Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilere değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in daveti üzerine yaptıkları ziyarette gurur verici bir gün yaşadıklarını belirten Erdoğan, Azerbaycanlı gençlerin heyecanı ve coşkusunun, orada gördükleri tablonun kendilerini fazlaca keyifli ettiğini söylemiş oldu.
“Tek millet, iki devlet” şiarıyla Bakü’de yeni bir “tek festival” geleneği başlatmanın heyecanını yaşadıklarını söz eden Erdoğan, bunun, öbür Türk devletlerinden de tıpkı biçimde davet alacağını gördüğünü lisana getirdi.
Azerbaycan’ın 28 Mayıs Bağımsızlık Günü’nü harika bir aktiflikle taçlandırdıklarını vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Türkiye haricinde birinci kere can Azerbaycan’da düzenlenen TEKNOFEST’in sunduğu teknoloji şöleninin tüm iştirakçilerin gönüllerini fethettiğini gördük. Özellikle istikbalimizin teminatı olan gençlerimizin şenliğe yönelik ağır ilgisinden büyük memnuniyet duyduk. Profesör Tabip Aziz Sancar Hocamızın da programa teşrif etmesi TEKNOFEST’e başka bir boyut kazandırdı. Azerbaycanlı gençlerimizin emek verdikleri bilim ve teknoloji projeleriyle grup ruhu ortasında müsabakalara katılmaları bizleri son derece gururlandırdı. Türk Yıldızları, SOLOTÜRK, Hürkuş, Akıncı, TB2 üzere göz bebeklerimiz de Bakü semalarında görsel bir şölen sundular. Sanayi ve Teknoloji Bakanlıklarımız içinde dijital dönüşüm ve teknokent alanlarında iş birliğini geliştirecek iki değerli muahede imzalandı. Ülkemizden kendi alanlarının öncüsü 50’ye yakın firmamız şenliğe iştirak etti. Bu savunma sanayii şirketlerimizin sergiledikleri ulusal ve yerli eserlerimiz büyük bir ilgiyle karşılandı.”
Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkelerden heyetlerin de bu şenlikte yer almasından büyük bahtiyarlık duyduklarını belirten Erdoğan, TEKNOFEST’in tüm Türk dünyasını bilim ve teknolojide buluşturan bir platform olmasını dilek ettiklerinin altını çizdi.
“Daha birçok projelere birlikte imza atacağız”
Festivali gelecek devirde öbür dost ve müttefik ülkelerde de düzenlemeyi hedeflediklerini anlatan Erdoğan, TEKNOFEST’e projeleriyle katılan gençlerin, yarının insansız hava araçlarını, yapay zekalarını, dijital teknolojilerini tasarlayan, üreten bilim insanları olacağını söylemiş oldu.
Savunma endüstrisinde de en ileri ulusal teknoloji ve yazılım sistemleri üreten iştirakler kurmayı hedeflediklerini söz eden Erdoğan, “Şuşa Beyannamesi ile bağlarını müttefiklik düzebir daha çıkaran iki kardeş ülke olarak, inşallah daha birçok projelere bir arada imza atacağız.” diye konuştu.
Bu sene ayrıyeten Türkiye-Özbekistan bağlarını “kapsamlı stratejik ortaklık”, Türkiye-Kazakistan bağlarını ise “geliştirilmiş stratejik ortaklık” düzeyine yükselttiklerini anımsatan Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatının Devir Lideri olarak ekonomik iş birliği, eğitim, etraf ve güç, bilim ve değişen teknolojinin öncelik verdiği başlıklar olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyaretinde Aliyev’le harika düzeyde bulunan ikili bağlantıları ve Karabağ Zaferi daha sonrasında bölgedeki durumu gözden geçirdiklerini aktararak, heyette yer alan bakanların da muhataplarıyla gelecek periyoda dair iş birliğini güçlendirecek verimli görüşmeler yaptığını lisana getirdi.
Karabağ’ın ulaşım kontaklarının kurulması, kentleşmesi ve üretim dünyasıyla bir daha bütünleşmesi yolunda Türkiye’nin dayanaklarının devam edeceğinin altını çizen Erdoğan, “Tarım topraklarının ihya edilmesi için ilgili kurumlarımız, şirketlerimizle birlikte, Azerbaycanlı muhataplarıyla ortak faaliyetlerini sürdürecekler. bu biçimdelikle Azerbaycanlı kardeşlerimizin senelerca hasretini çektikleri cet topraklarına bir an evvelden kavuşmalarına katkıda bulunacağız.” dedi.
“Ermenistan’la olağanlaşma sürecini içtenlikle yürütüyoruz”
Karabağ Zaferi ile Kafkasya’da artık yeni bir devir başladığına işaret eden Erdoğan, şunları lisana getirdi:
“Bu destansı zafer, ortak coğrafyamızda kalıcı barış ve kapsamlı olağanlaşmanın önündeki pürüzleri kaldırmıştır. Bu tarihi fırsatın heba edilmemesi gerektiğine inanıyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan’ın ortalarındaki sıkıntıları direkt çözme istikametinde attığı adımlardan memnuniyet duyuyoruz. Türkiye olarak, tarafların, hudut problemlerini halletme, barış antlaşması yapma, ulaştırma koridorlarını açma gayretlerini destekliyoruz. Bu çabaların muvaffakiyete ulaşması hepimizin, tüm bölgemizin yararınadır. Hudut kurullarının birinci toplantısını 24 Mayıs’ta yapması ve Zengezur Koridoru konusunda ilerleme kaydedilmesi bilhassa memnuniyet vericidir. Biz de Ermenistan’la ilgilerimizi olağanlaştırma sürecini içtenlikle yürütüyoruz. Azerbaycan’la, bölgenin güvenliği ve refahı için dayanışmamızı artırarak sürdüreceğiz. İlham kardeşimle birlikte iki ülke dostluğunu ve iş birliğini inşallah her alanda tepeye taşıyacağız. Rabb’im yolumuzu, bahtımızı açık etsin.”
