Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna ziyareti dönüşünde uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin davetine icabetle Lviv’e yaptığı çalışma ziyaretinin, savaşın başlamasının akabinde Ukrayna’ya gerçekleştirdiği birinci seyahat olduğunu anımsatan Erdoğan, Zelenskiy’le yaptığı görüşmelerde ikili ilgileri tüm veçheleriyle ele aldıklarını söylemiş oldu.
Yaklaşık altı aydır devam eden savaşın, görüşmelerin ana konusunu teşkil ettiğini lisana getiren Erdoğan, “Dayanışmamızın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizin süreceğini kendisiyle bir sefer daha paylaştım. Savaşın diplomasi ve müzakereler yoluyla tahlili için elimizden gelen katkıyı sağlamaya devam edeceğimizi de tabir ettim. Motamot Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylemiş olduğim üzere, Sayın Zelenskiy’e de ortalarındaki görüşmeye mesken sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım.” diye konuştu.
Ayrıca ziyaret sırasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de iştirakiyle üçlü bir toplantı yaptıklarını anımsatan Erdoğan, üçlü toplantıda, Ukrayna tahılının ihracı hedefiyle kurulan düzeneğin faaliyetlerinin artırılarak sürdürülmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduklarını belirtti.
Erdoğan, bu toplantıda, diplomatik sürecin canlandırılması için memleketler arası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine işaret ettiğini aktardı.
Ziyareti vesilesiyle savaşın Ukrayna’da niye olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımları da masaya yatırdıklarını söz eden Erdoğan, “Bugüne kadar olduğu üzere Ukrayna’nın bir daha imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını tabir ettim. Sayın Zelenskiy de gerek ülkemizin kuvvetli dayanağı gerekse diplomatik uğraşları karşısında memnuniyetini lisana getirdi.” sözlerini kullandı.
Ziyaret vesilesiyle Ticaret Bakanlığı ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir iş birliği muhtırası imzalandığını belirten Erdoğan, “Muhtıra, Ukrayna’nın bir daha imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir.” dedi.
Stratejik ortak Ukrayna ile iş birliğinin daha da güçlendirilmesi için her seviyede temasları sürdürmek konusunda mutabık kaldıklarını aktaran Erdoğan, görüşmelerin, bölge için, global barış ve istikrar için hayırlara vesile olmasını diledi.
“Bu yılki BM Genel Konseyi biraz farklı olacak”
Savaşın başından beri inisiyatif aldığı Putin, Zelenskiy ve Guterres ile görüşmeler yaptığını hatırlatılan ve “Önümüzde BM Genel Şurası var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Ukrayna’daki üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylemiş olduniz. BM Toplantısı’na kadar bu istikamette bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenskiy’den aldığımız izlenim nedir?” soruları üzerine Erdoğan, şöyleki konuştu:
“Şu anda alışılmış bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki kez iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz zira süreç epey acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin alışılmış ki bir sebebi var. Tıpkı görüşmeyi Soçi’de, Rusya’da Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu türlü gerçekleştirmiş olduk. Uygun de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden daha sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler. Doğal bu yılki BM Genel Heyeti biraz farklı olacak. Bu mevzuda ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Natürel bunu BM Genel Heyeti’nde bakılırsaceğiz. Orada verilecek bildiriler hayli fazlaca manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek başka ülkelerin vereceği bildiriler epeyce fazlaca değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna göre yapmak, adımlarımızı da buna göre atmak durumundayız. Natürel alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, birfazlaca noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Heyeti’ni biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.”
“Bir tehdit unsuru”
Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ihtarlar yapıldığı anımsatılarak “Siz de ‘Yeni bir Çernobil istemiyoruz.’ diye vurgu yaptınız. Türkiye, tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?” sorusuna karşılık Erdoğan, Zaporijya konusunun rastgele bir bahis olmadığını söylemiş oldu.
Birinci derecede Memleketler arası Atom Gücü Kurumunun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, şöyleki devam etti:
“Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda faal ve ehil elemanları bulunuyor. Zelenskiy bizden şunu bilhassa istedi, Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz.’ derken biraz da onu kastettim. Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp, dünya barışı için değerli bir adım olarak bu mevzuda Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı muhafaza altına almış vaziyetteler.”
“Anbean ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduğunuz tarafında açıklamalar yaptınız. ‘Suriye’de muhalefet ile rejimin uzlaşması lazım. Rejim askeri tahlil istiyor lakin tahlilin nihayeti siyasi çözümdür’ diye biz bunu deklare ediyoruz. Bu kelamın gereği olarak Astana ve Cenevre süreçleri örnek gösterilmesine karşın, Sayın Dışişleri Bakanı bu hususta açıklamayı bir dahalediğinde, Türkiye’de ‘Türkiye Esed’i yenemedi artık anlaşmak için yer hazırlıyor’ halinde bilhassa muhalefetin bir algısı oluştu. Hem Suriye konusundaki son durumu öğrenmek istiyoruz birebir vakitte muhalefetin bakış açısını değerlendirmenizi istiyoruz?” sorusunu da yanıtladı.
“Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir sıkıntımız yok ki. Şayet Türkiye’de muhalefet olayı bu biçimde bir noktaya taşıyorsa bu muhalefetin hem kalitesini birebir vakitte gramını ortaya koyar.” diyen Erdoğan, Suriye’de atılan bütün adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan bölgede Ruslarla yürütülen çalışmalarda terörle bir uğraş olduğunu hatırlattı.
Terörle olan çabayı de burada birlikte sürdürdüklerine dikkati çeken Erdoğan, şöyleki konuştu:
“Bunların belirli kısmını Ruslarla birlikte yaparken belirli kısmını de kendi askerimizle, güvenlik güçlerimizle yürütüyoruz. Daima söylüyorum, demokraside en değerli hasletlerden bir tanesi kuvvetli muhalefettir. Doğal bizim kuvvetli bir muhalefetimiz yok. Badire burada. Yani Suriye’de ne oluyor ne bitiyor haberleri yok. Biz ise ta Obama periyodundan alalım, orada verdiğimiz çabayı şu anda da birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bizim ‘bir gece apansızın gelebiliriz.’ sözümüz boşuna değil. Vakti saati geldiğinde bu yapılır. Lakin şunu da söyleyeyim, bir kere Türkiye’ye kimse ‘bu biçimde bir şeye hazır mısın?’ sorusunu sormasın. Biz bütün bu işlere hazırlıklıyız. Hazırlıklı olduğumuz üzere de anbean ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz.”
