Maruf BUZCUGİL
Ankara Sohbetlerine konuk olan İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, geçmiş senelerdaki FIAT-Tofaş, CNH-Koç Holding(Türk Traktör) işbirliklerinin başarısına dikkat çekerek, önümüzdeki devirde de yeni sinerjilerin çıkabileceğini söylemiş oldu. Marrapodi, Paris İklim Anlaşması’na imza atan Türkiye’nin iklim değişikliğine yönelik global zorlukların aşılmasında AB için vazgeçilmez bir muhatap olduğunu bildirdi.
■ İtalya ile Türkiye içindeki ekonomik bağları genel olarak kıymetlendirir misiniz? Önümüzdeki periyotta bu ilgilerin geliştirilmesi için neler öngörüyorsunuz?
Ülkelerimiz içindeki dostluk bağı hayli kuvvetli. Bu konuda yeni bir şey keşfetmemize muhtaçlık yok; hâlihazırda sürülmüş ve verimli hale getirilmiş bir tarlada çalışılması gerekir. Önümüzdeki senelerdaki temel gayem bu tarlayı grup biçerek yeni mahsullerin çıkmasını sağlamak olacak.
Tarım metaforunu bir kenara bırakırsak, İtalya ve Türkiye içindeki ticari münasebetler epeyce âlâ seyrediyor. Yenilenebilir güç, ilaç, demiryolu, havacılık ve uzay üzere yeni bölümlerde daima yeni gelişmeler kaydediliyor. Ülkelerimizi birleştiren bağın arz ettiği değeri izah etmek için kimi bilgilerden bahsetmekte yarar görüyorum.
2021 yılında (2020 yılına göre %33’luk bir artış ile) 23 milyar dolara ulaşarak, büyüme eğiliminde olan bir ticaret hacmi ile Türkiye, İtalya’nın Akdeniz bölgesindeki birinci ticaret ortağı. Türkiye’nin Çin, Rusya, Almanya ve ABD’den daha sonra dünyada en büyük 5. tedarikçisi; Almanya, ABD ve Birleşik Krallık’tan daha sonra ise 4. müşterisiyiz. 2021 yılında, toplam ticaret hacmi 2019 yılına kıyasla, %20’lik artışla, yaklaşık 4 milyar dolar daha büyüdü. Ayrıyeten ülkelerimiz içindeki 2021 yılının ticaret hacmi bilgileri fazlaca kıymetli bir öteki bilgi daha sunuyor; ikili ticaret hacmimizde Türkiye’nin yalnızca 86 milyonluk bir açığı kaydedildi. Bu sayı, ekonomilerimizin birbirine yüksek düzeyde temaslı ve karşılıklı olduğunun bir göstergesi.
■Türkiye’nin AB üyelik müracaatının geldiği etap hakkında ne düşünüyorsunuz? bir daha müzakere sürecine girilmesi için her iki tarafın da ne yapması gerekiyor?
AB Ülkelerinin ekonomileri ile Türkiye iktisadı içindeki tamamlayıcılık düzeyi yüksek olup Haziran 2021’de Avrupa Kurulu tarafınca başlatılan “pozitif gündem”in bir modülü olarak Türkiye ile Avrupa Birliği içindeki Üst Seviye Diyalogların bir daha ivme kazandırılmasının kanıtladığı üzere, her iki tarafın da işbirliğini güçlendirme iradesi varlığını sürdürüyor. Türkiye, terörle uğraş, göç vb olaylar, epeyce takdir edilen Paris Anlaşması’nı onaylama sonucu ve 2053 yılına kadar sıfır emisyon amacıyla, global zorlukların aşılmasında AB için vazgeçilmez bir muhataptır. Türkiye ve AB, karşılıklı inanç bağlantılarının pekiştirilmesi konusunda durmaksızın çalışmak suretiyle diyaloğu sürdürmeli, işbirliğini yoğunlaştırmalıdır. Lakin bu türlü, iştirak sürecinin nitekim ivme kazanmasını bakılırsabiliriz.
