Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Balkan çeşidinin birinci durağı olan Bosna Hersek’e hareketi öncesinde Esenboğa Havalimanı’nda basın toplantısı düzenledi, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bu sene Bosna Hersek ve Hırvatistan ile diplomatik münasebetlerin tesisinin 30. yılını idrak ettiklerini tabir eden Erdoğan, Türkiye olarak Balkanlar’ın istikrarı, gelişmesi ve Avrupa Atlantik yapıları ile bütünleşme sürecini destekleyen bir siyaset izlediklerini belirtti.
Erdoğan, esaslı tarihi, beşeri ve kültürel bağların bulunduğu bu coğrafya ile irtibatlarını kuvvetli tutarken tansiyonların de önde geçmeye çalıştıklarını söylemiş oldu. TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı, Türk Hava Yolları, TRT ve belediyelerin hayata geçirdikleri projelerle bu coğrafyanın kalkınmasına takviye verdiğini anlatan Erdoğan, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Haziran ayında faaliyete geçen TRT Balkan Haber Platformu’nun bölge lisanlarında yaptığı yayınlarla değerli bir boşluğu doldurduğunu görüyoruz. Devletimizin kurumlarının yanında sivil toplum örgütlerimizin, iş dünyamızın da bizleri gururlandıran işlere imza atmasından memnuniyet duyuyoruz. Ülkemizin istikrarlı ve adaletli tavrının bu coğrafyadaki tüm halklar tarafınca takdirle karşılandığını da şahit oluyoruz. Bu duruşumuzu önümüzdeki devirde de sürdüreceğiz. Ziyaretimin ana gündemini Bosna Hersek’te bir yılı aşkın müddettir devam eden siyasi krize yönelik tahlil gayretleri oluşturacaktır. Tüm temaslarımda, Balkanlar’ın huzur ve istikrarı için hayati ehemmiyeti haiz Bosna Hersek’in toprak bütünlüğüne ve egemenliğini olan takviyemizi vurgulayacağım.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölge ile ekonomik ve ticari bağlantıların geliştirilmesine yönelik kuvvetli iradelerinin göstergesi olarak her 3 ülkede de düzenlenecek iş forumlarına katılacağını lisana getirdi.
Bosna Hersek’te Devlet Başkanlığı Kurulu Üyeleri ve parlamentonun 2 kanadını oluşturan Temsilciler ve Halklar Meclislerinin başkanlık divanı üyeleri ile bir ortaya geleceğini söyleyen Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye ile Bosna Hersek içinde hali hazırda hayli düzgün bir düzeyde olan ikili münasebetlerimizi gözden geçireceğiz. Önümüzdeki periyotta gerçekleştireceğiz müşterek faaliyetleri de ele alma imkanı bulacağız. Bu vesileyle Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç’in kabrini ziyaret edeceğiz. Üretimi Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce tamamlanan Bosna Hersek İslam Birliğinin yeni idari binasında Bosna Hersek’teki müftülerle bir ortaya geleceğiz.”
“Sırbistan değerli bir ortak”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek’in akabinde Sırbistan’ın başşehri Belgrad’a geçeceklerini aktardı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile ikili ve heyetler ortası görüşmeler gerçekleştireceğini anlatan Erdoğan, şu sözleri kullandı:
“Sırbistan ile karşılıklı olarak mevcut iş birliğimizi her alanda geliştirme iradesine sahibiz. Sayın Vucic ile yapacağımız görüşmelerde ikili münasebetlerimizi tüm boyutlarıyla ele alacağız. İş birliği imkanlarını ve atabileceğimiz müşterek adımları da istişare edeceğiz. Ayrıyeten Türk firmaları ve 1500 vatandaşımızın emekleriyle katkı sağladığı Belgrad’ın itibar projesi Waterfront’u Sayın Vucic ile ziyaret edeceğiz. Sayın Vucic ile Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve milletlerarası bahisler hakkında da görüş alışverişinde bulunacağız. Sırbistan, Balkanlar’da barış ve istikrarın korunmasında bir arada çalıştığımız kıymetli bir ortaktır. Geçen sene açılan Yeni Pazar Başkonsolosluğumuz ve geçtiği hafta Niş’te faaliyete geçen konsolosluk ofisimiz Sancak bölgesi ile bağlarımızı pekiştiriyor.”