ABD’nin şu anda bölgeye binlerce tır silah, mühimmat, araç, gereç yığdığını tabir eden Erdoğan, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“Bu yığmayı da kimlere yapıyor? Büsbütün terör örgütlerine. ABD şunu söyleyemez, ‘Ben terörü beslemedim.’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir, bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar. Oradan bıkmadılar, bir de Irak’ta tıpkı beslemeyi yaptılar. Kime? bir daha terör örgütlerine. Şayet bugün Irak’ta bir huzursuzluk var ise altında maalesef bir daha Amerika yatıyor. Ve bu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var. Birebir biçimde Rusya rejimle bir dayanışma ortasında. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu bahisleri da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim. Rusya ile o denli bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir gayret gerçekleştirelim. Artık daima soruyoruz, bu teröristler kaynağı nereden buluyor? İşte şu anda Kamışlı’daki kalitesiz petrolü çıkartan teröristler. Pekala kim alıyor bunu? Rejim alıyor. Para kaynağı rejimde. Bunlar alıyor. Bütün bu gerçekler ortada. Bir başka taraftan da daima olarak buralarda İran’ın hesapları var. Bu hesaplar da önümüzde. Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha fazla uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok zira Suriye’nin halkı bizim kardeşlerimiz. Orada bizim o denli bir kaygımız yok. Onların topraklarının bütünlüğü bizim için kıymet arz ediyor. Rejim bunun idraki ortasında olmalı.”
Bunları da bir daha tıpkı biçimde Putin’le Soçi ziyaretinde görüştüklerini aktaran Erdoğan, “Temennim odur ki inşallah önümüzdeki periyotla ilgili Suriye’de hem anayasa bir an evvel yapılır, bu iş sağlama bağlanır birebir vakitte halkın bütün bu noktadaki problemlerini giderecek adımlar atılır. Şu anda oradan hicret edenler, iltica edenlerin yükü bize geldi. 4 milyon insanı biz ülkemizde ağırlıyoruz. Bütün bunları ağırlarken rejimle daima savaş halinde olalım diye mi bunu yapıyoruz? Hayır. Suriye halkıyla bilhassa inanç pahaları noktasındaki bağlarımız sebebiyle bunu yapıyoruz. Bundan daha sonraki süreç tahminen epey daha iyi olacaktır.” dedi.
“Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız”
Erdoğan, “Bu tartışmalar devam ederken Sayın Devlet Bahçeli’nin bir açıklaması dikkati çekti. Suriye’nin kuzeyinde yürütülen terörle uğraşa gönderme yaparak ‘Siyasi diyalog görüşmelerinin ya da Suriye ile temasın siyasi diyalog mertebesine çıkarılması ciddiyetle ele alınmalı.’ sözünü kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendirirsiniz?” sorusunu ise şu biçimde yanıtladı:
“Şunu bir sefer bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiç bir vakit siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz. Her vakit her an bu cins diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir kelam var, ‘İplikle de olsa bağı koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Artık biz örneğin bölgede Mısır’la alt seviyede, bakanlarımız düzeyinde temaslarımızı devam ettiriyoruz. Bu münasebetler durup dururken olmuyor. Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız. Diplomasiye ne kadar gereksinimimiz olduğunu bütün dünya gördü. Biz her vakit tahlilin modülü olduk. Suriye meselesini çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Gayemiz, bölgesel barış oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.”
“Arkadaşlarımız daima görüşme halindeler”
Suriye’nin kuzeyindeki terör amaçlarına yönelik yapılması planlanan yeni harekata ait, “Şimdi Türkiye alanda varlık gösterirken aslında diplomatik ayağı, işin diplomasi boyutunu hiç bırakmıyor. Biz biliyoruz ki Amerikalı muhataplara olduğu üzere Rus muhataplara da PKK terör örgütünün faaliyetleri ve Türkiye’nin hudut güvenliğini nasıl tehdit ettiğiyle ilgili vakit zaman bilgilendirmeler yapıyorsunuz. Bu bilgilendirme kararında Rusya’nın PKK/YPG’ye karşı bakışında bir değişiklik oldu mu? Bir de bilhassa PKK’ya yakın kaynaklar ve medya organları beklenen 5’inci harekatla ilgili olarak, bunu bir Rus ihaneti, Rusların ihaneti üzere değerlendiriyorlar. Bununla ilgili bir yorumunuz olur mu?” sorusu üzerine de Erdoğan, şunları kaydetti:
“Şu anda Suriye’de attığımız her adımda bir kez biz güvenlik güçlerimiz, istihbaratımız, Ulusal Savunma Bakanlığımız olarak Rusya’yla irtibat halindeyiz. Arkadaşlarımız daima onlarla görüşme halindeler. Ben de Sayın Putin’le görüşmeler yapmak suretiyle ‘Bu süreci sağlama bağlayalım.’ diyoruz. İşte mesela son Soçi seyahatimde Suriye bizim için değerli bir görüşme konusuydu, gündem unsuruydu. Şu anda bir daha buradaki terör olaylarıyla alakalı gerek ben Putin’le gerek Dışişleri Bakanı’m ve Savunma Bakanı’m muhataplarıyla görüşmeleri devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de aslına bakarsan devam ettireceğiz. örneğin gönül dilek ederdi ki İran’la da oradaki bu çalışmaları daha aktif yürütelim fakat bu olmadı. Biz de şu anda Rusya’yla olan bu dayanışmamızı, beraberliğimizi birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de bir daha tıpkı biçimde devam ettireceğiz.”
“Yakın vakitte İsrail’le de olağanlaşma süreci başlamıştı ve büyükelçilerin atanmasına da karar verildi. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri en nihayetinde İsrail… Mısır’dan da örnek verdiniz. İsrail’le olan bağlar Doğu Akdeniz’de Mısır’la da olursa, bu bağlantılarımız için genel manada güç eksenli bir bağ, irtibat diyebilir miyiz sanki?” sorusuna Erdoğan şu cevabı verdi:
“Daha fazlaca siyaset eksenli dersek isabetli olur. Yani siyasetin gereği bu. Onun için de siyasette dargınlık olmaz. Her an barış ortasında olacaksın. Her an görüşebilme imkanı yakalayacaksın. örneğin Mısır’la şu anda üst seviyede, istenilen yerde değil fakat biz artık Mısır’la da arkadaşlarla alt seviyede yani bakanlar düzeyinde bu işi sürdürelim ve akabinde da temenni ederiz ki üst seviyede de bu adımı en hoş biçimde atalım. Zira Mısır halkı bizim kardeşlerimiz. Bizim Mısır halkıyla dargın olmamız mümkün değil. Onun için de bir an evvel orayla da bu barışı bizim temin etmemiz gerekiyor. Suriye ile daha ileri düzeyde adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede yani İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah birfazlaca oyunu biz bozarız.”
Abdülhamid Han sondaj gemisi
“Abdülhamid Han sondaj gemisi için ilan edilen NAVTEX’de değerli bir ayrıntı vardı. Kıbrıs’ta katledilen, Kıbrıslı şehit kardeşler Hakan, Kutsi, Murat İlhan kardeşlerin ismini taşıyan 3 gemi Abdülhamid Han’a refakat ediyor. Bu hayli kıymetli, kuvvetli bir bildiri olarak algılandı. Öte yandan Ege bölgesinde Yunan tarafının hali da ortada. Nasıl bir kıymetlendirme yapabilirsiniz?” sorusunu üzerine Erdoğan, üç kardeşin ismini alan gemilerin Abdülhamid Han sondaj gemisine refakat etmesinin sevindirici olduğunu ve kendilerini memnun ettiğini lisana getirdi.