İlham Aliyev’in şahsında, kendilerini muhabbetle bağrına basan Azerbaycan halkına teşekkürlerini ileten Erdoğan, TEKNOFEST Azerbaycan’ın muvaffakiyetle icra edilmesine dayanak veren Azerbaycan makamlarını, bakanlıkları, firmaları, resmi kurumları ve T3 Vakfını tebrik etti.
“Görüşmeler beklenen seviyede olmadı”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, değerlendirmelerinin akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“İsveç ve Finlandiya heyeti geçtiğimiz günlerde Türkiye’deydi ve görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde Türkiye’nin kaygıları giderilebildi mi? Öte yandan teröristlerin iadesi noktasında bir adım atılması bekleniyor mu karşı taraftan?” formundaki soru üzerine Erdoğan, “Finlandiya ve İsveç’le bizim heyetimizin yapmış olduğu görüşmeler maalesef beklenen seviyede olmadı.” cevabını verdi.
Erdoğan, şunları söz etti:
“Bunların beklentisi var lakin Türkiye ile ilgili atmaları gereken adımları atmadıkları üzere, bu görüşmeleri yaptığımız süreç içerisinde hala bunlar, bilhassa İsveç, Stockholm’ün caddelerinde teröristleri gezdiriyor, kendi polisleriyle onları teminat altına alıyor. Hatta görüşmeyi yaptıkları günün akşamında İsveç devlet televizyonunda Salih Müslim denen teröristi konuşturarak bize her türlü yanlışı yaptıkları üzere, F16 sıkıntısında vesaire bir daha olumsuz hallerini, yaklaşımlarını sürdürüyorlar. Bunlar dürüst değiller, samimi değiller. Bir güvenlik teşkilatı olan NATO’da bu cins teröristleri bağrına basan, bu çeşit teröristleri kucağında besleyen ülkelerle ilgili biz geçmişte yapılan yanlışın yineını yapamayız. Neydi o? Bilhassa Yunanistan geçmişte NATO’dan çıkmıştı, bu biçimdeın Türkiye idaresi Yunanistan’ın yine NATO’ya girmesinin yolunu açtı. Yunanistan da tıpkı şeyleri söylüyordu, rastgele bir şeyin olmayacağını söylüyordu. Bakın, şu anda Yunanistan’ın Avrupa’ya 400 milyar avro borcu var, fazlası var, azı yok.
5 artı 4 yani 9 tane şu anda Amerika’nın Yunanistan’da üssü var. Pekala bu üsler kime karşı kuruluyor, bu üsler niçin var? söylemiş oldukleri şu: ‘Rusya’ya karşı…’ Palavra, dürüst değiller. Bütün bu olanlar karşısında bunların Türkiye’ye karşı takındıkları hal ortada. İşte geçen gün Miçotakis’e ne yaptılar? Amerika’da Temsilciler Meclisi ve Senato’nun kapısını açtılar, orada konuşturdular. Bu konuşmasında alkışladılar mı? Alkışladılar. Bütün bu hadiselerde yine F16’lar gündeme getirildi mi? Getirildi. Biz şuna inanıyoruz, Müslüman, bir sokulduğu yerden tekrar sokulmaz. Bu delikten bizi bir defa soktular, tekrar sokturmayız. Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti’nin başında olduğu sürece, teröre takviye veren ülkelerin muhakkak NATO’ya girmesine biz ‘evet’ diyemeyiz.”
“tekrar bir daha bedel ödemeyeceğiz”
“İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma talebi ve sürecinin Rusya ile Ukrayna içindeki savaşın bitişi yahut savaşın bitmesi tarafındaki ümidi nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Her şeydilk evvel Rusya bu işlere olumlu bakmıyor malum. Bilhassa Finlandiya konusu Rusya için rahatsız edici. Niçin? Zira hudut. Hudut ülke olduğu için de bir kere Finlandiya’nın NATO’ya girmesine hiç sıcak bakmıyor.” karşılığını verdi.
Rusya’nın İskandinav ülkelerinin hiç birinin NATO’ya girmesine sıcak bakmadığını belirten Erdoğan, “Bizim gönlümüzden geçen o ki şu anda Rusya-Ukrayna içindeki bu savaş bir an evvel barışla nihayete ersin lakin görünen o ki her geçen gün bu iş daha da olumsuz bir biçimde devam ediyor. Pazartesi günü gerek Rusya gerekse Ukrayna ile telefon görüşmelerim olacak. Tarafları diyalog ve diplomasi kanallarını işletmeleri istikametinde teşvik etmeyi sürdüreceğiz.” dedi.
Erdoğan’a, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyeliği konusunda Türkiye’nin çekincelerine yönelik muhalefetin bir tutumunun olduğu belirtilerek, “CHP’li Ünal Çeviköz, Finlandiya’da bir gazeteye röportaj verdi ve bunun taktik bir yanılgı olduğunu söylemiş oldu. Ona göre taktik yanılgı bizim güvenlik telaşlarımızı lisana getirmemizmiş. Buradan hareketle Türkiye’deki muhalefetin genel olarak bu mevzudaki yaklaşımına dair ne söylemek istersiniz?” sorusu yöneltildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye’deki muhalefetin taktik doğrularının ne olduğunu bugüne kadar öğrenemedik. Onların ‘taktik yanlış’ dediklerinin ne olduğunu anlamak hiç mümkün değil. Kaldı ki bu açıklamayı yapan zat, Azerbaycan’da geçmişte bir bakılırsav yaptığı biçimde, çabucak sonrasında Karabağ patlak verince Azerbaycan’ın aleyhinde açıklamalarda bulundu. ötürüsıyla bunların aklının, fikrinin, fikrinin hangi istikamette çalıştığını anlamak mümkün değil. Biz, attığımız adımlarda taktiklerimizi, stratejilerimizi çok güzel düşünüyoruz, istişarelerimizi en geniş manada yapıyoruz ve adımlarımızı da ona nazaran atıyoruz. İşte Yunanistan’ın geçmişte yeniden NATO’ya girmesini sağlayan bireyler de bunlarla tıpkı zihniyetteydi. Bu zihniyetin temsilcileri de geçmişte Yunanistan’ın tekrar NATO’ya girmesini salık vermişti. ötürüsıyla asıl taktik yanlış orada yapılmıştı. Onun bedelini artık biz ödüyoruz. İnşallah tekrar bir daha bedel ödemeyeceğiz. Natürel şunu da söyleyeyim, olay yalnızca İsveç, Finlandiya değil. Olaya bu terör örgütlerinin durumundan bakacak olursak şu anda birebir yanlışı Almanya da yapıyor, birebir yanlışı Hollanda yapıyor, birebir yanlışı Fransa yapıyor. Bunların birbirinden farkı yok.”