Erdoğan, Sırbistan’daki temaslarının akabinde Zagreb’e geçeceklerini tabir etti. Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic ve Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic ile başka farklı görüşeceğini lisana getiren Erdoğan, muhataplarıyla Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve memleketler arası gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunacağını bildirdi.
Hırvatistan’ın son senelerda Türk firmalarının ilgisinin arttığı, turizm, güç ve altyapı üzere alanlarda değerli projelerin üstlenildiği ülkeler içinde yer aldığını, ikili ticaret hacminin de süratle yükseldiğini anlatan Erdoğan, ziyareti vesilesiyle TİKA’nın dayanağıyla Hırvatistan’ın Sisak kentinde inşa edilen cami ve İslam Kültür Merkezinin açılışını da yapacaklarına değindi.
“Büyük ihtimalle Vucic ile ayrıyeten görüşeceğiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“Yaz aylarında Sırbistan ile Kosova içinde vakit zaman yükselen tansiyon kelam konusu. Tansiyon bir daha yükselebilir mi? Türkiye’nin tavrı ne olur?” sorusu üzerine Erdoğan, Mitroviça’nın Sırpların yüklü olduğu bir bölge olduğunu ve bu bölgede de geçmişten bu yana dilek edilmeyen sorunların yaşandığını belirtti. Erdoğan, “Orada yükte şu anda da üç liderden bir tanesi durumunda olan isim vermeme gerek yok kıymetli arkadaşımız, bu sırada kendileriyle de bir evvelki görüşmelerimizde gerek Türkiye’de gerekse Bosna Hersek’te bize karşı hayli olumlu yaklaşımda bulunarak, yani ‘Türkiye’nin bu noktadaki yaklaşımlarına ben de olumlu bakarım’ üzere tabirleri daima var. Bu seyahatte büyük ihtimalle bu mevzuyu da olağan Vucic ile ayrıyeten görüşeceğiz. Temennimiz odur ki oradaki problemleri da Vucic’in tartı koymasıyla aşarız diye düşünüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
“Bir gece birdenbire gidebiliriz”
“Yunanistan Ege’de S-300 bataryaları ile Türk jetlerine radar kilidi atıldı. Türkiye radar kilidinin kayıtlarını NATO ile paylaşacak. NATO’dan nasıl bir adım bekleniyor?” sorusuna Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Bu mevzuyla ilgili olarak Savunma Bakanlığımız gerek NATO Genel Sekreteriyle gerek öbür temsilcileriyle bu görüşmeleri sürdürüyor. Bu kilit atma olayı noktasında hassasiyetimiz kararlılıkla devam ediyor. Yunanistan bunun farkında. Bunun farkında olduğu için kendilerine onlar da bir çekidüzen verme yoluna girmiş vaziyetteler. Bilhassa son hafta içerisinde yaptığım konuşmalarda oraya yönelik açıklamalarım zannediyorum sizlere de yansımıştır. Bundan daha sonraki süreçte de Yunanistan Türkiye’yle nasıl bir ilgi içerisinde olacağının herbiçimde sonucunı epeyce daha düşünerek verecektir. Aksi takdirde daima söylemiş olduğim üzere bir daha söylüyorum bir gece birden gidebiliriz.”
“Doğal gaz noktasında rastgele bir derdimiz yok”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Avrupa’da doğal gaz krizi var, bu kışı güç geçirecek üzere görünüyor. Türkiye’nin doğal gaz tedariki konusunda rastgele bir badiresi var mı?” sorusu üzerine, şunları kaydetti:
“Şu anda bizim doğal gaz noktasında rastgele bir ıstırabımız yok. Doğal Avrupa aslında ektiğini biçiyor. Doğal Sayın Putin’e karşı Avrupa’nın tavrı, yaptırım uygulamaları, ister istemez alışılmış Putin’i de onlara karşı ‘Siz bu biçimde yapıyorsanız ben de bu biçimde yaparım.’ noktasına getirmiştir ve Putin de kendisi elindeki bütün imkanlarını ve silahlarını kullanmaktadır. Bunların da en değerlisi doğal gazdır. Maalesef istemeyiz lakin bu biçimde bir durum şu anda Avrupa’da gelişiyor ve Avrupa bu kışı sahiden önemli dertlerle geçirecektir diye düşünüyorum. Bizim bu biçimde bir düşüncemiz yok.”