“İnşallah buradan beklenen sonuçlar alınmaya başlarsa natürel bizi fazlaca daha keyifli edecek.” diyen Erdoğan, 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip Abdülhamid Han’ın dünyada sayılı gemiler içinde yer aldığını vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan şu biçimde devam etti:
“Alanında şu anda eşi gibisi yok. bu biçimde bir özelliği, bu biçimde bir hoşluğu var. Beklentimiz inşallah yeni muştular olması. Bakalım ne getirecek? Olağan başta ana muhalefet olmak üzere birileri bundan hayli rahatsız oluyor. Gemiye Abdülhamid Han ismini koyduk. Bundan kimlerin rahatsız olduğunu gördünüz. Düşünün, siyaset yapıyor ve tarihçi, tarihi hayli düzgün bildiğini söylüyor. Nasıl biliyorsa tarihi? Abdülhamid Han’a saygısızlık yapacak kadar ileri gidebiliyor. Lafa da geldiği vakit muhafazakar havalarına giriyor. O denli yahut bu biçimde biz Abdülhamid Han sondaj gemimizle inşallah o beklenen sonuçları aldığımız anda bunu milletimizle paylaşacağız. Hele hele bir de inşallah doğal gazımız, petrolümüz çıkmaya başladığı andan itibaren hayli daha farklı olacak.”
Malezya Hükümdarı Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Şah’ın Türkiye’ye ziyaretini hatırlatan Erdoğan, “Bu ortada sayın Malezya Hükümdarı’nın ülkemizi ziyaretinde kimi hususları görüştük. Bunlardan bir tanesi de Petronas ile Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin ortaklaşa bir adım atması konusuydu. Bu mevzuyla ilgili belirlenen bir iki bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. İnşallah bu çalışmada bir tarafta Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımız ve Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı öbür tarafta Petronas ve bir başka tarafta Çinliler, tahminen 3 ayaklı olarak inşallah bir adımı da birliktece atacağız. Doğal sevincimiz şu anda 4 sondaj gemimiz var, 2 sismik araştırma gemimiz var. Bütün bunlarla birlikte artık bir gücüz. Allah kararınu da inşallah hayır verir.” diye konuştu.
“Malezya ile olan bu ortak arama faaliyetleri Akdeniz’de, Karadeniz’de mi yoksa öbür bölgelerde mi?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hayır öteki.” karşılığını verdi.
“Önümüzdeki periyot ülkemizi olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz”
“AK Parti’nin 21’inci kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla yaptığınız konuşmada Türkiye İktisat Modeli’ne değindiniz, iç tutarlılığı olduğunu söylemiş olduniz. Programın gidişatına ait satır başlarıyla bir kıymetlendirme yapabilir misiniz? Bir de bilhassa sonbahar ayları için yüklü olarak güç faturasındaki yüksek artış niçiniyle ödemeler istikrarında Türkiye’nin kasvet yaşayabileceğine ait memleketler arası kuruluşların raporları, kıymetlendirme notları, hepsi üst üste gelmeye başladı. bu biçimde bir negatif güç birikiyor güya sonbahar ayları için. O noktada da bir piyasaya bildiriniz olur mu?” sorusunu Erdoğan şöyleki yanıtladı:
“Türkiye İktisat Modeli ile makroekonomik istikrarı sürdürülebilir kılmayı hedefledik. Yüksek katma pahalı üretimi artırmayı bilhassa hedefledik. Cari istikrarda kalıcı güzelleşmeyi hedefleyen bir siyasetler bütünü olarak bunu söz ettik. Modeli oluştururken ülkemizin geçmiş deneyimlerini, iç ve dış dinamiklerini, sahip olduğu jeostratejik avantajı, Kovid-19 salgını ve daha sonrasında yeni global ekonomik sistemin ortaya çıkarmış olduğu fırsatları kapsayan biroldukça parametreyi dikkate aldık. Doğal modelin dizaynında hür piyasa iktisadı unsurlarından asla taviz vermiyoruz. Modelin temel siyaset araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi siyasetleri, yatırım ortamının güzelleştirilmesine dönük önlemler oluşturuyor. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını da almaya başladık. tıpkı vakitte bilhassa IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız vakit, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir pozisyonda olduğunu, fazlaca daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi söz ediyor. bu biçimde bir pozisyondayız ve biz önümüzdeki devir için ülkemizi olumsuz değil, tam tersine olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz.”
Tarım Krediye ilişkin marketlerdeki indirimli satışlar
“Ekonomi demişken gündemdeki bir konuyla devam edelim. Tarım Kredi Kooperatiflerinde indirimler başladı. Aslında siz bir daha bir yurt dışı ziyaretinde ‘Tarım Kredi Kooperatifleri market sayısını 1000 yapacağız.’ diye bir kelam vermiştiniz. Bu sözünüzü tuttunuz, hatta aştınız. 1000 amacını yüzde 40 aşmış gözüküyorsunuz şu anda. Tarım Kredi Kooperatifleri ile ilgili indirim olduğu da gözüküyor sayılarda. Size gelen bilgiler nasıl bu marketlerle ilgili? Devletimiz gerçekten ekonomik olarak büyüyor. Bir yandan da vatandaşın iktisadı fahiş fiyatlardan dolayı dert geçiriyor. Bunu daha evvel siz de lisana getirmiştiniz. Fahiş fiyatı engelleme noktasında sistem yerine oturur mu Tarım Kredi Kooperatifleriyle? İndirimler dönemsel mi kalıcı mı? Kalıcı olur mu bu indirimler?” sorusu üzerine Erdoğan şunları söylemiş oldu:
“Öncelikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin attığı bu adımla biz vatandaşımıza uygun fiyatlı eserleri ulaştırırken bir yandan da birilerini terbiye ediyoruz. Şu anda Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1300-1400 marketi var. Biz artık Tarım Krediye diyoruz ki ‘Tarım Kredi, de ki market açmak üzere bana işte 250, 300, 400 metrekarelik bina ile gelin. Eseri biz verelim. Sen eser için işletme sermayesi koyma. Onu Tarım Kredi sana versin’. Bunu niçin diyoruz? Şu andaki market sayısını 1400 değil, 2 bine, 2 bin 500’e çıkaralım ve piyasayı Tarım Kredi olarak biz balanse edelim. Zira bizim sıkıntımız burada para kazanmak değil. Bizim tek sıkıntımız var: Vatandaşımıza bir, kaliteli eser; iki, ucuz eser sunalım. örneğin et eserleriyle ilgili bunu yalnızca koyun kuzuda değil, büyükbaşta da yapalım. Artık bakın çabucak muhalefet çılgına döndü, ‘Aldatıyorlar, kandırıyorlar, yok şu biçimde yok bu biçimde.’ falan filan. Şu anda Tarım Kredi raflarında eser kalmadı. Ağır bir biçimde eser yetiştirmeye çalışıyorlar. Ben iki gün evvel Genel Müdürle de konuştum, dedim hızla depoların sayısını da artıralım, bu depolarla da Türkiye genelinde marketlerimize eser yetiştirmede problem yaşamayalım. Şu anda gerek Bakanım gerek Genel Müdürümüz bu çalışmayı süratle devam ettiriyorlar. esasen bu Tarım Kredi marketlerindeki olayla, öbür zincir marketler meblağları çabucak indirmeye başladılar, başlayacaklar. Bizim sıkıntımız aslına bakarsan para kazanmak değil. Burada tek sıkıntımız piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli eser yetiştirmek.”
“Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme uğraşı arasındayiz”
“17 Ağustos sarsıntısının üzerinden 23 yıl geçti. Kentsel dönüşümde hangi noktadayız? Bir de büyük bir çoğunluk toplumsal konut projesini merakla bekliyor. Burada ayrıcalıklı bölümler, kota ayrılan bölümler genişletilecek mi? örneğin engelliler de bunun içerisine alınacak mı?” sorusu üzerine Erdoğan şunları kaydetti:
“Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme uğraşı ortasındayız. Bu kapsamda kentsel dönüşüm adımları evvelarimiz içinde bulunuyor. 20 yılda TOKİ’yle 1 milyon 170 bin konut ve iş yeri yaptık. Şu anda 81 vilayetimizde 350 bin konutun dönüşümüne süratle devam ediyoruz. 60 bin konutluk Büyük İstanbul Dönüşümü kapsamında Esenler’deki birinci etap konutların teslim merasimini nasip olursa bugün yapacağız. Toplumsal konut kampanyamızla da gayemiz 2+1, 3+1 konutlarla halkımızın taleplerine yanıt vermek. Bu konutlardan engelli kardeşlerimiz, şehit ailelerimiz ve gazilerimiz, emekli vatandaşlarımız da yararlanabilecek. Birinci defa gençler ve yeni evli kardeşlerimize de farklı bir kontenjan ayırıyoruz. Vatandaşımıza en uygun fiyatları ve ödeme seçeneklerini sunacağız. Natürel burada şunun üzerinde ısrarla durmakta büyük yarar var. Bakın Avrupa’nın birfazlaca ülkesinde şu anda zelzelede, selde, çeşitli afetlerde konut yetiştiremiyorlar, konut vermiyorlar, oralardaki kentsel dönüşümü değişimi yapamıyorlar.
Fakat biz Bingöl sarsıntısından tutun Van, Malatya, Elazığ sarsıntılarına varıncaya kadar bütün buralarda hızla, bir yılı bulmadan çabucak altyapısıyla, üstyapısıyla konutlarımızı yaptık ve vatandaşlarımıza bunları yetiştirdik. Kendisi olağan merhum oldu fakat sayın Ecevit’in başbakanlığı periyodunda biz bir Gölcük sarsıntısını yaşadığımız vakit bırakın siz konutları, çadır bile yoktu. Ben bu biçimde belediye lideri değildim, cezaevinden çıktım, gerçek bölgelere gittim ve o bölgelerde vatandaşla hemhal olduk. O Gölcük ne biçimdeydi, Sakarya ne biçimdeydi, Yalova ne biçimdeydi? Yapabildiler mi? Yapamadılar fakat biz hamdolsun hepsinde de geldik ve oraların bütün konut gereksinimlerini, taleplerini karşıladık. İşte Malatya’ya bakın, birebir biçimde konutlardan ahırlarına varıncaya kadar yaptık, teslim ettik. Bu iş aşk işidir ve aşkınan koşan yorulmaz. Bundan daha sonraki süreçte de bu bu biçimde devam edecek.”
Kılıçdaroğlu’nun açıklaması
“CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu geçen günlerde ‘Bizdeki seçmen ayrıntıları Yüksek Seçim Heyetinde bile yok.’ diye tuhaf bir kelam sarf etti. tıpkı vakitte birtakım spekülasyonlar var, işte ‘Hükûmetin yapmayı planladığı birtakım icraatlar evvelinde Kılıçdaroğlu’na servis ediliyor ya da sızdırılıyor.’ formunda. Bu farklı duruma dair neler söylemek istersiniz?” sorusu üzerine Erdoğan şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamalarına inanıyor musunuz? Adamın ömrü palavra. Bir şey bildiğinden değil. Alışılmış bana nazaran, YSK Lideri ve takımı bunu yargıya taşımalı. Yargıya taşımak suretiyle artık bu adama bedel ödetmeli. Yeri geliyor savcılara saldırıyor, yeri geliyor yargıçlara saldırıyor lakin niçinse onlar çekiniyorlar, korkuyorlar. Anayasayla teminat altındasınız. Anayasa’da bununla ilgili ‘Kesinlikle yargıya yönelik bu cins beyanlarda bulunulamaz’ diyor. İnşallah 2023’te milletim sandıkta buna bir defa daha dersini verecek.”
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin davetine icabetle Lviv’e yaptığı çalışma ziyaretinin, savaşın başlamasının akabinde Ukrayna’ya gerçekleştirdiği birinci seyahat olduğunu anımsatan Erdoğan, Zelenskiy’le yaptığı görüşmelerde ikili ilgileri tüm veçheleriyle ele aldıklarını söylemiş oldu.
Yaklaşık altı aydır devam eden savaşın, görüşmelerin ana konusunu teşkil ettiğini lisana getiren Erdoğan, “Dayanışmamızın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizin süreceğini kendisiyle bir sefer daha paylaştım. Savaşın diplomasi ve müzakereler yoluyla tahlili için elimizden gelen katkıyı sağlamaya devam edeceğimizi de tabir ettim. Motamot Soçi ziyaretimde Sayın Putin’e söylemiş olduğim üzere, Sayın Zelenskiy’e de ortalarındaki görüşmeye mesken sahipliği yapabileceğimizi hatırlattım.” diye konuştu.
Ayrıca ziyaret sırasında Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de iştirakiyle üçlü bir toplantı yaptıklarını anımsatan Erdoğan, üçlü toplantıda, Ukrayna tahılının ihracı hedefiyle kurulan düzeneğin faaliyetlerinin artırılarak sürdürülmesi için atılabilecek adımlar üzerinde durduklarını belirtti.
Erdoğan, bu toplantıda, diplomatik sürecin canlandırılması için memleketler arası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine işaret ettiğini aktardı.
Ziyareti vesilesiyle savaşın Ukrayna’da niye olduğu fiziki yıkımın boyutlarını ve Ukrayna’ya yardımları da masaya yatırdıklarını söz eden Erdoğan, “Bugüne kadar olduğu üzere Ukrayna’nın bir daha imarı sürecinde de Türkiye’nin yanlarında olacağını tabir ettim. Sayın Zelenskiy de gerek ülkemizin kuvvetli dayanağı gerekse diplomatik uğraşları karşısında memnuniyetini lisana getirdi.” sözlerini kullandı.
Ziyaret vesilesiyle Ticaret Bakanlığı ile Ukrayna Altyapı Bakanlığı içinde bir iş birliği muhtırası imzalandığını belirten Erdoğan, “Muhtıra, Ukrayna’nın bir daha imarı çalışmalarında bizlere rehberlik edecektir.” dedi.