“Biz yola kefenimizi giydik o denli çıktık”
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “kendisinin ve ailesinin kaçacağı” istikametindeki argümanlarına ait değerlendirmesi sorulan Erdoğan, “Bunların söylemiş olduği şu kelamlar var ya, geçmişte birebir şeyleri bunlar merhum Menderes için söylemiş olduler. Değişen hiç bir şey yok.” dedi.
Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nda, 27 Mayıs darbesinin 62. yılı programında bunları dokümanlarla deklare ettiğını hatırlatan Erdoğan, şöyleki konuştu:
“bu biçimde ne diyorlardı? ‘Uçaklar dolusu altın, uçaklar dolusu elmas kaçırmışlar.’ Kim? İşte o şehadete giden Menderes ve arkadaşları. Menderes ve öteki hepsi için tıpkı palavraları söylüyorlardı. Artık tıpkı palavraları bunlar söylüyor. Bunlar da birebir telden çalıyorlar. Değişen bir şey yok. Açıyorlar o sayfaları, oralara bakarak ağa babalarının palavralarını tekrar ediyorlar, onlar da tıpkı şeyi söylüyor, tıpkı şeyi yapıyorlar. Artık, 15 Temmuz gecesi ben şayet 15 dakika geç kalmış olsaydım bugün ne şahsım, ne çocuklarım, eşim, damadım, torunlarım hiç birimiz tahminen de hayatta olmayacaktık. Gerçekten o gün bulunduğumuz yere baskın yapanlar, bizim iki müdafaamızı şehit ettiler, iki bayan müdafaamız ağır yaralandı. Bunları biz yaşadık, gördük. Biz saat 01.15 üzere Atatürk Havalimanı’na indik, 11 üzere Bay Kemal oradaydı ve FETÖ’cüler tankların içinden Bay Kemal’i geçirdiler, Bakırköy Belediye Lideri’nin konutuna gönderdiler. Kaçan kim? O tankların içinden giden kim? Bay Kemal. Biz ise milletimizi havalimanına çağırmıştık, biz de oradaydık ve milletim de bizi yalnız bırakmadı. Gece daima bir arada geldiler, alanda toplandılar. Üzerimizden helikopterler, jetler geçiyordu fakat onlar orada bizimle birlikte buluştular. Kimin kaçtığı, kimin kaçabileceği ortada. Biz yola kefenimizi giydik o denli çıktık. Bugün de birebir biçimde yola devam ediyoruz.”
“İsrail ya da Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya gönderilebilmesi için projenin Türkiye üzerinden geçmesi noktasında neler yapılabilir? TANAP çizgisiyle bir temas kurulabilir mi?” sorusu üzerine Erdoğan, Türkiye’nin yeni sondaj gemisi ve sismik araştırma gemilerinin Akdeniz’de belirlediği yerler olduğunu söylemiş oldu.
Bu belirlenen yerlerde sondaj gemilerinin çalışma yapacağını tabir eden Erdoğan, “Doğal gaz konusunda İsrail’le bu biçimde bir adımı atma konusunda Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanımızın muhatabıyla ve İsrailli yetkililerle yapacağı görüşmeler olacak. Bu cins bir adımı atma noktasında şu anda Dışişleri Bakanımızın da bize getirdiği bilgilere bakarsak, hazır olduklarını söylüyorlar ve bu çerçeve içerisinde çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” dedi.
Türkiye-İsrail ilgilerini daha olumlu bir noktaya getirmenin adımlarını bu biçimdece atmış olacaklarını belirten Erdoğan, şu anda hususla ilgili bakışların olumlu olduğunu, temennilerinin bu istikametteki gelişmeleri hızla tamama erdirmek olduğunu kaydetti.
“En ufak saldırıyı karşılıksız bırakmamız mümkün değil”
Erdoğan, Suriye’nin kuzeyindeki mümkün bir operasyona ait soruyu şu biçimde yanıtladı:
“Suriye’nin kuzeyinden Türkiye’ye karşı yapılabilecek en ufak bir saldırıyı bizim karşılıksız bırakmamız mümkün değil. Suriye’nin kuzeyinde malum terör örgütlerinin odaklanma noktaları var. Bu odaklanma noktaları, Suriye’nin kuzeydoğusundan kuzeybatısına kadar bütün o bölgelerde mevcut. Başta ABD olmak üzere tüm koalisyon güçleri maalesef bu terör örgütlerine önemli manada silah, araç, gereç, mühimmat yardımı yapıyorlar ve bunu hala devam ettiriyorlar. ABD buraya binlerce tır bu yardımları yaptı. Kime yapıyor? PKK, YPG, PYD terör örgütlerine. Hepsine bu yardımlar yapıldı, hala da devam ediyor. Hatta bunlara bölgede eğitim de veriyorlar. Artık, bu gerçekler ortada dururken biz hala bunları görmezlikten mi geleceğiz? Nasıl ki Kuzey Irak’ta PKK’ya ve PKK’nın adeta yavrucuklarına karşı yaptığımız operasyonlar var, birebir durum Suriye için fazlaca daha geçerli, epeyce daha kıymetli. Her vakit söylemiş olduğim üzere, bir gece birden onların da zirvelerine ineriz, inmeye de mecburuz. Biz şehitlerimizin bedelini bunlara ödetmeyecek miyiz? İşte iki günde yaklaşık 30 civarında teröristin işini bitirdik. Kuzey Irak’takilerle birlikte şu anda 100’ün üzerinde teröristi etkisiz hale getirdik. Bu süreç devam edecek, bırakamayız. Terörizmin ve teröristlerin kökünü kazıyacağız.”