Bu sene Bosna Hersek ve Hırvatistan ile diplomatik münasebetlerin tesisinin 30. yılını idrak ettiklerini tabir eden Erdoğan, Türkiye olarak Balkanlar’ın istikrarı, gelişmesi ve Avrupa Atlantik yapıları ile bütünleşme sürecini destekleyen bir siyaset izlediklerini belirtti.
Erdoğan, esaslı tarihi, beşeri ve kültürel bağların bulunduğu bu coğrafya ile irtibatlarını kuvvetli tutarken tansiyonların de önde geçmeye çalıştıklarını söylemiş oldu. TİKA, Yunus Emre Enstitüsü, Maarif Vakfı, Türk Hava Yolları, TRT ve belediyelerin hayata geçirdikleri projelerle bu coğrafyanın kalkınmasına takviye verdiğini anlatan Erdoğan, kelamlarını şöyleki sürdürdü:
“Haziran ayında faaliyete geçen TRT Balkan Haber Platformu’nun bölge lisanlarında yaptığı yayınlarla değerli bir boşluğu doldurduğunu görüyoruz. Devletimizin kurumlarının yanında sivil toplum örgütlerimizin, iş dünyamızın da bizleri gururlandıran işlere imza atmasından memnuniyet duyuyoruz. Ülkemizin istikrarlı ve adaletli tavrının bu coğrafyadaki tüm halklar tarafınca takdirle karşılandığını da şahit oluyoruz. Bu duruşumuzu önümüzdeki devirde de sürdüreceğiz. Ziyaretimin ana gündemini Bosna Hersek’te bir yılı aşkın müddettir devam eden siyasi krize yönelik tahlil gayretleri oluşturacaktır. Tüm temaslarımda, Balkanlar’ın huzur ve istikrarı için hayati ehemmiyeti haiz Bosna Hersek’in toprak bütünlüğüne ve egemenliğini olan takviyemizi vurgulayacağım.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölge ile ekonomik ve ticari bağlantıların geliştirilmesine yönelik kuvvetli iradelerinin göstergesi olarak her 3 ülkede de düzenlenecek iş forumlarına katılacağını lisana getirdi.
Bosna Hersek’te Devlet Başkanlığı Kurulu Üyeleri ve parlamentonun 2 kanadını oluşturan Temsilciler ve Halklar Meclislerinin başkanlık divanı üyeleri ile bir ortaya geleceğini söyleyen Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye ile Bosna Hersek içinde hali hazırda hayli düzgün bir düzeyde olan ikili münasebetlerimizi gözden geçireceğiz. Önümüzdeki periyotta gerçekleştireceğiz müşterek faaliyetleri de ele alma imkanı bulacağız. Bu vesileyle Bosna Hersek’in birinci Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç’in kabrini ziyaret edeceğiz. Üretimi Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce tamamlanan Bosna Hersek İslam Birliğinin yeni idari binasında Bosna Hersek’teki müftülerle bir ortaya geleceğiz.”
“Sırbistan değerli bir ortak”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bosna Hersek’in akabinde Sırbistan’ın başşehri Belgrad’a geçeceklerini aktardı. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile ikili ve heyetler ortası görüşmeler gerçekleştireceğini anlatan Erdoğan, şu sözleri kullandı:
“Sırbistan ile karşılıklı olarak mevcut iş birliğimizi her alanda geliştirme iradesine sahibiz. Sayın Vucic ile yapacağımız görüşmelerde ikili münasebetlerimizi tüm boyutlarıyla ele alacağız. İş birliği imkanlarını ve atabileceğimiz müşterek adımları da istişare edeceğiz. Ayrıyeten Türk firmaları ve 1500 vatandaşımızın emekleriyle katkı sağladığı Belgrad’ın itibar projesi Waterfront’u Sayın Vucic ile ziyaret edeceğiz. Sayın Vucic ile Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve milletlerarası bahisler hakkında da görüş alışverişinde bulunacağız. Sırbistan, Balkanlar’da barış ve istikrarın korunmasında bir arada çalıştığımız kıymetli bir ortaktır. Geçen sene açılan Yeni Pazar Başkonsolosluğumuz ve geçtiği hafta Niş’te faaliyete geçen konsolosluk ofisimiz Sancak bölgesi ile bağlarımızı pekiştiriyor.”