Stratejik ortak Ukrayna ile iş birliğinin daha da güçlendirilmesi için her seviyede temasları sürdürmek konusunda mutabık kaldıklarını aktaran Erdoğan, görüşmelerin, bölge için, global barış ve istikrar için hayırlara vesile olmasını diledi.
“Bu yılki BM Genel Konseyi biraz farklı olacak”
Savaşın başından beri inisiyatif aldığı Putin, Zelenskiy ve Guterres ile görüşmeler yaptığını hatırlatılan ve “Önümüzde BM Genel Şurası var. Siz açıklamanızda atıfta bulundunuz. Ukrayna’daki üçlü görüşmenin odak noktasında savaşın nasıl nihayete erdirilebileceğinin olduğunu söylemiş olduniz. BM Toplantısı’na kadar bu istikamette bir sonuç bekliyor musunuz? Zelenskiy’den aldığımız izlenim nedir?” soruları üzerine Erdoğan, şöyleki konuştu:
“Şu anda alışılmış bir savaş süreciyle karşı karşıyayız. Bu savaş sürecinde bir matematik olayı yok. Yani iki kez iki dört diyemezsiniz, şu vakit bu bitecek diyemezsiniz zira süreç epey acımasız ilerliyor. Bizim bugün Lviv’e gelmemiz ve Lviv’de bilhassa bu görüşmeyi yapmak isteyişimizin alışılmış ki bir sebebi var. Tıpkı görüşmeyi Soçi’de, Rusya’da Sayın Putin’le yaptık. Burada da bu türlü gerçekleştirmiş olduk. Uygun de oldu. Guterres de buraya geldi. Guterres bizden daha sonra Kiev’e geçti. Kiev’de ayrıyeten çalışmalarına devam ettiler. Doğal bu yılki BM Genel Heyeti biraz farklı olacak. Bu mevzuda ilgili arkadaşlardan aldığımız bilgiler iştirakin daha üst seviyede olacağı istikametinde. Natürel bunu BM Genel Heyeti’nde bakılırsaceğiz. Orada verilecek bildiriler hayli fazlaca manalı. Gerek Türkiye olarak bizim vereceğimiz gerek başka ülkelerin vereceği bildiriler epeyce fazlaca değerli. Onun için hazırlıklarımızı buna göre yapmak, adımlarımızı da buna göre atmak durumundayız. Natürel alanda yaşanan gelişmelere bakıldığında, birfazlaca noktada adeta bir kesinti sistemi olmuş durumda. Ummadığımız, beklemediğimiz kesintiler oldu. Onun için ben bu BM Genel Heyeti’ni biraz farklı yaşayacağımızı zannediyorum.”
“Bir tehdit unsuru”
Avrupa’nın en büyük nükleer güç santrali Zaporijya ile ilgili ihtarlar yapıldığı anımsatılarak “Siz de ‘Yeni bir Çernobil istemiyoruz.’ diye vurgu yaptınız. Türkiye, tahıl koridorunda olduğu üzere nükleer güç santraliyle ilgili de güvenliği sağlamak ve etrafındaki çatışmaları durdurmak ismine devreye girer mi?” sorusuna karşılık Erdoğan, Zaporijya konusunun rastgele bir bahis olmadığını söylemiş oldu.
Birinci derecede Memleketler arası Atom Gücü Kurumunun bu işin yakın takibinde olması ve neler yapılması gerektiği konusunda belirli bir yükü üstlenmesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, şöyleki devam etti:
“Burada şu an prestijiyle içeride Ukrayna’nın bu alanda faal ve ehil elemanları bulunuyor. Zelenskiy bizden şunu bilhassa istedi, Rusya’nın buradaki bütün mayın ve gibisi döşemeleri söküp alması ve bu konunun hızla ürkütücü olmaktan çıkması zira bir tehdit ögesi. ‘Çernobil’i yaşamak istemiyoruz.’ derken biraz da onu kastettim. Bu mevzuyu Sayın Putin’le de görüşüp, dünya barışı için değerli bir adım olarak bu mevzuda Rusya da üzerine düşeni yapmalıdır diye bunu kendisinden bilhassa isteyeceğiz. Bu adımı atmaları gerekiyor. Zaporijya’da Ukrayna’nın hem kendi teknik elemanları hem kendi askerleri var. Bu teknik elemanlar ve askerlerle orayı muhafaza altına almış vaziyetteler.”
“Anbean ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “En başından beri Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olduğunuz tarafında açıklamalar yaptınız. ‘Suriye’de muhalefet ile rejimin uzlaşması lazım. Rejim askeri tahlil istiyor lakin tahlilin nihayeti siyasi çözümdür’ diye biz bunu deklare ediyoruz. Bu kelamın gereği olarak Astana ve Cenevre süreçleri örnek gösterilmesine karşın, Sayın Dışişleri Bakanı bu hususta açıklamayı bir dahalediğinde, Türkiye’de ‘Türkiye Esed’i yenemedi artık anlaşmak için yer hazırlıyor’ halinde bilhassa muhalefetin bir algısı oluştu. Hem Suriye konusundaki son durumu öğrenmek istiyoruz birebir vakitte muhalefetin bakış açısını değerlendirmenizi istiyoruz?” sorusunu da yanıtladı.
“Bizim Esed’i yenmek, yenmemek üzere bir sıkıntımız yok ki. Şayet Türkiye’de muhalefet olayı bu biçimde bir noktaya taşıyorsa bu muhalefetin hem kalitesini birebir vakitte gramını ortaya koyar.” diyen Erdoğan, Suriye’de atılan bütün adımlarla, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde Fırat’ın doğusu ve batısından Akdeniz’e kadar olan bölgede Ruslarla yürütülen çalışmalarda terörle bir uğraş olduğunu hatırlattı.
Terörle olan çabayı de burada birlikte sürdürdüklerine dikkati çeken Erdoğan, şöyleki konuştu:
“Bunların belirli kısmını Ruslarla birlikte yaparken belirli kısmını de kendi askerimizle, güvenlik güçlerimizle yürütüyoruz. Daima söylüyorum, demokraside en değerli hasletlerden bir tanesi kuvvetli muhalefettir. Doğal bizim kuvvetli bir muhalefetimiz yok. Badire burada. Yani Suriye’de ne oluyor ne bitiyor haberleri yok. Biz ise ta Obama periyodundan alalım, orada verdiğimiz çabayı şu anda da birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bizim ‘bir gece apansızın gelebiliriz.’ sözümüz boşuna değil. Vakti saati geldiğinde bu yapılır. Lakin şunu da söyleyeyim, bir kere Türkiye’ye kimse ‘bu biçimde bir şeye hazır mısın?’ sorusunu sormasın. Biz bütün bu işlere hazırlıklıyız. Hazırlıklı olduğumuz üzere de anbean ne gerekiyorsa bunu yapacak güçteyiz.”