“Operasyonla ilgili ABD ile bir temasımız, diplomasi trafiğiniz var mı? var ise bu süreç nasıl ilerliyor?” sorusuna Erdoğan, “Bu bahislerle ilgili her şeydilk evvel her insanın üzerine düşen bakılırsavi yerine getirmesi lazım. Amerika’nın da üzerine düşen nazaranvi yerine getirmesi lazım. Amerika şayet üzerine düşen vazifesi terörle gayrette yerine getirmiyorsa biz ne yapacağız? Başımızın devasına bakacağız. Bir yerlerden müsaade alarak terörle çaba yapılmaz.” karşılığını verdi.
“Gündemimde Bay Kemal’in adaylığı yok”
“Yunanistan’da yeni kuşaklar daima Türk tersliği ile yetiştiriliyorken Yunanistan’ın olağanlaşması sizce mümkün müdür? Yunanistan’ın Türk aykırılığından vazgeçmesi üzere bir ihtimali nasıl görüyorsunuz?” sorusu üzerine Erdoğan, şunları tabir etti:
“Yunanistan ile Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul Toplantılarına son verdik mi? Bunu deklare ettik mı? Bu ne demektir? ‘Ey Yunanistan kendine çeki sistem ver’ demektir. Sen kendine çeki sistem vermedin, biz de Yüksek Seviyeli Stratejik Kurulu kaldırdık. Artık şu an prestijiyle Miçotakis muhatabım değildir. Niçin? Ben siyaseti kişiselyetli bir biçimde yürüten insanları muhatap alırım. Benimle konuşacaksın, yemek yiyeceğiz, ‘Üçüncü ülke yahut şahısları ortamıza koymayalım’ diyeceğiz, bunun kelamını vereceksin, daha sonrasında 15 gün geçecek, ABD’ye gideceksin, Amerikan Kongresi’nde Türkiye’nin aleyhinde konuşma yapacaksın. Neymiş? Oradan alacağı alkışlar için. Kusura bakma. Bizim bunlarla yapacağımız bir şey yok. Bu derece silahlanma şu, bu, vesaire, bu süreci işletenlerle yapılacak bir şey yok. Yapacağımız tek şey var, bize dost olana dostuz ancak bir kez şunu düzgün bilsinler ki bize düşman nazarıyla bakanlara da biz gereğini yaparız.”
“CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun seçim yaklaştığı vakit aday olmayacağı, adaylığı diğerine vereceği” tezlerine ait değerlendirmesi sorulan Erdoğan, “Benim gündemimde Bay Kemal’in adaylığı filan, bunlar kelam konusu değil. Gündemimde bu biçimde bir şey yok.” cevabını verdi.
“Gittiği yol, yol değil”
Sosyal yardımları eleştiren CHP’ye ilişkin belediyelerin de artık toplumsal yardımlar yaptığı belirtilerek, “Seçimleri bu biçimde kazanacaklarını söz ediyorlar. Bu değişimi nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Erdoğan, “Bu üst geçitlere astıkları pankartlarla toplumsal belediyecilik olmaz. Oralarda ‘şunu yaptık, bunu yaptık’ diye söz edilenlerin hiç birine ben inanmıyorum. bu biçimde bir şey yok. Araştırın, bunların yapılmadığını nazaranceksiniz. Zira bunların işi gücü palavra.” karşılığını verdi.
Elektrik kesildi diye gittikleri meskende bu biçimde bir şeyin olmadığının görüldüğünü belirten Erdoğan, “Sayaçlar denetim ediliyor, bu biçimde bir şey olmuş değil. Bunların hepsi akşam palavra, sabah palavra. Biz ise palavra üzerine bina edilen bir siyaset yapmıyoruz.” dedi.
Erdoğan, UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener’in 2. Abdülhamit devrine ait kelamları hatırlatılarak, “Türkiye düşmanlarının o periyodun darbecilerinin sloganını kullanımını, hala 113 yıldır Sultan Abdülhamit düşmanlığı yapmasını ve bu noktada sizi de gaye göstermesini nasıl değerlendiriyorsunuz? sorusu üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu hanım, ne yazık ki tarihçiyim diye geçinirken kendi tarihini inkar edecek kadar şanssız bir noktaya geldi. Nasıl Osmanlı’yı 33 yıl yöneten Sultan Abdülhamit’e saygısızlık yapan, hakaret eden, ‘kızıl sultan’ diyen cibilliyetsizler var ise maalesef tıpkı güzergaha bu hanımefendi de düştü. O da onların izinde, onların yolunda giderek maalesef cennet yer Sultan Abdülhamit’e bu saygısızlığı yaptı. Biz kendisine acırız. Gittiği yol, yol değil. Söyle bana arkadaşını, söyleyeyim sana kim olduğunu. Meral Hanım kimle yürüyor şu anda? Bay Kemal’le. Bay Kemal’in ne olduğu muhakkak. ötürüsıyla onunla birlikte yürüyenlerden, HDP üzere PKK terör örgütünün parlamentodaki uzantılarıyla birlikte olanlardan daha diğer ne bekleyebiliriz. Sultan Abdülhamit üzere sırat-ı müstakim üzere olan, bu türlü hayatış bir ulu hakana bu türlü saldırmanın bu millet tarafınca affedilmeyeceğine inanıyorum. Onun ruhaniyeti bunların gömülmesine inşallah yetecektir.”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in daveti üzerine yaptıkları ziyarette gurur verici bir gün yaşadıklarını belirten Erdoğan, Azerbaycanlı gençlerin heyecanı ve coşkusunun, orada gördükleri tablonun kendilerini fazlaca keyifli ettiğini söylemiş oldu.
