Mehmet Nabi BATUK /MERSİN
Türkiye’de hukukun üstünlüğü, söz özgürlüğü ve kuvvetli iktisat için yargının tam bağımsız olması gerektiğini söyleyen Daha Uygun Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün, birinci adımın Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu’ndan başlaması gerektiğini kaydetti. Türkiye’de siyasete entegre edilmiş bir yargı nizamı olduğunu muhalefetin alternatif önerilerininde yargı bağımsızlığı alanında emsal sonuçlar yarattığını kaydeden Mehmet Gün, “Yargı, kendi takdirine nazaran değil, toplumun muhtaçlığına uygun olarak en kaliteli kamu hizmetini vermeli. Yardı makul müddette, makul maliyetle isabetli kararlarlar alıp, kusursuz adaleti ve hukukun üstünlüğünü sağlamalı. Yargı, topluma hükmeder değil hizmet eder olmalı, kendisine tanınan imkân, yetki ve ayrıcalıkların hesabını vermeli, hizmette başarısız olanları ve yetkilerini suiistimal edenleri ortasından atmalı. Türk yargı sistemini tam bağımsız, şeffaf ve hesap verir, kaliteli hizmet vererek refaha katkı yapar, vatandaşa, devlete ve dünyaya inanç verir hale getirmek gerekiyor.” dedi.
DÜNYA Gazetesi ve Daha Uygun Yargı Derneği iş birliği ile 22 kentte düzenlenecek olan “A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu” teklifinin kamuoyu ile paylaşıldığı İktisat ve Hukuk Buluşmaları toplantı serisinin dördüncüsü, Mersin’de gerçekleştirildi. Dünya Gazetesi (NBE) İdare Konseyi Lideri Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünde, Daha Düzgün Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün ve Daha düzgün Yargı Derneği Genel Sekreteri Meral Tuğçe Özbilen’in A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı tekliflerini paylaştığı görüşmede, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) İdare Heyeti Lideri Ayhan Kızıltan, Çukurova SİFED İdare Konseyi Lideri Hüseyin Kış, Mersin Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (MESİAD) Üyesi Mustafa Güler, Mersin Barosu Avukatı Kerem Muradi, MTSO Meclis Üyesi Erol Dibo da konuşmacı olarak iştirak sağladı.
İki kısımdan oluşan aktifliğin birinci kısmında Mersin iş dünyasının gelecekten ve hukuktan beklentileri konuşulurken ikinci kısımda Daha Yeterli Yargı Derneği Lideri Mehmet Gün, derneğin A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatının iş dünyasının beklentilerine nasıl karşılık verebileceğini kıymetlendirdi. Ülkeye ve Mersin’e daha fazlaca yatırım gelmesi, iktisadın gelişmesi için hukukun ve demokrasinin üstünlüğü, herkese eşit ve adil davranılması gerekliliğinin vurgulandığı panelde adalet uygulayıcılarının bilhassa lojistik, denizcilik üzere kente özel spesifik alanlarda uzmanlaşmasının değeri vurgulandı.
Hüseyin Kış: Arabuluculukta daha kuvvetli oluşumlar yaratılmalı
Daha Uygun Yargı Derneği Genel Sekreteri Meral Tuğçe Özbilgen’in açılış konuşmasının akabinde iştirakçilere hitap eden Çukurova SİFED İdare Şurası Lideri Türkiye’nin en bereketli havzalarından biri olan Çukurova’nın inançlı bir liman olabilmesinin kuvvetli bir hukuk sistemiyle mümkün olacağını belirtti. Dünyada ve Türkiye’de iktisattan dış siyasete bir fazlaca kronik badirelerin yaşandığını tabir eden Hüseyin Kış, “Pandemiden daha sonra yeni bir dünya tertibi kuruluyor. Bu yeni dünyada kuvvetli ve önder bir ülke olmak için siyasetten, iktisada ve hukuk sistemimize kadar yeni bir kıssa yaratmamız gerekiyor. Ülkemizin hukukun üstünlüğü, kuvvetli demokrasi ve tabir özgürlüğü alanlarında yeni ıslahatlara gereksinimi var. Türkiye ve Çukurova’yı uyuşmazlıklardan kurtarabilmemiz için devlet mahkemeleri, alternatif uyuşmazlık tahkim, arabuluculuk ve uzlaştırma üzere alanlarda daha kuvvetli oluşumlar yaratmalıyız. Bu sağlarsak Çukurova bölge ticaretinin de merkezi haline getirilebilir. Bunu sağlayacak olan ise bağımsız yargıdan diğeri değildir” dedi.