ABD’nin şu anda bölgeye binlerce tır silah, mühimmat, araç, gereç yığdığını tabir eden Erdoğan, konuşmasını şöyleki sürdürdü:
“Bu yığmayı da kimlere yapıyor? Büsbütün terör örgütlerine. ABD şunu söyleyemez, ‘Ben terörü beslemedim.’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir, bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar. Oradan bıkmadılar, bir de Irak’ta tıpkı beslemeyi yaptılar. Kime? bir daha terör örgütlerine. Şayet bugün Irak’ta bir huzursuzluk var ise altında maalesef bir daha Amerika yatıyor. Ve bu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var. Birebir biçimde Rusya rejimle bir dayanışma ortasında. Kendileriyle bu yaptığım ziyarette bu bahisleri da görüştük. Bunu artık bir yere oturtmamız lazım dedim. Rusya ile o denli bir dayanışma yapalım ki Suriye’de, bilhassa Suriye’nin kuzeyinde, doğusu batısı fark etmez, buralarda terörle bir gayret gerçekleştirelim. Artık daima soruyoruz, bu teröristler kaynağı nereden buluyor? İşte şu anda Kamışlı’daki kalitesiz petrolü çıkartan teröristler. Pekala kim alıyor bunu? Rejim alıyor. Para kaynağı rejimde. Bunlar alıyor. Bütün bu gerçekler ortada. Bir başka taraftan da daima olarak buralarda İran’ın hesapları var. Bu hesaplar da önümüzde. Biz istiyoruz ki buradaki süreci daha fazla uzatmayalım. Bizim Suriye’nin topraklarında gözümüz yok zira Suriye’nin halkı bizim kardeşlerimiz. Orada bizim o denli bir kaygımız yok. Onların topraklarının bütünlüğü bizim için kıymet arz ediyor. Rejim bunun idraki ortasında olmalı.”
Bunları da bir daha tıpkı biçimde Putin’le Soçi ziyaretinde görüştüklerini aktaran Erdoğan, “Temennim odur ki inşallah önümüzdeki periyotla ilgili Suriye’de hem anayasa bir an evvel yapılır, bu iş sağlama bağlanır birebir vakitte halkın bütün bu noktadaki problemlerini giderecek adımlar atılır. Şu anda oradan hicret edenler, iltica edenlerin yükü bize geldi. 4 milyon insanı biz ülkemizde ağırlıyoruz. Bütün bunları ağırlarken rejimle daima savaş halinde olalım diye mi bunu yapıyoruz? Hayır. Suriye halkıyla bilhassa inanç pahaları noktasındaki bağlarımız sebebiyle bunu yapıyoruz. Bundan daha sonraki süreç tahminen epey daha iyi olacaktır.” dedi.
“Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız”
Erdoğan, “Bu tartışmalar devam ederken Sayın Devlet Bahçeli’nin bir açıklaması dikkati çekti. Suriye’nin kuzeyinde yürütülen terörle uğraşa gönderme yaparak ‘Siyasi diyalog görüşmelerinin ya da Suriye ile temasın siyasi diyalog mertebesine çıkarılması ciddiyetle ele alınmalı.’ sözünü kullandı. Bu kelamları nasıl değerlendirirsiniz?” sorusunu ise şu biçimde yanıtladı:
“Şunu bir sefer bilmemiz, kabullenmemiz gerekir. Devletler içinde hiç bir vakit siyasi diyalog yahut diplomasi kesip atılamaz. Her vakit her an bu cins diyaloglar olur, olmalıdır. Hatta bir kelam var, ‘İplikle de olsa bağı koparmayın, o bağ devam etsin. Gün olur lazım olur.’ Artık biz örneğin bölgede Mısır’la alt seviyede, bakanlarımız düzeyinde temaslarımızı devam ettiriyoruz. Bu münasebetler durup dururken olmuyor. Diplomasiyi büsbütün devre dışı bırakamazsınız. Diplomasiye ne kadar gereksinimimiz olduğunu bütün dünya gördü. Biz her vakit tahlilin modülü olduk. Suriye meselesini çözmekle ilgili elimizi taşın altına biz koyduk. Gayemiz, bölgesel barış oldu, ülkemizi bu krizin ağır tehditlerinden risklerinden korumak oldu.”
“Arkadaşlarımız daima görüşme halindeler”
Suriye’nin kuzeyindeki terör amaçlarına yönelik yapılması planlanan yeni harekata ait, “Şimdi Türkiye alanda varlık gösterirken aslında diplomatik ayağı, işin diplomasi boyutunu hiç bırakmıyor. Biz biliyoruz ki Amerikalı muhataplara olduğu üzere Rus muhataplara da PKK terör örgütünün faaliyetleri ve Türkiye’nin hudut güvenliğini nasıl tehdit ettiğiyle ilgili vakit zaman bilgilendirmeler yapıyorsunuz. Bu bilgilendirme kararında Rusya’nın PKK/YPG’ye karşı bakışında bir değişiklik oldu mu? Bir de bilhassa PKK’ya yakın kaynaklar ve medya organları beklenen 5’inci harekatla ilgili olarak, bunu bir Rus ihaneti, Rusların ihaneti üzere değerlendiriyorlar. Bununla ilgili bir yorumunuz olur mu?” sorusu üzerine de Erdoğan, şunları kaydetti:
“Şu anda Suriye’de attığımız her adımda bir kez biz güvenlik güçlerimiz, istihbaratımız, Ulusal Savunma Bakanlığımız olarak Rusya’yla irtibat halindeyiz. Arkadaşlarımız daima onlarla görüşme halindeler. Ben de Sayın Putin’le görüşmeler yapmak suretiyle ‘Bu süreci sağlama bağlayalım.’ diyoruz. İşte mesela son Soçi seyahatimde Suriye bizim için değerli bir görüşme konusuydu, gündem unsuruydu. Şu anda bir daha buradaki terör olaylarıyla alakalı gerek ben Putin’le gerek Dışişleri Bakanı’m ve Savunma Bakanı’m muhataplarıyla görüşmeleri devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de aslına bakarsan devam ettireceğiz. örneğin gönül dilek ederdi ki İran’la da oradaki bu çalışmaları daha aktif yürütelim fakat bu olmadı. Biz de şu anda Rusya’yla olan bu dayanışmamızı, beraberliğimizi birebir kararlılıkla devam ettiriyoruz. Bundan daha sonraki süreçte de bir daha tıpkı biçimde devam ettireceğiz.”
“Yakın vakitte İsrail’le de olağanlaşma süreci başlamıştı ve büyükelçilerin atanmasına da karar verildi. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri en nihayetinde İsrail… Mısır’dan da örnek verdiniz. İsrail’le olan bağlar Doğu Akdeniz’de Mısır’la da olursa, bu bağlantılarımız için genel manada güç eksenli bir bağ, irtibat diyebilir miyiz sanki?” sorusuna Erdoğan şu cevabı verdi:
“Daha fazlaca siyaset eksenli dersek isabetli olur. Yani siyasetin gereği bu. Onun için de siyasette dargınlık olmaz. Her an barış ortasında olacaksın. Her an görüşebilme imkanı yakalayacaksın. örneğin Mısır’la şu anda üst seviyede, istenilen yerde değil fakat biz artık Mısır’la da arkadaşlarla alt seviyede yani bakanlar düzeyinde bu işi sürdürelim ve akabinde da temenni ederiz ki üst seviyede de bu adımı en hoş biçimde atalım. Zira Mısır halkı bizim kardeşlerimiz. Bizim Mısır halkıyla dargın olmamız mümkün değil. Onun için de bir an evvel orayla da bu barışı bizim temin etmemiz gerekiyor. Suriye ile daha ileri düzeyde adımları temin etmemiz gerekiyor. Bu adımları atmak suretiyle, tüm bölgede yani İslam dünyasının bizim komşularımızla olan bu bölgesinde inşallah birfazlaca oyunu biz bozarız.”
