususlarla ilgili evvel bize teşekkürünü tabir etti. ‘Bu tahıl koridorunda üstlendiğiniz rol sebebiyle teşekkür ederim’ dedi. Bunun haricinde F-16’larla ilgili hususta ‘işin büsbütün elinde olduğunu, bunun hassasiyeti içerisinde olduğunu’ söylemiş oldu. Bu husustaki ilgilerimizi devam ettireceğiz. Burada Dışişleri Bakanlarımızın, Savunma Bakanlarımızın da bu süreci yakından takip etmeleri suretiyle, temennim odur ki inşallah kısa vakitte F-16 sıkıntısını de bu vesileyle çözmüş oluruz.”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile G20 Tepesi kapsamında yaptığı görüşme hatırlatılarak, Macron’un tepe öncesi yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin Afrika’da bilhassa emperyal tutumlar sergilediği emperyalist olduğu” istikametindeki savlarının gündeme gelip gelmediği sorulan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Her mevzuyu, her yerde gündeme getirmek o mevzunun ciddiyetini ortadan kaldırır. Ben ona yalnızca dedim ki ‘Emmanuel, kimi yerlerde bana sataşıyorsun, daha evvel de konuştuk. Sen dedin ki ‘Hanımlar çok uygun anlaşıyor ancak biz anlaşamıyoruz.’ ‘Yok, yok anlaşıyoruz, bugün burada çok yeterli görüşmelerimiz oldu.’ dedi. ‘Bundan daha sonra da bu bu biçimde devam etsin. Rastgele bir külfete fırsat vermeyelim.’ dedim. Bu hususlarla ilgili olarak da bir daha birebir durumu koruduk. Fakat biliyorsunuz bizim Fransa ile en kıymetli konulardan bir tanesi SAMP-T sorunu. Bu bahisle ilgili İtalya Başbakanı ile yaptığımız toplantıda dedi ki ‘Teknik birtakım meseleler kaldı, bunları da çözmek suretiyle üçlü olarak Fransa-İtalya-Türkiye SAMP-T sıkıntısını de kısa vakitte çözelim.’ İtalya Başbakanı ile birinci görüşmemizdi fakat hayli önemli, kararlı bir görüşme yaptık. Bilhassa de savunma endüstrisine yönelik yaptığımız görüşme yeterli oldu. Bunun yanında güç ile ilgili yaptığımız görüşme uygun oldu. Libya konusunda düzgün bir görüşme yaptık. Göçle ilgili âlâ bir görüşmemiz oldu. ‘Bu bahislerle ilgili kısa vakitte sizleri Türkiye’ye bekliyoruz. Türkiye’de bu bahisleri ilgili arkadaşlarımızla birlikte de ele alarak sürdürelim.’ dedik. O da not etti.”
“Türkiye’nin güçle ilgili bir sorunu kalmayacak”
Endonezya ziyareti öncesi, “Türkiye’nin yaşanmakta olan güç krizinin tahlili bakımında da anahtar pozisyonda olduğunu hatırlatacağım.” açıklaması ve güç üssü kurulumuna ait gelecek günlerde somut bir adım atılıp atılmayacağı sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Enerji konusunda Türkiye olarak şu an prestijiyle yeterli bir pozisyondayız diyebilirim. Birilerine muhtaç değiliz. Hele hele Akkuyu olayı şurada 2-3 sene ortasında bittiği anda, oradan da fazlaca önemli bir kapasiteyi elde etmiş olacağız. Akabinde ben bir daha Sayın Putin’le Sinop’u da görüşmüştüm. Orada da inşallah dört türbin inşa edeceğiz ve Akkuyu kadar -belki daha fazla- oradan da elde edeceğiz. Bunları da elde ettiğimiz andan itibaren Türkiye’nin esasen güçle ilgili bir sorunu kalmayacak. Çok daha uygun bir pozisyona geleceğiz. Ve biz, güç ihracına da rahatlıkla başlayabiliriz.”
Bu ortada Türkiye’ye “Sizi güç noktasında da destekleyebiliriz” diyen ülkelerin de bulunduğunu aktaran Erdoğan, “Bu mevzuda onlarla da bu münasebetlerimizi devam ettireceğiz. İnşallah gerekirse oralardan da kendimiz için olmaktan öte alıp ihracını yapma, yani SWAP diyebileceğimiz bir sureci de başlatma talihimiz ayrıyeten var. İsim vermeyeyim, onu gidip görüşüp, karara bağladıktan daha sonra açıklarız.” dedi.