Kızıltan: Yasalar iş dünyası için haksız rekabete yol açmamalı
MTSO İdare Heyeti Lideri Ayhan Kızıltan, hukukun olmadığı yerde ferdî hakların korunamayacağını ve gelişmiş bir iktisadın mümkün olamayacağını belirtti. Çocukların gelecekte daha inançlı refah bir ülkede yaşayabilmesi için daha uygun bir yargı sistemi oluşturulması gerektiğini söz eden Ayhan Kızıltan, “İnsanlarımızın refah ortasında yaşaması için gelişmiş bir iktisat gerekiyor. Bu niçinle yasalar adil ve herkese eşit uygulanmalı. Ayrıcalıklı sınıflar olmamalı. En değerli husus da yasalar iş dünyası için haksız rekabete yol açmamalı. Hakkıyla dürüst çalışan iş insanları, haksız kar elde edenler tarafınca engellediği sürece iktisatta gerçek sonuç alınamaz. Lakin günümüzde makus para düzgün parayı kovuyor. Dürüst girişimcileri, dürüst iş insanlarını ezdirirsek iş dünyası arenasında geriye bir şey kalmaz. Karanlık insanların hukuk sisteminin eksiklerinden yararlanmalarına müsaade verilmemelidir. Hukukun güçlendirlmesi gereken en kıymetli konulardan birisi de kaçakçılık ile çaba alanıdır. Kaçakçılığın önünün kesilmesi için kimler yapıyor, kimler yaptırıyor, nereye gidiyor gelen paralar ne oluyor bunların ortaya çıkarılması için hukuk sisteminin de daha zorlayıcı olması gerekiyor” diye konuştu.
Hakan Güldağ: Hukukun üstünlüğü için harekete geçilmeli
Açılış konuşmalarının akabinde toplantının 2’nci etabında Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünde Mersin İş Dünyasının Gelecekten ve Hukuktan Beklentileri Paneli’ne geçildi. Panelin açılış konuşmasını gerçekleştiren Dünya Gazetesi (NBE) İdare Konseyi Lideri Hakan Güldağ, çocukların geleceği ve toplum için iktisadın gelişebilmesi için basın özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü için harekete geçilmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Mustafa Güler: şahsi çıkarlar, kentsel çıkarların önüne geçiyor
Panelin birinci konuşmacısı olan MESİAD Üyesi Mustafa Güler, kentte yapılması planlanmasına rağmen imali yılan öyküsüne dönen Ana Konteyner Limanı ve Tarsus Kıyı Bölümü Turizm Bölgesi üzere vizyon yatırımlarına dikkat çekerek yasal açıkların sürdürülebilir ekonomik gelişime pürüz olduğunu kaydetti. Mustafa Güler şunları söylemiş oldu: Mersin sahip olduğu pozisyonu ve lojistik imkanlarıyla Orta Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Irak, İran, İpek Demiryolu, Kafkaslar ve Orta Asya’ya kadar geniş bir coğrafyanın dış ticaret kapısıdır. Doğu Akdeniz’de altyapı yetersizliği niçiniyle Güney Kıbrıs ve Yunanistan limanları transit ticaretin değerli bir kısmını üstleniyor. Bunu aşmak için Mersin’de mega gemilerin yanaşabileceği Ana Konteyner Limanı kurulması için 2006 yılında teşebbüsler başlatılıyor. Belediye 1/5000 Nazım İmar Planı’na işliyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bu planı onaylıyor. Kentte bir beklenti oluşuyor, iş insanları yeni yatırımlar yapıyorlar. daha sonra bir bakıyorsunuz. 11. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda Mersin Ana Konteyner Limanı yerine Doğu Akdeniz Konteyner Limanı ibaresi getiriliyor. Mersin ismine büyük bir hayal kırıklığı yaşanıyor. Tıpkı sorun Tarsus Kıyı Kesiti Turizm Bölgesi projesinde de yaşanıyor. Maddelerin yatırımların sürdürülebilir olmasını sağlaması lazım. Bu 2 projemizde ülkemizin dış ticaret açığını kapatacak değerli bir gelir yaratacak bulunmasına karşın bireylerin çıkarları öncelendiği için kentimizin çıkarları öteleniyor Bu noktada hukukun üstünlüğü temel belirleyici etken haline getirilmelidir.”