Abdülhamid Han sondaj gemisi
“Abdülhamid Han sondaj gemisi için ilan edilen NAVTEX’de değerli bir ayrıntı vardı. Kıbrıs’ta katledilen, Kıbrıslı şehit kardeşler Hakan, Kutsi, Murat İlhan kardeşlerin ismini taşıyan 3 gemi Abdülhamid Han’a refakat ediyor. Bu hayli kıymetli, kuvvetli bir bildiri olarak algılandı. Öte yandan Ege bölgesinde Yunan tarafının hali da ortada. Nasıl bir kıymetlendirme yapabilirsiniz?” sorusunu üzerine Erdoğan, üç kardeşin ismini alan gemilerin Abdülhamid Han sondaj gemisine refakat etmesinin sevindirici olduğunu ve kendilerini memnun ettiğini lisana getirdi.
“İnşallah buradan beklenen sonuçlar alınmaya başlarsa natürel bizi fazlaca daha keyifli edecek.” diyen Erdoğan, 12 bin metreye kadar sondaj yapabilme kabiliyetine sahip Abdülhamid Han’ın dünyada sayılı gemiler içinde yer aldığını vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan şu biçimde devam etti:
“Alanında şu anda eşi gibisi yok. bu biçimde bir özelliği, bu biçimde bir hoşluğu var. Beklentimiz inşallah yeni muştular olması. Bakalım ne getirecek? Olağan başta ana muhalefet olmak üzere birileri bundan hayli rahatsız oluyor. Gemiye Abdülhamid Han ismini koyduk. Bundan kimlerin rahatsız olduğunu gördünüz. Düşünün, siyaset yapıyor ve tarihçi, tarihi hayli düzgün bildiğini söylüyor. Nasıl biliyorsa tarihi? Abdülhamid Han’a saygısızlık yapacak kadar ileri gidebiliyor. Lafa da geldiği vakit muhafazakar havalarına giriyor. O denli yahut bu biçimde biz Abdülhamid Han sondaj gemimizle inşallah o beklenen sonuçları aldığımız anda bunu milletimizle paylaşacağız. Hele hele bir de inşallah doğal gazımız, petrolümüz çıkmaya başladığı andan itibaren hayli daha farklı olacak.”
Malezya Hükümdarı Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Şah’ın Türkiye’ye ziyaretini hatırlatan Erdoğan, “Bu ortada sayın Malezya Hükümdarı’nın ülkemizi ziyaretinde kimi hususları görüştük. Bunlardan bir tanesi de Petronas ile Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin ortaklaşa bir adım atması konusuydu. Bu mevzuyla ilgili belirlenen bir iki bölgede müşterek çalışma planlıyoruz. İnşallah bu çalışmada bir tarafta Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanlığımız ve Türkiye Petrolleri Anonim Paydaşlığı öbür tarafta Petronas ve bir başka tarafta Çinliler, tahminen 3 ayaklı olarak inşallah bir adımı da birliktece atacağız. Doğal sevincimiz şu anda 4 sondaj gemimiz var, 2 sismik araştırma gemimiz var. Bütün bunlarla birlikte artık bir gücüz. Allah kararınu da inşallah hayır verir.” diye konuştu.
“Malezya ile olan bu ortak arama faaliyetleri Akdeniz’de, Karadeniz’de mi yoksa öbür bölgelerde mi?” sorusuna Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Hayır öteki.” karşılığını verdi.
“Önümüzdeki periyot ülkemizi olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz”
“AK Parti’nin 21’inci kuruluş yıl dönümü ötürüsıyla yaptığınız konuşmada Türkiye İktisat Modeli’ne değindiniz, iç tutarlılığı olduğunu söylemiş olduniz. Programın gidişatına ait satır başlarıyla bir kıymetlendirme yapabilir misiniz? Bir de bilhassa sonbahar ayları için yüklü olarak güç faturasındaki yüksek artış niçiniyle ödemeler istikrarında Türkiye’nin kasvet yaşayabileceğine ait memleketler arası kuruluşların raporları, kıymetlendirme notları, hepsi üst üste gelmeye başladı. bu biçimde bir negatif güç birikiyor güya sonbahar ayları için. O noktada da bir piyasaya bildiriniz olur mu?” sorusunu Erdoğan şöyleki yanıtladı:
“Türkiye İktisat Modeli ile makroekonomik istikrarı sürdürülebilir kılmayı hedefledik. Yüksek katma pahalı üretimi artırmayı bilhassa hedefledik. Cari istikrarda kalıcı güzelleşmeyi hedefleyen bir siyasetler bütünü olarak bunu söz ettik. Modeli oluştururken ülkemizin geçmiş deneyimlerini, iç ve dış dinamiklerini, sahip olduğu jeostratejik avantajı, Kovid-19 salgını ve daha sonrasında yeni global ekonomik sistemin ortaya çıkarmış olduğu fırsatları kapsayan biroldukça parametreyi dikkate aldık. Doğal modelin dizaynında hür piyasa iktisadı unsurlarından asla taviz vermiyoruz. Modelin temel siyaset araçlarını, Türk lirası tasarrufların özendirilmesine yönelik adımlar, selektif kredi siyasetleri, yatırım ortamının güzelleştirilmesine dönük önlemler oluşturuyor. Son periyotta model kapsamında uyguladığımız siyasetlerin olumlu sonuçlarını da almaya başladık. tıpkı vakitte bilhassa IMF’nin yaptığı son açıklamalara baktığımız vakit, Türkiye’nin ekonomik olarak dünya ülkelerinden farklı bir pozisyonda olduğunu, fazlaca daha isabetli bir büyüme parametresini yakaladığını IMF kendisi söz ediyor. bu biçimde bir pozisyondayız ve biz önümüzdeki devir için ülkemizi olumsuz değil, tam tersine olumlu gelişmelerin beklediğini görüyoruz.”