“Tek millet, iki devlet” şiarıyla Bakü’de yeni bir “tek festival” geleneği başlatmanın heyecanını yaşadıklarını söz eden Erdoğan, bunun, öbür Türk devletlerinden de tıpkı biçimde davet alacağını gördüğünü lisana getirdi.
Azerbaycan’ın 28 Mayıs Bağımsızlık Günü’nü harika bir aktiflikle taçlandırdıklarını vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Türkiye haricinde birinci kere can Azerbaycan’da düzenlenen TEKNOFEST’in sunduğu teknoloji şöleninin tüm iştirakçilerin gönüllerini fethettiğini gördük. Özellikle istikbalimizin teminatı olan gençlerimizin şenliğe yönelik ağır ilgisinden büyük memnuniyet duyduk. Profesör Tabip Aziz Sancar Hocamızın da programa teşrif etmesi TEKNOFEST’e başka bir boyut kazandırdı. Azerbaycanlı gençlerimizin emek verdikleri bilim ve teknoloji projeleriyle grup ruhu ortasında müsabakalara katılmaları bizleri son derece gururlandırdı. Türk Yıldızları, SOLOTÜRK, Hürkuş, Akıncı, TB2 üzere göz bebeklerimiz de Bakü semalarında görsel bir şölen sundular. Sanayi ve Teknoloji Bakanlıklarımız içinde dijital dönüşüm ve teknokent alanlarında iş birliğini geliştirecek iki değerli muahede imzalandı. Ülkemizden kendi alanlarının öncüsü 50’ye yakın firmamız şenliğe iştirak etti. Bu savunma sanayii şirketlerimizin sergiledikleri ulusal ve yerli eserlerimiz büyük bir ilgiyle karşılandı.”
Türk Devletleri Teşkilatına üye ülkelerden heyetlerin de bu şenlikte yer almasından büyük bahtiyarlık duyduklarını belirten Erdoğan, TEKNOFEST’in tüm Türk dünyasını bilim ve teknolojide buluşturan bir platform olmasını dilek ettiklerinin altını çizdi.
“Daha birçok projelere birlikte imza atacağız”
Festivali gelecek devirde öbür dost ve müttefik ülkelerde de düzenlemeyi hedeflediklerini anlatan Erdoğan, TEKNOFEST’e projeleriyle katılan gençlerin, yarının insansız hava araçlarını, yapay zekalarını, dijital teknolojilerini tasarlayan, üreten bilim insanları olacağını söylemiş oldu.
Savunma endüstrisinde de en ileri ulusal teknoloji ve yazılım sistemleri üreten iştirakler kurmayı hedeflediklerini söz eden Erdoğan, “Şuşa Beyannamesi ile bağlarını müttefiklik düzebir daha çıkaran iki kardeş ülke olarak, inşallah daha birçok projelere bir arada imza atacağız.” diye konuştu.
Bu sene ayrıyeten Türkiye-Özbekistan bağlarını “kapsamlı stratejik ortaklık”, Türkiye-Kazakistan bağlarını ise “geliştirilmiş stratejik ortaklık” düzeyine yükselttiklerini anımsatan Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatının Devir Lideri olarak ekonomik iş birliği, eğitim, etraf ve güç, bilim ve değişen teknolojinin öncelik verdiği başlıklar olduğunu kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ziyaretinde Aliyev’le harika düzeyde bulunan ikili bağlantıları ve Karabağ Zaferi daha sonrasında bölgedeki durumu gözden geçirdiklerini aktararak, heyette yer alan bakanların da muhataplarıyla gelecek periyoda dair iş birliğini güçlendirecek verimli görüşmeler yaptığını lisana getirdi.
Karabağ’ın ulaşım kontaklarının kurulması, kentleşmesi ve üretim dünyasıyla bir daha bütünleşmesi yolunda Türkiye’nin dayanaklarının devam edeceğinin altını çizen Erdoğan, “Tarım topraklarının ihya edilmesi için ilgili kurumlarımız, şirketlerimizle birlikte, Azerbaycanlı muhataplarıyla ortak faaliyetlerini sürdürecekler. bu biçimdelikle Azerbaycanlı kardeşlerimizin senelerca hasretini çektikleri cet topraklarına bir an evvelden kavuşmalarına katkıda bulunacağız.” dedi.
“Ermenistan’la olağanlaşma sürecini içtenlikle yürütüyoruz”
Karabağ Zaferi ile Kafkasya’da artık yeni bir devir başladığına işaret eden Erdoğan, şunları lisana getirdi:
“Bu destansı zafer, ortak coğrafyamızda kalıcı barış ve kapsamlı olağanlaşmanın önündeki pürüzleri kaldırmıştır. Bu tarihi fırsatın heba edilmemesi gerektiğine inanıyoruz. Azerbaycan ve Ermenistan’ın ortalarındaki sıkıntıları direkt çözme istikametinde attığı adımlardan memnuniyet duyuyoruz. Türkiye olarak, tarafların, hudut problemlerini halletme, barış antlaşması yapma, ulaştırma koridorlarını açma gayretlerini destekliyoruz. Bu çabaların muvaffakiyete ulaşması hepimizin, tüm bölgemizin yararınadır. Hudut kurullarının birinci toplantısını 24 Mayıs’ta yapması ve Zengezur Koridoru konusunda ilerleme kaydedilmesi bilhassa memnuniyet vericidir. Biz de Ermenistan’la ilgilerimizi olağanlaştırma sürecini içtenlikle yürütüyoruz. Azerbaycan’la, bölgenin güvenliği ve refahı için dayanışmamızı artırarak sürdüreceğiz. İlham kardeşimle birlikte iki ülke dostluğunu ve iş birliğini inşallah her alanda tepeye taşıyacağız. Rabb’im yolumuzu, bahtımızı açık etsin.”