Kerem Muradi: Beşerler hakkını cemaatlerde kanaat başkanlarında arıyor
Mersin Barosu Avukatı Kerem Muradi ise hukuk insanlarının hukukun üstünlüğü ve iktisadın önünü tıkamaması gerektiğini tabir etti. Kerem Muradi, “Türkiye’nin hukukun üstünlüğünde ülkeler ortası sıralamasındaki yeri 126 ülke içinde Mozambik’ten daha sonra 109’uncu sırada geliyor. Bugün ülkemizde yargıya intikal eden bir ihtilafta hakkına kavuşacağına inanların oranı yüzde 20 civarındadır. Beşerler hak arayışında tahlili cemaatlerde, toplum önderlerinde, kanaat liderlerinde arıyor. kimi vakit de kaba kuvvette arıyor. bu biçimde bir nizamda yabancı yatırımcının gelmesi beklenmemelidir. Kentimizde altyapı eksikliğinden dolayı deniz ticaretindeki davaların tamamı yurt dışına gidiyor. Hala adalete erken kavuşma hayalindeyiz. Teknoloji gelişiyor, sayısız hukuk kısmında yasalar geride kalıyor. Hukukçular şirket sahiplerinin haklarını ve sorumluluklarını biliyor mu? Mersin bir liman kenti geniş coğrafyaya hizmet ediyoruz lakin gümrük mevzuatında hakim savcılar bu hususta yetişmiş mi? Mersin sevimsiz kaçakçılık haberleriyle anılıyor. Son 2 yılda bu alanda gereğince gayret edilebiliniyor mu?” dedi.
Erol Dibo: Yabancı yatırımcıya daha fazla ayrıcalık sağlanmamalı
MTSO Meclis Üyesi Erol Dibo ise dövizli ödemelere getirilen kısıtlamaları kıymetlendirerek “Pandeminin aksilikleri daha sonrası kentimiz 2021’de üretim, istihdam, sanayi, lojistik alanında büyük işler yaptı. Lakin yapılan işlerin yararı öbür bölgelere gidiyor. Gemi şirketleri acentelerle işi koparmaya başlayıp yurt haricinden kendi şirketlerine dair mükellef olarak kar sağlıyorlar. Ayrıyeten deniz nakliyatı hizmetlerinde Kurumlar Vergisi Kanunu gereği nakliyat hizmetleri gelirleri de yurt dışına gidiyor. Yabancı yatırımcı ülkeye kesinlikle gelmeli sıcak dövize muhtaçlık var. Yatırım ne kadar epeyce olursa o kadar nitelikli bir ekonomimiz olur. Fakat bu süreçler yapılırken herkese eşit hukuk, eşit yargı, gözetilmeli. Yabancıya bölümdeki öbür firmalardan daha fazla ayrıcalık sağlanmamalıdır. Bu alanda bölümlere vergi adaleti sağlanmazsa vergi mükellefi vergi daireleriyle itilafa düşer ve yargısal durum ortaya çıkar. Uzmanlaşma olmadığı için birfazlaca yeni altyapı zahmetleri ortaya çıkıyor. Konşimento okumayı bilen bir yargıçlara muhtaçlık artıyor. Şayet hukukta uzmanlaşma şayet olmazsa ihtilaflar kaçınılmaz ve haksızlıklar devam eder”
Av. Mehmet Gün: Adalet Bakanlığının yetkileri HSYK’ya devredilmeli
Panelin son konuşmacısı olan Daha Yeterli Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün ise dernek olarak bağımsız bir yargı sistemi kurmak için bir dizi tahlil önerisi geliştirdiklerini kaydederek şöyleki konuştu: “Hazırladığımız kanun tasarı ve taslaklarını ‘A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu‘ ismiyle Türkiye ve dünya kamuoyunda tartışmaya açtık. Tekliflerimizde 9 temel ıslahat öneriyoruz. Tekliflerimizin birincisi Yargıçlar ve Savcılar Kurumu’nun kaliteli hizmet üretimini düzenleyen Adalet Yüksek Kurumu’na dönüştürülmesi maksadıyla geliştirdik. Adalet Bakanlığı’nın yetkileri bu kuruma devredilsin. Kurumda yargı sisteminin tüm paydaşları temsil edilsin. Hiç kimse, küme yahut koalisyonun tesir edemeyeceği üye kompozisyonuna sahip olsun. bu biçimdece kurumun tam bağımsızlığı teminat altına alınsın.”