İTALYAN ŞİRKETLERİN TECRÜBESİ YENİ İŞBİRLİKLERİ İÇİN DEĞERLİ
■ İtalyan ve Türk şirketlerin başta üçüncü ülkelerde olmak üzere, ortak yatırım yapma potansiyeli var mı? var ise, size göre hangi kesimlerde yatırım gerçekleştirilebilir?
Halihazırda algıladığımız kadarıyla, Türkiye’nin son senelerda büyük adımlar atarak, yurt haricinden kesin mamulleri satın almaya daha az yöneldiği ve kendi teknolojileri ile ulusal eserleri geliştirmeye daha epeyce odaklanıyor. Bilhassa teknoloji yoğunluğu yüksek dallarda, İtalyan şirketlerinde olduğu üzere Türk şirketleri de sanayi işbirliğini ağırlaştırmaya devam etme konusunda kuvvetli bir iradeye sahip. Bu bağlamda, İtalyan şirketlerinin know-how’ı ve mahallî endüstride karşılıklı olarak avantajlı sinerjiler yaratmak suretiyle entegre olma konusundaki süregelen yetenekleri, epey kıymetli bir rol oynayacak.
Örneğin, 70’li yılların başında FIAT kümesinin Türkiye’ye gelişi ve Tofaş ile kurduğu paydaşlığın, Türkiye’deki tüm otomotiv bölümü için üçüncü pazarlara yönelik araba ihracatı açısından kıymetini düşünün.
■ bakılırsav yaptığınız müddet boyunca Türkiye’deki yatırım iklimine ve ekonomik potansiyele ait izlenimlerinizi paylaşabilir misiniz?
Son senelerda Türkiye, lojistiği geliştirmeye yönelik altyapı planları, Teknopark olarak isimlendirilen yenilikçi start-up ve Ar-Ge üsleri tesis edilmesi üzere adımlarla, yabancı yatırımcıları çekmeye odaklandı. Ayrıyeten yurtharicinden giderek artan ölçüde yatırım çeken avantajlı bir teşvik sistemi oluşturuldu. En son bilgiler de, İtalya ile Türkiye içindeki ekonomik-ticari münasebetlerde fazlaca sayıda fırsatın elde edildiğini gösteriyor. Ve kelam konusu bu fırsatlar, re-shoring olarak tanımlanan üretim zincirlerinin Uzak Doğu’dan yine Avrupa’ya çekilmesine yönelik mevcut eğilimle daha da kıymet kazanabilir. Gerçekten, pandeminin global tedarik zincirlerindeki kimi zayıflıkları ön plana çıkarmasıyla biroldukca şirket, kendi kıymet zincirlerini, stratejik olarak yeni bölgelere yenidendan konumlandırarak onları baştan tasarlamaya yöneldi. Bu dinamikler, pandemi krizinin patlak vermesinin akabinde son devirde deniz nakliyatı maliyetlerinde kaydedilen değerli artışlar sebebiyle hızlanmakta. Bu açıdan bakıldığında Türkiye, kuvvetli imalat ve sanayi dokusuyla, bilhassa “serbest ticaret bölgeleri”nde mevcut olan indirimli vergilendirme sistemiyle, işgücünün kalitesiyle ve güzel düzeyde olan; 2023 yılına kadar daha da gelişmesi beklenen iç ulaşım ağı ile Avrupa şirketleri için katiyen alımlı bir pazar pozisyonunda. beraberinde Türkiye’nin yeni İpek Yolu üzerinde stratejik bir coğrafik pozisyonda bulunması, Avrupa’ya konteyner nakliyeciliği ve entegre “Ro-Ro” nakliyatını daha elverişli hale getiriyor. Türkiye’deki İtalya Kurumsal Ülke Ağı (Sistema Italia) nın temsilcileri ile bir arada, kuvvetli bir işbirliği bağı kurduğumuz “Invest in Turkey” Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi sinerji içerisinde hedefe özel tanıtım aktiflikleri de düzenleyerek, İtalyan yatırımcılar için doğabilecek yeni fırsatları hayli yakından takip etmeye çalışacağız.
İTALYAN FİRMALAR TÜRKİYE PİYASASINA AĞIR İLGİ GÖSTERİYOR
■ Karşılıklı yatırımlarda dikkat alımlı bir değişim var mı?