Tarım Krediye ilişkin marketlerdeki indirimli satışlar
“Ekonomi demişken gündemdeki bir konuyla devam edelim. Tarım Kredi Kooperatiflerinde indirimler başladı. Aslında siz bir daha bir yurt dışı ziyaretinde ‘Tarım Kredi Kooperatifleri market sayısını 1000 yapacağız.’ diye bir kelam vermiştiniz. Bu sözünüzü tuttunuz, hatta aştınız. 1000 amacını yüzde 40 aşmış gözüküyorsunuz şu anda. Tarım Kredi Kooperatifleri ile ilgili indirim olduğu da gözüküyor sayılarda. Size gelen bilgiler nasıl bu marketlerle ilgili? Devletimiz gerçekten ekonomik olarak büyüyor. Bir yandan da vatandaşın iktisadı fahiş fiyatlardan dolayı dert geçiriyor. Bunu daha evvel siz de lisana getirmiştiniz. Fahiş fiyatı engelleme noktasında sistem yerine oturur mu Tarım Kredi Kooperatifleriyle? İndirimler dönemsel mi kalıcı mı? Kalıcı olur mu bu indirimler?” sorusu üzerine Erdoğan şunları söylemiş oldu:
“Öncelikle Tarım Kredi Kooperatiflerinin attığı bu adımla biz vatandaşımıza uygun fiyatlı eserleri ulaştırırken bir yandan da birilerini terbiye ediyoruz. Şu anda Tarım Kredi Kooperatiflerinin 1300-1400 marketi var. Biz artık Tarım Krediye diyoruz ki ‘Tarım Kredi, de ki market açmak üzere bana işte 250, 300, 400 metrekarelik bina ile gelin. Eseri biz verelim. Sen eser için işletme sermayesi koyma. Onu Tarım Kredi sana versin’. Bunu niçin diyoruz? Şu andaki market sayısını 1400 değil, 2 bine, 2 bin 500’e çıkaralım ve piyasayı Tarım Kredi olarak biz balanse edelim. Zira bizim sıkıntımız burada para kazanmak değil. Bizim tek sıkıntımız var: Vatandaşımıza bir, kaliteli eser; iki, ucuz eser sunalım. örneğin et eserleriyle ilgili bunu yalnızca koyun kuzuda değil, büyükbaşta da yapalım. Artık bakın çabucak muhalefet çılgına döndü, ‘Aldatıyorlar, kandırıyorlar, yok şu biçimde yok bu biçimde.’ falan filan. Şu anda Tarım Kredi raflarında eser kalmadı. Ağır bir biçimde eser yetiştirmeye çalışıyorlar. Ben iki gün evvel Genel Müdürle de konuştum, dedim hızla depoların sayısını da artıralım, bu depolarla da Türkiye genelinde marketlerimize eser yetiştirmede problem yaşamayalım. Şu anda gerek Bakanım gerek Genel Müdürümüz bu çalışmayı süratle devam ettiriyorlar. esasen bu Tarım Kredi marketlerindeki olayla, öbür zincir marketler meblağları çabucak indirmeye başladılar, başlayacaklar. Bizim sıkıntımız aslına bakarsan para kazanmak değil. Burada tek sıkıntımız piyasayı balanse etmek, vatandaşa ucuz, kaliteli eser yetiştirmek.”
“Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme uğraşı arasındayiz”
“17 Ağustos sarsıntısının üzerinden 23 yıl geçti. Kentsel dönüşümde hangi noktadayız? Bir de büyük bir çoğunluk toplumsal konut projesini merakla bekliyor. Burada ayrıcalıklı bölümler, kota ayrılan bölümler genişletilecek mi? örneğin engelliler de bunun içerisine alınacak mı?” sorusu üzerine Erdoğan şunları kaydetti:
“Depreme karşı önlemlerimizi kararlılıkla sürdürme uğraşı ortasındayız. Bu kapsamda kentsel dönüşüm adımları evvelarimiz içinde bulunuyor. 20 yılda TOKİ’yle 1 milyon 170 bin konut ve iş yeri yaptık. Şu anda 81 vilayetimizde 350 bin konutun dönüşümüne süratle devam ediyoruz. 60 bin konutluk Büyük İstanbul Dönüşümü kapsamında Esenler’deki birinci etap konutların teslim merasimini nasip olursa bugün yapacağız. Toplumsal konut kampanyamızla da gayemiz 2+1, 3+1 konutlarla halkımızın taleplerine yanıt vermek. Bu konutlardan engelli kardeşlerimiz, şehit ailelerimiz ve gazilerimiz, emekli vatandaşlarımız da yararlanabilecek. Birinci defa gençler ve yeni evli kardeşlerimize de farklı bir kontenjan ayırıyoruz. Vatandaşımıza en uygun fiyatları ve ödeme seçeneklerini sunacağız. Natürel burada şunun üzerinde ısrarla durmakta büyük yarar var. Bakın Avrupa’nın birfazlaca ülkesinde şu anda zelzelede, selde, çeşitli afetlerde konut yetiştiremiyorlar, konut vermiyorlar, oralardaki kentsel dönüşümü değişimi yapamıyorlar.
Fakat biz Bingöl sarsıntısından tutun Van, Malatya, Elazığ sarsıntılarına varıncaya kadar bütün buralarda hızla, bir yılı bulmadan çabucak altyapısıyla, üstyapısıyla konutlarımızı yaptık ve vatandaşlarımıza bunları yetiştirdik. Kendisi olağan merhum oldu fakat sayın Ecevit’in başbakanlığı periyodunda biz bir Gölcük sarsıntısını yaşadığımız vakit bırakın siz konutları, çadır bile yoktu. Ben bu biçimde belediye lideri değildim, cezaevinden çıktım, gerçek bölgelere gittim ve o bölgelerde vatandaşla hemhal olduk. O Gölcük ne biçimdeydi, Sakarya ne biçimdeydi, Yalova ne biçimdeydi? Yapabildiler mi? Yapamadılar fakat biz hamdolsun hepsinde de geldik ve oraların bütün konut gereksinimlerini, taleplerini karşıladık. İşte Malatya’ya bakın, birebir biçimde konutlardan ahırlarına varıncaya kadar yaptık, teslim ettik. Bu iş aşk işidir ve aşkınan koşan yorulmaz. Bundan daha sonraki süreçte de bu bu biçimde devam edecek.”
Kılıçdaroğlu’nun açıklaması
“CHP Genel Lideri Kılıçdaroğlu geçen günlerde ‘Bizdeki seçmen ayrıntıları Yüksek Seçim Heyetinde bile yok.’ diye tuhaf bir kelam sarf etti. tıpkı vakitte birtakım spekülasyonlar var, işte ‘Hükûmetin yapmayı planladığı birtakım icraatlar evvelinde Kılıçdaroğlu’na servis ediliyor ya da sızdırılıyor.’ formunda. Bu farklı duruma dair neler söylemek istersiniz?” sorusu üzerine Erdoğan şu değerlendirmeyi yaptı:
“Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamalarına inanıyor musunuz? Adamın ömrü palavra. Bir şey bildiğinden değil. Alışılmış bana nazaran, YSK Lideri ve takımı bunu yargıya taşımalı. Yargıya taşımak suretiyle artık bu adama bedel ödetmeli. Yeri geliyor savcılara saldırıyor, yeri geliyor yargıçlara saldırıyor lakin niçinse onlar çekiniyorlar, korkuyorlar. Anayasayla teminat altındasınız. Anayasa’da bununla ilgili ‘Kesinlikle yargıya yönelik bu cins beyanlarda bulunulamaz’ diyor. İnşallah 2023’te milletim sandıkta buna bir defa daha dersini verecek.”