Kurulacak yeni yargı nizamında ayrıyeten hizmet sağlayıcılar ile başka paydaşları buluşturacak bir Daimî Hukuk Şurası ile kurum HSYK’nın güçlendirilebileceğini savunan Av. Mehmet Gün, “Avukatların baroları üzere hâkim ve savcılar için de yöneticilerini kendi seçtikleri, mensuplarının mesleksel gelişmenini sağlamak ve hukukun üstünlüğü ile yargı bağımsızlığını savunmakla misyonlu tam bağımsız yargısal meslek kuruluşları oluşturulsun. Yargının yönetimiyle ilgili bütün süreç ve kararlar yargı kontrolüne açılsın, isteyen herkes masraf etmeden, risk almadan dava açabilsin. Bu emelle yargı mevzularında uzman bir mahkeme kurulsun” dedi.
Anayasa Mahkemesi’nin de ikincil mevzuat ve idari kararlar dahil tüm anayasaya uyarlık hususlarında tek yetkili olması gerektiğini belirten Av. Mehmet Gün, “İsteyen herkes iptal davası açabilsin. Anayasa Mahkemesi’nin üye sayısı 15’ten 30’a çıkarılsın, üç daire ve genel konsey halinde çalışması sağlanarak mahkemenin kapasitesi artırılsın. Anayasa Mahkemesi’ne üye atamalarında siyasal saik tesiri zayıflatılsın” diye konuştu.
Mahkemelerin gereksinimine uygun insan kaynakları yetiştirmek için de hakimlik, savcılık ve avukatlık mesleklerine bilgili, deneyimli, olgun ve misyonunu yapmaya tam uzman kimselerin kabulünü sağlayan yeknesak bir meslek planı geliştirilmesi gerektiğini söz eden Av. Mehmet Gün, “Kıdemli hukukçular hukuk eğitimi verir hale gelsin, hukuk eğitimi uygulama ile bütünleşsin. Yargı misyonlarına atamalar, eşitler içinde açık yarışa tabi olsun. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay üyelikleri ile Cumhuriyet Başsavcılığı’na, koşullarını taşıyan herkes aday adayı olabilsin. Aday gösterme, seçme ve atama kararları, kamuoyunun görüşü alınarak açık ve gerekçeli oy temeli ile alınsın, bütün süreç yargı kontrolüne tabi olsun” biçiminde konuştu.
Daha kuvvetli mahkemeler ortasında 26 kalkınma bölgesi bazında optimum biçimde yeni yapılandırmalara muhtaçlık olduğunu kaydeden Av. Mehmet Gün, şunları söylemiş oldu: “Yargıdaki iş yükü hâkim, savcı ve avukatlar içinde istikrarlı dağıtılsın. İsimli hazırlık mahkemeleri kurulsun. Çağdaş uyuşmazlık idaresi ve dürüst davranış unsuru benimsenerek, dava hazırlık süreci uzlaşmayı teşvik etsin. Toplumsal dürüstlük ve şeffaflık güçlendirilerek, bu biçimdece yargının da toplumsal uzlaşmayı ve dayanışmayı güçlendirmesi, dört-beş yıl süren davaların üç-dört ayda sonuçlandırması sağlansın. Ayrıyeten yargının fonksiyon bağımsızlığını kısıtlayan, “yargı ve kamu bakılırsavlilerinin cürümlerinin soruşturması için idari amirlerin müsaade vermesi” koşulu ortadan kaldırılsın, üst seviye kamu nazaranvlileri, kurulacak bir Adalet Yüksek Mahkemesi’nde direkt yargılansın.”