Bu ticaret hacmi düzeyi, İtalyan firmalarının Türkiye piyasasına yönelik büyük bir ilgi duyduğunun göstergesi. Yakın vakitte Roma CESPI Milletlerarası Siyasi Araştırmalar Merkezi’nin Türkiye’de faaliyet gösteren İtalyan şirketlerinin memnuniyet derecesi konusunda yaptığı bir araştırmaya bakılırsa, bu pazardan memnuniyet duyan firma oranının çok yüksek olduğu ortaya çıktı. hem de Kasım 2021 yatırım dataları de birinci defa, Türkiye’den İtalya’ya yapılan yatırım akışının İtalya’dan Türkiye’ye yapılan yatırım akışından daha fazla olduğunu gösteriyor. AB Kurtarma Fonu’nun sağladığı finansman yardımıyla başlatılan İtalya Toplarlanma Planı’ndan yahut misal olarak Özel Ekonomik Bölgeler’den de faydalanarak, her iki ülkenin şirketlerine yönelik yatırım fırsatlarını tanıtma amaçlı faaliyetler aracılığıyla, bu inanç ortamını konsolide etmek gerekecek.
“İtalyan şirketlerin Türkiye’deki varlığı fazlaca sağlam”
İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, İtalyan şirketlerin Türkiye’deki durumunu kıymetlendirdi. Büyükelçi yaptığı açıklamada şunları söylemiş oldu; “Türkiye’de yaklaşık 1600 İtalyan firması faaliyet gösteriyor. 2020 yılında yaklaşık bir milyar avroluk DYY hacmi ile İtalya’nın en önemli yabancı yatırımcı olduğunu unutmamak lazım. Makiniçin otomotive, ziraî besinden kimyaya, finans, inşaat, perakende, hizmet bölümü, güç altyapıları, uzay havacılık sanayisi ve demiryollarına kadar firmalarımız, neredeyse bütün kesimlerde faaliyet gösteriyor” dedi. İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, geniş bölüm yelpazesinin, Türkiye ile İtalya içindeki esaslı ekonomik münasebetleri ve İtalya’nın bu pazarda karşılıklı fayda sağlayan stratejik sinerjiler kurma konusundaki büyük yeteneğini kusursuz bir biçimde yansıttığını söylemiş oldu. Marrapodi mevzuyla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede şunları söylemiş oldu, “İtalya Dış Ticaret ve Tanıtım Ajansımız ICE’nin İstanbul Ofisine, çoğunluğu KOBİ büyüklüğünde olan, Türk partnerlerle paydaşlıklar kurmakla ilgilenen epeyce sayıda İtalyan şirketten bilgi talepleri geliyor. bahsetmiş olduğum üzere bu trend, biroldukca şirketin kıymet zincirlerini “kısaltma” gereksiniminin yanı sıra, Türk mamüllerinin Avrupa pazarının gittikçe “ayrıcalıklı kapısı” olarak görüldüğü İtalya ile Türkiye içinde bulunan eksiksiz kara ve deniz ulaşımı yardımıyla de, daha da ivme kazanacaktır.”
“Türkiye-İtalya içindeki işbirliği yeni alanlarda geliştirilebilir”
İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, Türkiye ile İtalya içindeki esaslı işbirliği geleneğinin gelecekte yeni bölümlerde de devam edeceğini vurguladı. Büyükelçi, “Dünyada 100’den çok ülkeye ihracat yapabilen, tarım makinaları dalında olağanüstü bir aktör olan, CNH ile Koç Holding paydaşlığı TürkTraktör’ü düşünün. Bu cinsten yeni sinerjiler büyük bir gelişme potansiyeli ile mesela havacılık ve uzay sanayisi, yüksek süratli tren, ilaç üzere teknoloji yoğunluğu yüksek öbür dallarda de geliştirilebilir. Az evvel bahsetmiş olduğum CESPI’nin araştırmasına nazaran ankete katılan İtalyan şirketlerinin %93’ü de Türkiye’yi Kafkaslar, Orta Asya ve Afrika üzere farklı bölgelere ihracat yapmak üzere stratejik bir üretim üssü olarak görüyor” dedi.