Zirvede, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ile görüşmesi hatırlatılarak, “Meloni’nin seçim öncesi konuşmaları ile sizin çizdiğiniz olumlu toplantıda, koalisyon ortağı Berlusconi’nin tesiri var mı; Türkiye’nin kıymetini bilen isimlerden birisi olarak? Avrupa Birliğini sarsabilecek kadar Brüksel’den yetkileri geri almak isteyen bir duruşundan bahsediliyordu. Siz nasıl bir izlenim aldınız kendisiyle toplantıda?” sorusu üzerine Erdoğan, şöyleki konuştu:
“Gerçekten Berlusconi’yle ve hem de Berlusconi’nin mesai arkadaşlarıyla seçim kampanyasında önemli bir dayanışması oldu. Kelamını esirgemeyen bir hanımefendi. Türkiye ile olan münasebetlerini dört başlıkta öne çıkarmayı bilhassa tabir etti. Bu başlıklardan biri ‘enerji konusunda dayanışmayı artırabiliriz.’ Biliyorsunuz ENI onların en değerli güç şirketi. Göç konusu onların da bizim üzere problemde olduğu bir mevzu. Bunun haricinde ‘savunma sanabir daha yönelik alakaları bundan daha sonra daha da artırabiliriz?’ dediler. Bunun üzerinde durabiliriz bilhassa. Savunma endüstrisi ile ilgili natürel SAMP-T konusu değer arz ediyor. İtalya ile Avrupa Birliği’nde gelecek dayanak de kıymet arz eden hususların içerisinde. ‘İtalya’da biz şu anda yeterli geldik, sayısal olarak uygun bir pozisyondayız.’ dedi. Bu noktada da Avrupa’da dayanışma içerisinde olacağımız bir ülke. Uzun vakittir İtalya ile münasebetlerde bir zayıflama vardı. Bunu bir daha bir canlandırma pozisyonuna gelebiliriz. Bu mevzuda mutabakatımızı orada karşılıklı olarak bir dahaledik ve İtalya ile adımlarımızı da bu türlü inşallah atacağız.”
“Siyasette ebedi olarak dargınlık olmaz”
Türkiye’nin Körfez ülkeleriyle münasebetlerini olağanlaştırdığı hatırlatılarak, “Siz, ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz.’ demiştiniz. Bu açıklamanızın akabinde Rusya, ‘bu biçimde bir görüşme olursa, mesken sahipliği biz yapabiliriz.’ demişti. Bu iki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Vakti, vakti geldiği anda oturur, kıymetlendirir, ona bakılırsa de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu konularda zahmetli olduğumuz ülkelerle alakaları bir daha ele alabiliriz. Hele hele Haziran seçiminden daha sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna nazaran de yolumuza inşallah o biçimde devam edebiliriz.” yanıtını verdi.
Bitlis’te başıboş köpeklerin ısırması kararı bir çocuğun kuduz olduğu ve tedavi gördüğü hastanede hayatı yitirdiği hatırlatılarak, sahipsiz köpeklerle ilgili bir çalışma olup olmayacağı sorulan Erdoğan, şu tabirleri kullandı:
“Öncelikle ömrünü kaybeden yavrumuza Allah’tan rahmet diliyorum. Sahipsiz hayvanların yeri sokaklar değil, barınaklardır. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığına gerekli talimatları verdim. Bakanlarım çalışıyor. Bu işi boş bırakmamalıyız. Hususla ilgili atılacak adımlar her neyse, ne önlem gerekiyorsa yerine getirilecek. Bu hususta öncelikli olarak belediyeler, barınaklar inşa ederek sahipsiz, başıboş sokak hayvanlarını toplamalı. örneğin bizim Konya Büyükşehir Belediyemizin nitekim hayli örnek bir çalışması var. İstanbul’da Beykoz Belediyemizin de sahiden epey örnek bir çalışması var.
Yani hem teşhis hem tedavi ve daha sonrasında da hayvanları garipsemeyecekleri alanlara salıverme üzere bir çalışmayı şu anda Beykoz Belediyemiz de Konya Büyükşehir Belediyemiz de yapıyor. Ayrıyeten örneğin İstanbul’da Orman Bölge Müdürlüğümüz ile Valiliğimizin müşterek yeni bir çalışmaları var. Bu hayvanların bakılabileceği ve ondan sonrasında dernekler tarafınca bunların bakımının üstlenilebileceği bir uygulamayı ortaklaşa çalışıyorlar. çabucak sonrasında da bunu bütün vilayetlere uygulamayı düşünüyoruz. Orman Bölge Müdürlüğü bu hayvanlar için uygun yerler ve hayvan severlerin de gelip ilgilenebilecekleri yerler oluşturmaya çalışıyor. Oldukça bir ilerleme de kaydedildi.”