Tahlil tekliflerinin uygulandığı takdirde Türkiye’nin demokrasi ve hukukun üstünlüğü sıralamalarında süratle ileri ülkeler düzeyine yükseleceğine inançlarının tam olduğunu kaydeden Daha Düzgün Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün, “Oluşacak inanç ortamında yatırımlar, istihdam, ulusal gelirimiz ve topyekûn refahımız birkaç yıl ortasında süratle dört-beş katına çıkacaktır. Tarihin bu anında, daha yeterli bir yargı yoluyla, daha düzgün demokrasi, daha kuvvetli iktisat ve daha yüksek refah için Türkiye’nin önüne tarihi bir fırsat penceresi açılıyor. Bu fırsatı kıymetlendirmek için Türkiye, 2023 seçimlerine, yargıyı tam bağımsız ve itimat verir hale getiren bir anayasa değişikliği yapmış olarak girmelidir. Bunu gerçekleştirmek için iktidar ve muhalefetin yargı meselesine siyaset üstü yaklaşması, siyasi hesaplarını bir kenara bırakarak daha yeterli yargı için kökten tahlilde muahedesi gerekiyor. Tekliflerimizi olduğu üzere ya da geliştirerek hayata geçirmek bugünün ve yarının iktidarı yahut muhalefetinin atması gereken birinci adımdır. Türkiye, daha uygun bir yargıyı, demokrasiyi ve ekonomiyi hak ediyor” formunda konuştu.
Türkiye’de hukukun üstünlüğü, söz özgürlüğü ve kuvvetli iktisat için yargının tam bağımsız olması gerektiğini söyleyen Daha Uygun Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün, birinci adımın Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu’ndan başlaması gerektiğini kaydetti. Türkiye’de siyasete entegre edilmiş bir yargı nizamı olduğunu muhalefetin alternatif önerilerininde yargı bağımsızlığı alanında emsal sonuçlar yarattığını kaydeden Mehmet Gün, “Yargı, kendi takdirine nazaran değil, toplumun muhtaçlığına uygun olarak en kaliteli kamu hizmetini vermeli. Yardı makul müddette, makul maliyetle isabetli kararlarlar alıp, kusursuz adaleti ve hukukun üstünlüğünü sağlamalı. Yargı, topluma hükmeder değil hizmet eder olmalı, kendisine tanınan imkân, yetki ve ayrıcalıkların hesabını vermeli, hizmette başarısız olanları ve yetkilerini suiistimal edenleri ortasından atmalı. Türk yargı sistemini tam bağımsız, şeffaf ve hesap verir, kaliteli hizmet vererek refaha katkı yapar, vatandaşa, devlete ve dünyaya inanç verir hale getirmek gerekiyor.” dedi.
DÜNYA Gazetesi ve Daha Uygun Yargı Derneği iş birliği ile 22 kentte düzenlenecek olan “A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu” teklifinin kamuoyu ile paylaşıldığı İktisat ve Hukuk Buluşmaları toplantı serisinin dördüncüsü, Mersin’de gerçekleştirildi. Dünya Gazetesi (NBE) İdare Konseyi Lideri Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünde, Daha Düzgün Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün ve Daha düzgün Yargı Derneği Genel Sekreteri Meral Tuğçe Özbilen’in A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatı tekliflerini paylaştığı görüşmede, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) İdare Heyeti Lideri Ayhan Kızıltan, Çukurova SİFED İdare Konseyi Lideri Hüseyin Kış, Mersin Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (MESİAD) Üyesi Mustafa Güler, Mersin Barosu Avukatı Kerem Muradi, MTSO Meclis Üyesi Erol Dibo da konuşmacı olarak iştirak sağladı.
İki kısımdan oluşan aktifliğin birinci kısmında Mersin iş dünyasının gelecekten ve hukuktan beklentileri konuşulurken ikinci kısımda Daha Yeterli Yargı Derneği Lideri Mehmet Gün, derneğin A’dan Z’ye Türk Yargı Islahatının iş dünyasının beklentilerine nasıl karşılık verebileceğini kıymetlendirdi. Ülkeye ve Mersin’e daha fazlaca yatırım gelmesi, iktisadın gelişmesi için hukukun ve demokrasinin üstünlüğü, herkese eşit ve adil davranılması gerekliliğinin vurgulandığı panelde adalet uygulayıcılarının bilhassa lojistik, denizcilik üzere kente özel spesifik alanlarda uzmanlaşmasının değeri vurgulandı.