Ankara Sohbetlerine konuk olan İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, geçmiş senelerdaki FIAT-Tofaş, CNH-Koç Holding(Türk Traktör) işbirliklerinin başarısına dikkat çekerek, önümüzdeki devirde de yeni sinerjilerin çıkabileceğini söylemiş oldu. Marrapodi, Paris İklim Anlaşması’na imza atan Türkiye’nin iklim değişikliğine yönelik global zorlukların aşılmasında AB için vazgeçilmez bir muhatap olduğunu bildirdi.
■ İtalya ile Türkiye içindeki ekonomik bağları genel olarak kıymetlendirir misiniz? Önümüzdeki periyotta bu ilgilerin geliştirilmesi için neler öngörüyorsunuz?
Ülkelerimiz içindeki dostluk bağı hayli kuvvetli. Bu konuda yeni bir şey keşfetmemize muhtaçlık yok; hâlihazırda sürülmüş ve verimli hale getirilmiş bir tarlada çalışılması gerekir. Önümüzdeki senelerdaki temel gayem bu tarlayı grup biçerek yeni mahsullerin çıkmasını sağlamak olacak.
Tarım metaforunu bir kenara bırakırsak, İtalya ve Türkiye içindeki ticari münasebetler epeyce âlâ seyrediyor. Yenilenebilir güç, ilaç, demiryolu, havacılık ve uzay üzere yeni bölümlerde daima yeni gelişmeler kaydediliyor. Ülkelerimizi birleştiren bağın arz ettiği değeri izah etmek için kimi bilgilerden bahsetmekte yarar görüyorum.
2021 yılında (2020 yılına göre %33’luk bir artış ile) 23 milyar dolara ulaşarak, büyüme eğiliminde olan bir ticaret hacmi ile Türkiye, İtalya’nın Akdeniz bölgesindeki birinci ticaret ortağı. Türkiye’nin Çin, Rusya, Almanya ve ABD’den daha sonra dünyada en büyük 5. tedarikçisi; Almanya, ABD ve Birleşik Krallık’tan daha sonra ise 4. müşterisiyiz. 2021 yılında, toplam ticaret hacmi 2019 yılına kıyasla, %20’lik artışla, yaklaşık 4 milyar dolar daha büyüdü. Ayrıyeten ülkelerimiz içindeki 2021 yılının ticaret hacmi bilgileri fazlaca kıymetli bir öteki bilgi daha sunuyor; ikili ticaret hacmimizde Türkiye’nin yalnızca 86 milyonluk bir açığı kaydedildi. Bu sayı, ekonomilerimizin birbirine yüksek düzeyde temaslı ve karşılıklı olduğunun bir göstergesi.
■Türkiye’nin AB üyelik müracaatının geldiği etap hakkında ne düşünüyorsunuz? bir daha müzakere sürecine girilmesi için her iki tarafın da ne yapması gerekiyor?
AB Ülkelerinin ekonomileri ile Türkiye iktisadı içindeki tamamlayıcılık düzeyi yüksek olup Haziran 2021’de Avrupa Kurulu tarafınca başlatılan “pozitif gündem”in bir modülü olarak Türkiye ile Avrupa Birliği içindeki Üst Seviye Diyalogların bir daha ivme kazandırılmasının kanıtladığı üzere, her iki tarafın da işbirliğini güçlendirme iradesi varlığını sürdürüyor. Türkiye, terörle uğraş, göç vb olaylar, epeyce takdir edilen Paris Anlaşması’nı onaylama sonucu ve 2053 yılına kadar sıfır emisyon amacıyla, global zorlukların aşılmasında AB için vazgeçilmez bir muhataptır. Türkiye ve AB, karşılıklı inanç bağlantılarının pekiştirilmesi konusunda durmaksızın çalışmak suretiyle diyaloğu sürdürmeli, işbirliğini yoğunlaştırmalıdır. Lakin bu türlü, iştirak sürecinin nitekim ivme kazanmasını bakılırsabiliriz.