Togg ile ilgili eleştiriler
Yerli araç Togg’un gençler tarafınca ilgi gördüğü belirtilerek satışa sunulduğunda gençlere özel bir kampanya olup olmayacağı sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şöyle bir son noktaya gelsin; pazarlama süreci içerisinde, pazarlama teknikleri açısından orada tahminen bu biçimde bir şey de düşünülebilir ancak şu anda çabucak hemen konuşulmuş bir mevzu değil. Doğal bütün maliyet tahlilleri vesaire yapıldıktan daha sonra bunların aşikâr bir yol haritası var. Bu yol haritasına bakılırsa de hangi müddette, hangi sayılarla bunu piyasaya sürelim, ne vakit bu fiyatlar farklı bir hal alabilir, bunları o çalışmalardan daha sonra açıklayacağız.” tabirlerini kullandı.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener’ın Togg Gemlik Yerleşkesi açılış merasimine davet edildikleri fakat katılmadıkları hatırlatılan Erdoğan, “Şimdi ziyaret etmek istiyorlar. Niçin olmasın dedik.” karşılığını verdi.
Muhalefet önderleri Togg Gemlik Yerleşkesi açılış merasimine katılmış olsalardı, birlikte fotoğraf verip vermeyeceği sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyleki devam etti:
“Bizim kimselerle alıp veremediğimiz yok. Bunlar bir kez -Bay Kemal başta olmak üzere- tutturmuş Külliye aşağı, Külliye üst. Nasıl olduysa bir defa geldi. Gel arkadaş, gel. Burası benim şahsî mülküm değil. Burası bu milletin. Burası hizmet yeri. Ancak yok, tutturdu başa onu, o biçimde gidiyor. Artık Togg’la ilgili de hani diyordu ya ‘Nerede fabrika?’ Artık gelmek istediklerini söylemiş olduler. Buyursun gelsin dedik. Birebir biçimde Meral Hanım da istemiş, o da buyursun gelsin. Gezdirin, görsünler; bütün o robotik sistemleri, makineleri, o araçların tabandan tavana kaynaklarından öbür bütün süreçlerine varıncaya kadar nasıl yapıldığını görsünler. Biz bundan memnun oluruz. Geleceklermiş.”
Ahmet Kaya’nın kabrinin nakli
Şair, müellif ve fikir insanı Sezai Karakoç ve sanatçı Ahmet Kaya’nın vefat yıldönümü olduğu ve haklarındaki niyeti sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şu sözlerle tamamladı:
“Her ikisine de Allah rahmet eylesin. İki gün evvel de Ahmet Kekeç kardeşimin vefat yıldönümüydü. Onu da rahmetle anıyorum. Alışılmış Sezai Karakoç esasen daima olarak şiirlerini okuduğumuz, terennüm ettiğimiz bir üstadımız. Ahmet Kaya da ben cezaevine girerken Yedikule’de Kazlıçeşme’de yapılan programa gelmişti. Bu manalı günümüzde onun orada yaptığı konuşma, söylemiş olduği modüller gerçekten unutulmazdı. Ben natürel istedim ki nakli kubur yapmak suretiyle Fransa’dan alalım, burada defnini yapalım. Aile olumlu yaklaşmadı, onun için getiremedik. Yoksa o, bu toprakların insanı. Ona yapılanları, o geceyi unutmamız mümkün değil. Kusura bakmayın, kimileri kızıyor ‘niye o denli diyorsun’ diye lakin bu beyaz Türkler var ya; neler yaptılar malum.
Normal vakitte ‘Ahmet Kaya şu biçimde, Ahmet Kaya bu biçimde’ Pekala o gece yaptığınız ne? Neler demediler ki? Biz bir kere daha rahmet diliyoruz. Lakin bizim nakli kubur teklifimiz hala masadadır. Bu teklifin değerlendirilmesiyle buna nazaran bir adım atılabilir. Zira bu topraklar, onun toprağıdır. Kâfi ki aile bu mevzuda sonucunı versin ve adımı da ona bakılırsa atarız. Zira bu ülkede sevenlerinin olduğu kadar herbiçimde Fransa’da seveni olmaz.”