Hüseyin Kış: Arabuluculukta daha kuvvetli oluşumlar yaratılmalı
Daha Uygun Yargı Derneği Genel Sekreteri Meral Tuğçe Özbilgen’in açılış konuşmasının akabinde iştirakçilere hitap eden Çukurova SİFED İdare Şurası Lideri Türkiye’nin en bereketli havzalarından biri olan Çukurova’nın inançlı bir liman olabilmesinin kuvvetli bir hukuk sistemiyle mümkün olacağını belirtti. Dünyada ve Türkiye’de iktisattan dış siyasete bir fazlaca kronik badirelerin yaşandığını tabir eden Hüseyin Kış, “Pandemiden daha sonra yeni bir dünya tertibi kuruluyor. Bu yeni dünyada kuvvetli ve önder bir ülke olmak için siyasetten, iktisada ve hukuk sistemimize kadar yeni bir kıssa yaratmamız gerekiyor. Ülkemizin hukukun üstünlüğü, kuvvetli demokrasi ve tabir özgürlüğü alanlarında yeni ıslahatlara gereksinimi var. Türkiye ve Çukurova’yı uyuşmazlıklardan kurtarabilmemiz için devlet mahkemeleri, alternatif uyuşmazlık tahkim, arabuluculuk ve uzlaştırma üzere alanlarda daha kuvvetli oluşumlar yaratmalıyız. Bu sağlarsak Çukurova bölge ticaretinin de merkezi haline getirilebilir. Bunu sağlayacak olan ise bağımsız yargıdan diğeri değildir” dedi.
Kızıltan: Yasalar iş dünyası için haksız rekabete yol açmamalı
MTSO İdare Heyeti Lideri Ayhan Kızıltan, hukukun olmadığı yerde ferdî hakların korunamayacağını ve gelişmiş bir iktisadın mümkün olamayacağını belirtti. Çocukların gelecekte daha inançlı refah bir ülkede yaşayabilmesi için daha uygun bir yargı sistemi oluşturulması gerektiğini söz eden Ayhan Kızıltan, “İnsanlarımızın refah ortasında yaşaması için gelişmiş bir iktisat gerekiyor. Bu niçinle yasalar adil ve herkese eşit uygulanmalı. Ayrıcalıklı sınıflar olmamalı. En değerli husus da yasalar iş dünyası için haksız rekabete yol açmamalı. Hakkıyla dürüst çalışan iş insanları, haksız kar elde edenler tarafınca engellediği sürece iktisatta gerçek sonuç alınamaz. Lakin günümüzde makus para düzgün parayı kovuyor. Dürüst girişimcileri, dürüst iş insanlarını ezdirirsek iş dünyası arenasında geriye bir şey kalmaz. Karanlık insanların hukuk sisteminin eksiklerinden yararlanmalarına müsaade verilmemelidir. Hukukun güçlendirlmesi gereken en kıymetli konulardan birisi de kaçakçılık ile çaba alanıdır. Kaçakçılığın önünün kesilmesi için kimler yapıyor, kimler yaptırıyor, nereye gidiyor gelen paralar ne oluyor bunların ortaya çıkarılması için hukuk sisteminin de daha zorlayıcı olması gerekiyor” diye konuştu.
Hakan Güldağ: Hukukun üstünlüğü için harekete geçilmeli
Açılış konuşmalarının akabinde toplantının 2’nci etabında Hakan Güldağ’ın moderatörlüğünde Mersin İş Dünyasının Gelecekten ve Hukuktan Beklentileri Paneli’ne geçildi. Panelin açılış konuşmasını gerçekleştiren Dünya Gazetesi (NBE) İdare Konseyi Lideri Hakan Güldağ, çocukların geleceği ve toplum için iktisadın gelişebilmesi için basın özgürlüğü ve hukukun üstünlüğü için harekete geçilmesi gerektiğini söylemiş oldu.