İTALYAN ŞİRKETLERİN TECRÜBESİ YENİ İŞBİRLİKLERİ İÇİN DEĞERLİ
■ İtalyan ve Türk şirketlerin başta üçüncü ülkelerde olmak üzere, ortak yatırım yapma potansiyeli var mı? var ise, size göre hangi kesimlerde yatırım gerçekleştirilebilir?
Halihazırda algıladığımız kadarıyla, Türkiye’nin son senelerda büyük adımlar atarak, yurt haricinden kesin mamulleri satın almaya daha az yöneldiği ve kendi teknolojileri ile ulusal eserleri geliştirmeye daha epeyce odaklanıyor. Bilhassa teknoloji yoğunluğu yüksek dallarda, İtalyan şirketlerinde olduğu üzere Türk şirketleri de sanayi işbirliğini ağırlaştırmaya devam etme konusunda kuvvetli bir iradeye sahip. Bu bağlamda, İtalyan şirketlerinin know-how’ı ve mahallî endüstride karşılıklı olarak avantajlı sinerjiler yaratmak suretiyle entegre olma konusundaki süregelen yetenekleri, epey kıymetli bir rol oynayacak.
Örneğin, 70’li yılların başında FIAT kümesinin Türkiye’ye gelişi ve Tofaş ile kurduğu paydaşlığın, Türkiye’deki tüm otomotiv bölümü için üçüncü pazarlara yönelik araba ihracatı açısından kıymetini düşünün.
■ bakılırsav yaptığınız müddet boyunca Türkiye’deki yatırım iklimine ve ekonomik potansiyele ait izlenimlerinizi paylaşabilir misiniz?
Son senelerda Türkiye, lojistiği geliştirmeye yönelik altyapı planları, Teknopark olarak isimlendirilen yenilikçi start-up ve Ar-Ge üsleri tesis edilmesi üzere adımlarla, yabancı yatırımcıları çekmeye odaklandı. Ayrıyeten yurtharicinden giderek artan ölçüde yatırım çeken avantajlı bir teşvik sistemi oluşturuldu. En son bilgiler de, İtalya ile Türkiye içindeki ekonomik-ticari münasebetlerde fazlaca sayıda fırsatın elde edildiğini gösteriyor. Ve kelam konusu bu fırsatlar, re-shoring olarak tanımlanan üretim zincirlerinin Uzak Doğu’dan yine Avrupa’ya çekilmesine yönelik mevcut eğilimle daha da kıymet kazanabilir. Gerçekten, pandeminin global tedarik zincirlerindeki kimi zayıflıkları ön plana çıkarmasıyla biroldukca şirket, kendi kıymet zincirlerini, stratejik olarak yeni bölgelere yenidendan konumlandırarak onları baştan tasarlamaya yöneldi. Bu dinamikler, pandemi krizinin patlak vermesinin akabinde son devirde deniz nakliyatı maliyetlerinde kaydedilen değerli artışlar sebebiyle hızlanmakta. Bu açıdan bakıldığında Türkiye, kuvvetli imalat ve sanayi dokusuyla, bilhassa “serbest ticaret bölgeleri”nde mevcut olan indirimli vergilendirme sistemiyle, işgücünün kalitesiyle ve güzel düzeyde olan; 2023 yılına kadar daha da gelişmesi beklenen iç ulaşım ağı ile Avrupa şirketleri için katiyen alımlı bir pazar pozisyonunda. beraberinde Türkiye’nin yeni İpek Yolu üzerinde stratejik bir coğrafik pozisyonda bulunması, Avrupa’ya konteyner nakliyeciliği ve entegre “Ro-Ro” nakliyatını daha elverişli hale getiriyor. Türkiye’deki İtalya Kurumsal Ülke Ağı (Sistema Italia) nın temsilcileri ile bir arada, kuvvetli bir işbirliği bağı kurduğumuz “Invest in Turkey” Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi sinerji içerisinde hedefe özel tanıtım aktiflikleri de düzenleyerek, İtalyan yatırımcılar için doğabilecek yeni fırsatları hayli yakından takip etmeye çalışacağız.
İTALYAN FİRMALAR TÜRKİYE PİYASASINA AĞIR İLGİ GÖSTERİYOR
■ Karşılıklı yatırımlarda dikkat alımlı bir değişim var mı?