İlham Aliyev’in şahsında, kendilerini muhabbetle bağrına basan Azerbaycan halkına teşekkürlerini ileten Erdoğan, TEKNOFEST Azerbaycan’ın muvaffakiyetle icra edilmesine dayanak veren Azerbaycan makamlarını, bakanlıkları, firmaları, resmi kurumları ve T3 Vakfını tebrik etti.
“Görüşmeler beklenen seviyede olmadı”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, değerlendirmelerinin akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“İsveç ve Finlandiya heyeti geçtiğimiz günlerde Türkiye’deydi ve görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde Türkiye’nin kaygıları giderilebildi mi? Öte yandan teröristlerin iadesi noktasında bir adım atılması bekleniyor mu karşı taraftan?” formundaki soru üzerine Erdoğan, “Finlandiya ve İsveç’le bizim heyetimizin yapmış olduğu görüşmeler maalesef beklenen seviyede olmadı.” cevabını verdi.
Erdoğan, şunları söz etti:
“Bunların beklentisi var lakin Türkiye ile ilgili atmaları gereken adımları atmadıkları üzere, bu görüşmeleri yaptığımız süreç içerisinde hala bunlar, bilhassa İsveç, Stockholm’ün caddelerinde teröristleri gezdiriyor, kendi polisleriyle onları teminat altına alıyor. Hatta görüşmeyi yaptıkları günün akşamında İsveç devlet televizyonunda Salih Müslim denen teröristi konuşturarak bize her türlü yanlışı yaptıkları üzere, F16 sıkıntısında vesaire bir daha olumsuz hallerini, yaklaşımlarını sürdürüyorlar. Bunlar dürüst değiller, samimi değiller. Bir güvenlik teşkilatı olan NATO’da bu cins teröristleri bağrına basan, bu çeşit teröristleri kucağında besleyen ülkelerle ilgili biz geçmişte yapılan yanlışın yineını yapamayız. Neydi o? Bilhassa Yunanistan geçmişte NATO’dan çıkmıştı, bu biçimdeın Türkiye idaresi Yunanistan’ın yine NATO’ya girmesinin yolunu açtı. Yunanistan da tıpkı şeyleri söylüyordu, rastgele bir şeyin olmayacağını söylüyordu. Bakın, şu anda Yunanistan’ın Avrupa’ya 400 milyar avro borcu var, fazlası var, azı yok.
5 artı 4 yani 9 tane şu anda Amerika’nın Yunanistan’da üssü var. Pekala bu üsler kime karşı kuruluyor, bu üsler niçin var? söylemiş oldukleri şu: ‘Rusya’ya karşı…’ Palavra, dürüst değiller. Bütün bu olanlar karşısında bunların Türkiye’ye karşı takındıkları hal ortada. İşte geçen gün Miçotakis’e ne yaptılar? Amerika’da Temsilciler Meclisi ve Senato’nun kapısını açtılar, orada konuşturdular. Bu konuşmasında alkışladılar mı? Alkışladılar. Bütün bu hadiselerde yine F16’lar gündeme getirildi mi? Getirildi. Biz şuna inanıyoruz, Müslüman, bir sokulduğu yerden tekrar sokulmaz. Bu delikten bizi bir defa soktular, tekrar sokturmayız. Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti’nin başında olduğu sürece, teröre takviye veren ülkelerin muhakkak NATO’ya girmesine biz ‘evet’ diyemeyiz.”
“tekrar bir daha bedel ödemeyeceğiz”
“İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma talebi ve sürecinin Rusya ile Ukrayna içindeki savaşın bitişi yahut savaşın bitmesi tarafındaki ümidi nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Her şeydilk evvel Rusya bu işlere olumlu bakmıyor malum. Bilhassa Finlandiya konusu Rusya için rahatsız edici. Niçin? Zira hudut. Hudut ülke olduğu için de bir kere Finlandiya’nın NATO’ya girmesine hiç sıcak bakmıyor.” karşılığını verdi.
Rusya’nın İskandinav ülkelerinin hiç birinin NATO’ya girmesine sıcak bakmadığını belirten Erdoğan, “Bizim gönlümüzden geçen o ki şu anda Rusya-Ukrayna içindeki bu savaş bir an evvel barışla nihayete ersin lakin görünen o ki her geçen gün bu iş daha da olumsuz bir biçimde devam ediyor. Pazartesi günü gerek Rusya gerekse Ukrayna ile telefon görüşmelerim olacak. Tarafları diyalog ve diplomasi kanallarını işletmeleri istikametinde teşvik etmeyi sürdüreceğiz.” dedi.
Erdoğan’a, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyeliği konusunda Türkiye’nin çekincelerine yönelik muhalefetin bir tutumunun olduğu belirtilerek, “CHP’li Ünal Çeviköz, Finlandiya’da bir gazeteye röportaj verdi ve bunun taktik bir yanılgı olduğunu söylemiş oldu. Ona göre taktik yanılgı bizim güvenlik telaşlarımızı lisana getirmemizmiş. Buradan hareketle Türkiye’deki muhalefetin genel olarak bu mevzudaki yaklaşımına dair ne söylemek istersiniz?” sorusu yöneltildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmede bulundu:
“Türkiye’deki muhalefetin taktik doğrularının ne olduğunu bugüne kadar öğrenemedik. Onların ‘taktik yanlış’ dediklerinin ne olduğunu anlamak hiç mümkün değil. Kaldı ki bu açıklamayı yapan zat, Azerbaycan’da geçmişte bir bakılırsav yaptığı biçimde, çabucak sonrasında Karabağ patlak verince Azerbaycan’ın aleyhinde açıklamalarda bulundu. ötürüsıyla bunların aklının, fikrinin, fikrinin hangi istikamette çalıştığını anlamak mümkün değil. Biz, attığımız adımlarda taktiklerimizi, stratejilerimizi çok güzel düşünüyoruz, istişarelerimizi en geniş manada yapıyoruz ve adımlarımızı da ona nazaran atıyoruz. İşte Yunanistan’ın geçmişte yeniden NATO’ya girmesini sağlayan bireyler de bunlarla tıpkı zihniyetteydi. Bu zihniyetin temsilcileri de geçmişte Yunanistan’ın tekrar NATO’ya girmesini salık vermişti. ötürüsıyla asıl taktik yanlış orada yapılmıştı. Onun bedelini artık biz ödüyoruz. İnşallah tekrar bir daha bedel ödemeyeceğiz. Natürel şunu da söyleyeyim, olay yalnızca İsveç, Finlandiya değil. Olaya bu terör örgütlerinin durumundan bakacak olursak şu anda birebir yanlışı Almanya da yapıyor, birebir yanlışı Hollanda yapıyor, birebir yanlışı Fransa yapıyor. Bunların birbirinden farkı yok.”