Mustafa Güler: şahsi çıkarlar, kentsel çıkarların önüne geçiyor
Panelin birinci konuşmacısı olan MESİAD Üyesi Mustafa Güler, kentte yapılması planlanmasına rağmen imali yılan öyküsüne dönen Ana Konteyner Limanı ve Tarsus Kıyı Bölümü Turizm Bölgesi üzere vizyon yatırımlarına dikkat çekerek yasal açıkların sürdürülebilir ekonomik gelişime pürüz olduğunu kaydetti. Mustafa Güler şunları söylemiş oldu: Mersin sahip olduğu pozisyonu ve lojistik imkanlarıyla Orta Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, Irak, İran, İpek Demiryolu, Kafkaslar ve Orta Asya’ya kadar geniş bir coğrafyanın dış ticaret kapısıdır. Doğu Akdeniz’de altyapı yetersizliği niçiniyle Güney Kıbrıs ve Yunanistan limanları transit ticaretin değerli bir kısmını üstleniyor. Bunu aşmak için Mersin’de mega gemilerin yanaşabileceği Ana Konteyner Limanı kurulması için 2006 yılında teşebbüsler başlatılıyor. Belediye 1/5000 Nazım İmar Planı’na işliyor. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı bu planı onaylıyor. Kentte bir beklenti oluşuyor, iş insanları yeni yatırımlar yapıyorlar. daha sonra bir bakıyorsunuz. 11. Beş Yıllık Kalkınma Planı’nda Mersin Ana Konteyner Limanı yerine Doğu Akdeniz Konteyner Limanı ibaresi getiriliyor. Mersin ismine büyük bir hayal kırıklığı yaşanıyor. Tıpkı sorun Tarsus Kıyı Kesiti Turizm Bölgesi projesinde de yaşanıyor. Maddelerin yatırımların sürdürülebilir olmasını sağlaması lazım. Bu 2 projemizde ülkemizin dış ticaret açığını kapatacak değerli bir gelir yaratacak bulunmasına karşın bireylerin çıkarları öncelendiği için kentimizin çıkarları öteleniyor Bu noktada hukukun üstünlüğü temel belirleyici etken haline getirilmelidir.”
Kerem Muradi: Beşerler hakkını cemaatlerde kanaat başkanlarında arıyor
Mersin Barosu Avukatı Kerem Muradi ise hukuk insanlarının hukukun üstünlüğü ve iktisadın önünü tıkamaması gerektiğini tabir etti. Kerem Muradi, “Türkiye’nin hukukun üstünlüğünde ülkeler ortası sıralamasındaki yeri 126 ülke içinde Mozambik’ten daha sonra 109’uncu sırada geliyor. Bugün ülkemizde yargıya intikal eden bir ihtilafta hakkına kavuşacağına inanların oranı yüzde 20 civarındadır. Beşerler hak arayışında tahlili cemaatlerde, toplum önderlerinde, kanaat liderlerinde arıyor. kimi vakit de kaba kuvvette arıyor. bu biçimde bir nizamda yabancı yatırımcının gelmesi beklenmemelidir. Kentimizde altyapı eksikliğinden dolayı deniz ticaretindeki davaların tamamı yurt dışına gidiyor. Hala adalete erken kavuşma hayalindeyiz. Teknoloji gelişiyor, sayısız hukuk kısmında yasalar geride kalıyor. Hukukçular şirket sahiplerinin haklarını ve sorumluluklarını biliyor mu? Mersin bir liman kenti geniş coğrafyaya hizmet ediyoruz lakin gümrük mevzuatında hakim savcılar bu hususta yetişmiş mi? Mersin sevimsiz kaçakçılık haberleriyle anılıyor. Son 2 yılda bu alanda gereğince gayret edilebiliniyor mu?” dedi.