Bu ticaret hacmi düzeyi, İtalyan firmalarının Türkiye piyasasına yönelik büyük bir ilgi duyduğunun göstergesi. Yakın vakitte Roma CESPI Milletlerarası Siyasi Araştırmalar Merkezi’nin Türkiye’de faaliyet gösteren İtalyan şirketlerinin memnuniyet derecesi konusunda yaptığı bir araştırmaya bakılırsa, bu pazardan memnuniyet duyan firma oranının çok yüksek olduğu ortaya çıktı. hem de Kasım 2021 yatırım dataları de birinci defa, Türkiye’den İtalya’ya yapılan yatırım akışının İtalya’dan Türkiye’ye yapılan yatırım akışından daha fazla olduğunu gösteriyor. AB Kurtarma Fonu’nun sağladığı finansman yardımıyla başlatılan İtalya Toplarlanma Planı’ndan yahut misal olarak Özel Ekonomik Bölgeler’den de faydalanarak, her iki ülkenin şirketlerine yönelik yatırım fırsatlarını tanıtma amaçlı faaliyetler aracılığıyla, bu inanç ortamını konsolide etmek gerekecek.
“İtalyan şirketlerin Türkiye’deki varlığı fazlaca sağlam”
İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, İtalyan şirketlerin Türkiye’deki durumunu kıymetlendirdi. Büyükelçi yaptığı açıklamada şunları söylemiş oldu; “Türkiye’de yaklaşık 1600 İtalyan firması faaliyet gösteriyor. 2020 yılında yaklaşık bir milyar avroluk DYY hacmi ile İtalya’nın en önemli yabancı yatırımcı olduğunu unutmamak lazım. Makiniçin otomotive, ziraî besinden kimyaya, finans, inşaat, perakende, hizmet bölümü, güç altyapıları, uzay havacılık sanayisi ve demiryollarına kadar firmalarımız, neredeyse bütün kesimlerde faaliyet gösteriyor” dedi. İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, geniş bölüm yelpazesinin, Türkiye ile İtalya içindeki esaslı ekonomik münasebetleri ve İtalya’nın bu pazarda karşılıklı fayda sağlayan stratejik sinerjiler kurma konusundaki büyük yeteneğini kusursuz bir biçimde yansıttığını söylemiş oldu. Marrapodi mevzuyla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede şunları söylemiş oldu, “İtalya Dış Ticaret ve Tanıtım Ajansımız ICE’nin İstanbul Ofisine, çoğunluğu KOBİ büyüklüğünde olan, Türk partnerlerle paydaşlıklar kurmakla ilgilenen epeyce sayıda İtalyan şirketten bilgi talepleri geliyor. bahsetmiş olduğum üzere bu trend, biroldukca şirketin kıymet zincirlerini “kısaltma” gereksiniminin yanı sıra, Türk mamüllerinin Avrupa pazarının gittikçe “ayrıcalıklı kapısı” olarak görüldüğü İtalya ile Türkiye içinde bulunan eksiksiz kara ve deniz ulaşımı yardımıyla de, daha da ivme kazanacaktır.”
“Türkiye-İtalya içindeki işbirliği yeni alanlarda geliştirilebilir”
İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Giorgio Marrapodi, Türkiye ile İtalya içindeki esaslı işbirliği geleneğinin gelecekte yeni bölümlerde de devam edeceğini vurguladı. Büyükelçi, “Dünyada 100’den çok ülkeye ihracat yapabilen, tarım makinaları dalında olağanüstü bir aktör olan, CNH ile Koç Holding paydaşlığı TürkTraktör’ü düşünün. Bu cinsten yeni sinerjiler büyük bir gelişme potansiyeli ile mesela havacılık ve uzay sanayisi, yüksek süratli tren, ilaç üzere teknoloji yoğunluğu yüksek öbür dallarda de geliştirilebilir. Az evvel bahsetmiş olduğum CESPI’nin araştırmasına nazaran ankete katılan İtalyan şirketlerinin %93’ü de Türkiye’yi Kafkaslar, Orta Asya ve Afrika üzere farklı bölgelere ihracat yapmak üzere stratejik bir üretim üssü olarak görüyor” dedi.