Erdoğan, Sırbistan’daki temaslarının akabinde Zagreb’e geçeceklerini tabir etti. Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic ve Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic ile başka farklı görüşeceğini lisana getiren Erdoğan, muhataplarıyla Bosna Hersek başta olmak üzere bölgesel ve memleketler arası gelişmeler hakkında fikir teatisinde bulunacağını bildirdi.
Hırvatistan’ın son senelerda Türk firmalarının ilgisinin arttığı, turizm, güç ve altyapı üzere alanlarda değerli projelerin üstlenildiği ülkeler içinde yer aldığını, ikili ticaret hacminin de süratle yükseldiğini anlatan Erdoğan, ziyareti vesilesiyle TİKA’nın dayanağıyla Hırvatistan’ın Sisak kentinde inşa edilen cami ve İslam Kültür Merkezinin açılışını da yapacaklarına değindi.
“Büyük ihtimalle Vucic ile ayrıyeten görüşeceğiz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, açıklamasının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtladı.
“Yaz aylarında Sırbistan ile Kosova içinde vakit zaman yükselen tansiyon kelam konusu. Tansiyon bir daha yükselebilir mi? Türkiye’nin tavrı ne olur?” sorusu üzerine Erdoğan, Mitroviça’nın Sırpların yüklü olduğu bir bölge olduğunu ve bu bölgede de geçmişten bu yana dilek edilmeyen sorunların yaşandığını belirtti. Erdoğan, “Orada yükte şu anda da üç liderden bir tanesi durumunda olan isim vermeme gerek yok kıymetli arkadaşımız, bu sırada kendileriyle de bir evvelki görüşmelerimizde gerek Türkiye’de gerekse Bosna Hersek’te bize karşı hayli olumlu yaklaşımda bulunarak, yani ‘Türkiye’nin bu noktadaki yaklaşımlarına ben de olumlu bakarım’ üzere tabirleri daima var. Bu seyahatte büyük ihtimalle bu mevzuyu da olağan Vucic ile ayrıyeten görüşeceğiz. Temennimiz odur ki oradaki problemleri da Vucic’in tartı koymasıyla aşarız diye düşünüyorum.” değerlendirmesini yaptı.
“Bir gece birdenbire gidebiliriz”
“Yunanistan Ege’de S-300 bataryaları ile Türk jetlerine radar kilidi atıldı. Türkiye radar kilidinin kayıtlarını NATO ile paylaşacak. NATO’dan nasıl bir adım bekleniyor?” sorusuna Erdoğan, şu cevabı verdi:
“Bu mevzuyla ilgili olarak Savunma Bakanlığımız gerek NATO Genel Sekreteriyle gerek öbür temsilcileriyle bu görüşmeleri sürdürüyor. Bu kilit atma olayı noktasında hassasiyetimiz kararlılıkla devam ediyor. Yunanistan bunun farkında. Bunun farkında olduğu için kendilerine onlar da bir çekidüzen verme yoluna girmiş vaziyetteler. Bilhassa son hafta içerisinde yaptığım konuşmalarda oraya yönelik açıklamalarım zannediyorum sizlere de yansımıştır. Bundan daha sonraki süreçte de Yunanistan Türkiye’yle nasıl bir ilgi içerisinde olacağının herbiçimde sonucunı epeyce daha düşünerek verecektir. Aksi takdirde daima söylemiş olduğim üzere bir daha söylüyorum bir gece birden gidebiliriz.”
“Doğal gaz noktasında rastgele bir derdimiz yok”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Avrupa’da doğal gaz krizi var, bu kışı güç geçirecek üzere görünüyor. Türkiye’nin doğal gaz tedariki konusunda rastgele bir badiresi var mı?” sorusu üzerine, şunları kaydetti:
“Şu anda bizim doğal gaz noktasında rastgele bir ıstırabımız yok. Doğal Avrupa aslında ektiğini biçiyor. Doğal Sayın Putin’e karşı Avrupa’nın tavrı, yaptırım uygulamaları, ister istemez alışılmış Putin’i de onlara karşı ‘Siz bu biçimde yapıyorsanız ben de bu biçimde yaparım.’ noktasına getirmiştir ve Putin de kendisi elindeki bütün imkanlarını ve silahlarını kullanmaktadır. Bunların da en değerlisi doğal gazdır. Maalesef istemeyiz lakin bu biçimde bir durum şu anda Avrupa’da gelişiyor ve Avrupa bu kışı sahiden önemli dertlerle geçirecektir diye düşünüyorum. Bizim bu biçimde bir düşüncemiz yok.”