“Biz yola kefenimizi giydik o denli çıktık”
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun “kendisinin ve ailesinin kaçacağı” istikametindeki argümanlarına ait değerlendirmesi sorulan Erdoğan, “Bunların söylemiş olduği şu kelamlar var ya, geçmişte birebir şeyleri bunlar merhum Menderes için söylemiş olduler. Değişen hiç bir şey yok.” dedi.
Demokrasi ve Özgürlükler Adası’nda, 27 Mayıs darbesinin 62. yılı programında bunları dokümanlarla deklare ettiğını hatırlatan Erdoğan, şöyleki konuştu:
“bu biçimde ne diyorlardı? ‘Uçaklar dolusu altın, uçaklar dolusu elmas kaçırmışlar.’ Kim? İşte o şehadete giden Menderes ve arkadaşları. Menderes ve öteki hepsi için tıpkı palavraları söylüyorlardı. Artık tıpkı palavraları bunlar söylüyor. Bunlar da birebir telden çalıyorlar. Değişen bir şey yok. Açıyorlar o sayfaları, oralara bakarak ağa babalarının palavralarını tekrar ediyorlar, onlar da tıpkı şeyi söylüyor, tıpkı şeyi yapıyorlar. Artık, 15 Temmuz gecesi ben şayet 15 dakika geç kalmış olsaydım bugün ne şahsım, ne çocuklarım, eşim, damadım, torunlarım hiç birimiz tahminen de hayatta olmayacaktık. Gerçekten o gün bulunduğumuz yere baskın yapanlar, bizim iki müdafaamızı şehit ettiler, iki bayan müdafaamız ağır yaralandı. Bunları biz yaşadık, gördük. Biz saat 01.15 üzere Atatürk Havalimanı’na indik, 11 üzere Bay Kemal oradaydı ve FETÖ’cüler tankların içinden Bay Kemal’i geçirdiler, Bakırköy Belediye Lideri’nin konutuna gönderdiler. Kaçan kim? O tankların içinden giden kim? Bay Kemal. Biz ise milletimizi havalimanına çağırmıştık, biz de oradaydık ve milletim de bizi yalnız bırakmadı. Gece daima bir arada geldiler, alanda toplandılar. Üzerimizden helikopterler, jetler geçiyordu fakat onlar orada bizimle birlikte buluştular. Kimin kaçtığı, kimin kaçabileceği ortada. Biz yola kefenimizi giydik o denli çıktık. Bugün de birebir biçimde yola devam ediyoruz.”
“İsrail ya da Doğu Akdeniz gazının Avrupa’ya gönderilebilmesi için projenin Türkiye üzerinden geçmesi noktasında neler yapılabilir? TANAP çizgisiyle bir temas kurulabilir mi?” sorusu üzerine Erdoğan, Türkiye’nin yeni sondaj gemisi ve sismik araştırma gemilerinin Akdeniz’de belirlediği yerler olduğunu söylemiş oldu.
Bu belirlenen yerlerde sondaj gemilerinin çalışma yapacağını tabir eden Erdoğan, “Doğal gaz konusunda İsrail’le bu biçimde bir adımı atma konusunda Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanımızın muhatabıyla ve İsrailli yetkililerle yapacağı görüşmeler olacak. Bu cins bir adımı atma noktasında şu anda Dışişleri Bakanımızın da bize getirdiği bilgilere bakarsak, hazır olduklarını söylüyorlar ve bu çerçeve içerisinde çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” dedi.
Türkiye-İsrail ilgilerini daha olumlu bir noktaya getirmenin adımlarını bu biçimdece atmış olacaklarını belirten Erdoğan, şu anda hususla ilgili bakışların olumlu olduğunu, temennilerinin bu istikametteki gelişmeleri hızla tamama erdirmek olduğunu kaydetti.
“En ufak saldırıyı karşılıksız bırakmamız mümkün değil”
Erdoğan, Suriye’nin kuzeyindeki mümkün bir operasyona ait soruyu şu biçimde yanıtladı:
“Suriye’nin kuzeyinden Türkiye’ye karşı yapılabilecek en ufak bir saldırıyı bizim karşılıksız bırakmamız mümkün değil. Suriye’nin kuzeyinde malum terör örgütlerinin odaklanma noktaları var. Bu odaklanma noktaları, Suriye’nin kuzeydoğusundan kuzeybatısına kadar bütün o bölgelerde mevcut. Başta ABD olmak üzere tüm koalisyon güçleri maalesef bu terör örgütlerine önemli manada silah, araç, gereç, mühimmat yardımı yapıyorlar ve bunu hala devam ettiriyorlar. ABD buraya binlerce tır bu yardımları yaptı. Kime yapıyor? PKK, YPG, PYD terör örgütlerine. Hepsine bu yardımlar yapıldı, hala da devam ediyor. Hatta bunlara bölgede eğitim de veriyorlar. Artık, bu gerçekler ortada dururken biz hala bunları görmezlikten mi geleceğiz? Nasıl ki Kuzey Irak’ta PKK’ya ve PKK’nın adeta yavrucuklarına karşı yaptığımız operasyonlar var, birebir durum Suriye için fazlaca daha geçerli, epeyce daha kıymetli. Her vakit söylemiş olduğim üzere, bir gece birden onların da zirvelerine ineriz, inmeye de mecburuz. Biz şehitlerimizin bedelini bunlara ödetmeyecek miyiz? İşte iki günde yaklaşık 30 civarında teröristin işini bitirdik. Kuzey Irak’takilerle birlikte şu anda 100’ün üzerinde teröristi etkisiz hale getirdik. Bu süreç devam edecek, bırakamayız. Terörizmin ve teröristlerin kökünü kazıyacağız.”
“Operasyonla ilgili ABD ile bir temasımız, diplomasi trafiğiniz var mı? var ise bu süreç nasıl ilerliyor?” sorusuna Erdoğan, “Bu bahislerle ilgili her şeydilk evvel her insanın üzerine düşen bakılırsavi yerine getirmesi lazım. Amerika’nın da üzerine düşen nazaranvi yerine getirmesi lazım. Amerika şayet üzerine düşen vazifesi terörle gayrette yerine getirmiyorsa biz ne yapacağız? Başımızın devasına bakacağız. Bir yerlerden müsaade alarak terörle çaba yapılmaz.” karşılığını verdi.
“Gündemimde Bay Kemal’in adaylığı yok”
“Yunanistan’da yeni kuşaklar daima Türk tersliği ile yetiştiriliyorken Yunanistan’ın olağanlaşması sizce mümkün müdür? Yunanistan’ın Türk aykırılığından vazgeçmesi üzere bir ihtimali nasıl görüyorsunuz?” sorusu üzerine Erdoğan, şunları tabir etti:
“Yunanistan ile Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul Toplantılarına son verdik mi? Bunu deklare ettik mı? Bu ne demektir? ‘Ey Yunanistan kendine çeki sistem ver’ demektir. Sen kendine çeki sistem vermedin, biz de Yüksek Seviyeli Stratejik Kurulu kaldırdık. Artık şu an prestijiyle Miçotakis muhatabım değildir. Niçin? Ben siyaseti kişiselyetli bir biçimde yürüten insanları muhatap alırım. Benimle konuşacaksın, yemek yiyeceğiz, ‘Üçüncü ülke yahut şahısları ortamıza koymayalım’ diyeceğiz, bunun kelamını vereceksin, daha sonrasında 15 gün geçecek, ABD’ye gideceksin, Amerikan Kongresi’nde Türkiye’nin aleyhinde konuşma yapacaksın. Neymiş? Oradan alacağı alkışlar için. Kusura bakma. Bizim bunlarla yapacağımız bir şey yok. Bu derece silahlanma şu, bu, vesaire, bu süreci işletenlerle yapılacak bir şey yok. Yapacağımız tek şey var, bize dost olana dostuz ancak bir kez şunu düzgün bilsinler ki bize düşman nazarıyla bakanlara da biz gereğini yaparız.”
“CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu’nun seçim yaklaştığı vakit aday olmayacağı, adaylığı diğerine vereceği” tezlerine ait değerlendirmesi sorulan Erdoğan, “Benim gündemimde Bay Kemal’in adaylığı filan, bunlar kelam konusu değil. Gündemimde bu biçimde bir şey yok.” cevabını verdi.
“Gittiği yol, yol değil”
Sosyal yardımları eleştiren CHP’ye ilişkin belediyelerin de artık toplumsal yardımlar yaptığı belirtilerek, “Seçimleri bu biçimde kazanacaklarını söz ediyorlar. Bu değişimi nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Erdoğan, “Bu üst geçitlere astıkları pankartlarla toplumsal belediyecilik olmaz. Oralarda ‘şunu yaptık, bunu yaptık’ diye söz edilenlerin hiç birine ben inanmıyorum. bu biçimde bir şey yok. Araştırın, bunların yapılmadığını nazaranceksiniz. Zira bunların işi gücü palavra.” karşılığını verdi.
Elektrik kesildi diye gittikleri meskende bu biçimde bir şeyin olmadığının görüldüğünü belirten Erdoğan, “Sayaçlar denetim ediliyor, bu biçimde bir şey olmuş değil. Bunların hepsi akşam palavra, sabah palavra. Biz ise palavra üzerine bina edilen bir siyaset yapmıyoruz.” dedi.
Erdoğan, UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener’in 2. Abdülhamit devrine ait kelamları hatırlatılarak, “Türkiye düşmanlarının o periyodun darbecilerinin sloganını kullanımını, hala 113 yıldır Sultan Abdülhamit düşmanlığı yapmasını ve bu noktada sizi de gaye göstermesini nasıl değerlendiriyorsunuz? sorusu üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu hanım, ne yazık ki tarihçiyim diye geçinirken kendi tarihini inkar edecek kadar şanssız bir noktaya geldi. Nasıl Osmanlı’yı 33 yıl yöneten Sultan Abdülhamit’e saygısızlık yapan, hakaret eden, ‘kızıl sultan’ diyen cibilliyetsizler var ise maalesef tıpkı güzergaha bu hanımefendi de düştü. O da onların izinde, onların yolunda giderek maalesef cennet yer Sultan Abdülhamit’e bu saygısızlığı yaptı. Biz kendisine acırız. Gittiği yol, yol değil. Söyle bana arkadaşını, söyleyeyim sana kim olduğunu. Meral Hanım kimle yürüyor şu anda? Bay Kemal’le. Bay Kemal’in ne olduğu muhakkak. ötürüsıyla onunla birlikte yürüyenlerden, HDP üzere PKK terör örgütünün parlamentodaki uzantılarıyla birlikte olanlardan daha diğer ne bekleyebiliriz. Sultan Abdülhamit üzere sırat-ı müstakim üzere olan, bu türlü hayatış bir ulu hakana bu türlü saldırmanın bu millet tarafınca affedilmeyeceğine inanıyorum. Onun ruhaniyeti bunların gömülmesine inşallah yetecektir.”