Erol Dibo: Yabancı yatırımcıya daha fazla ayrıcalık sağlanmamalı
MTSO Meclis Üyesi Erol Dibo ise dövizli ödemelere getirilen kısıtlamaları kıymetlendirerek “Pandeminin aksilikleri daha sonrası kentimiz 2021’de üretim, istihdam, sanayi, lojistik alanında büyük işler yaptı. Lakin yapılan işlerin yararı öbür bölgelere gidiyor. Gemi şirketleri acentelerle işi koparmaya başlayıp yurt haricinden kendi şirketlerine dair mükellef olarak kar sağlıyorlar. Ayrıyeten deniz nakliyatı hizmetlerinde Kurumlar Vergisi Kanunu gereği nakliyat hizmetleri gelirleri de yurt dışına gidiyor. Yabancı yatırımcı ülkeye kesinlikle gelmeli sıcak dövize muhtaçlık var. Yatırım ne kadar epeyce olursa o kadar nitelikli bir ekonomimiz olur. Fakat bu süreçler yapılırken herkese eşit hukuk, eşit yargı, gözetilmeli. Yabancıya bölümdeki öbür firmalardan daha fazla ayrıcalık sağlanmamalıdır. Bu alanda bölümlere vergi adaleti sağlanmazsa vergi mükellefi vergi daireleriyle itilafa düşer ve yargısal durum ortaya çıkar. Uzmanlaşma olmadığı için birfazlaca yeni altyapı zahmetleri ortaya çıkıyor. Konşimento okumayı bilen bir yargıçlara muhtaçlık artıyor. Şayet hukukta uzmanlaşma şayet olmazsa ihtilaflar kaçınılmaz ve haksızlıklar devam eder”
Av. Mehmet Gün: Adalet Bakanlığının yetkileri HSYK’ya devredilmeli
Panelin son konuşmacısı olan Daha Yeterli Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün ise dernek olarak bağımsız bir yargı sistemi kurmak için bir dizi tahlil önerisi geliştirdiklerini kaydederek şöyleki konuştu: “Hazırladığımız kanun tasarı ve taslaklarını ‘A’dan Z’ye Türk Yargı Reformu‘ ismiyle Türkiye ve dünya kamuoyunda tartışmaya açtık. Tekliflerimizde 9 temel ıslahat öneriyoruz. Tekliflerimizin birincisi Yargıçlar ve Savcılar Kurumu’nun kaliteli hizmet üretimini düzenleyen Adalet Yüksek Kurumu’na dönüştürülmesi maksadıyla geliştirdik. Adalet Bakanlığı’nın yetkileri bu kuruma devredilsin. Kurumda yargı sisteminin tüm paydaşları temsil edilsin. Hiç kimse, küme yahut koalisyonun tesir edemeyeceği üye kompozisyonuna sahip olsun. bu biçimdece kurumun tam bağımsızlığı teminat altına alınsın.”
Kurulacak yeni yargı nizamında ayrıyeten hizmet sağlayıcılar ile başka paydaşları buluşturacak bir Daimî Hukuk Şurası ile kurum HSYK’nın güçlendirilebileceğini savunan Av. Mehmet Gün, “Avukatların baroları üzere hâkim ve savcılar için de yöneticilerini kendi seçtikleri, mensuplarının mesleksel gelişmenini sağlamak ve hukukun üstünlüğü ile yargı bağımsızlığını savunmakla misyonlu tam bağımsız yargısal meslek kuruluşları oluşturulsun. Yargının yönetimiyle ilgili bütün süreç ve kararlar yargı kontrolüne açılsın, isteyen herkes masraf etmeden, risk almadan dava açabilsin. Bu emelle yargı mevzularında uzman bir mahkeme kurulsun” dedi.
Anayasa Mahkemesi’nin de ikincil mevzuat ve idari kararlar dahil tüm anayasaya uyarlık hususlarında tek yetkili olması gerektiğini belirten Av. Mehmet Gün, “İsteyen herkes iptal davası açabilsin. Anayasa Mahkemesi’nin üye sayısı 15’ten 30’a çıkarılsın, üç daire ve genel konsey halinde çalışması sağlanarak mahkemenin kapasitesi artırılsın. Anayasa Mahkemesi’ne üye atamalarında siyasal saik tesiri zayıflatılsın” diye konuştu.
Mahkemelerin gereksinimine uygun insan kaynakları yetiştirmek için de hakimlik, savcılık ve avukatlık mesleklerine bilgili, deneyimli, olgun ve misyonunu yapmaya tam uzman kimselerin kabulünü sağlayan yeknesak bir meslek planı geliştirilmesi gerektiğini söz eden Av. Mehmet Gün, “Kıdemli hukukçular hukuk eğitimi verir hale gelsin, hukuk eğitimi uygulama ile bütünleşsin. Yargı misyonlarına atamalar, eşitler içinde açık yarışa tabi olsun. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay üyelikleri ile Cumhuriyet Başsavcılığı’na, koşullarını taşıyan herkes aday adayı olabilsin. Aday gösterme, seçme ve atama kararları, kamuoyunun görüşü alınarak açık ve gerekçeli oy temeli ile alınsın, bütün süreç yargı kontrolüne tabi olsun” biçiminde konuştu.
Daha kuvvetli mahkemeler ortasında 26 kalkınma bölgesi bazında optimum biçimde yeni yapılandırmalara muhtaçlık olduğunu kaydeden Av. Mehmet Gün, şunları söylemiş oldu: “Yargıdaki iş yükü hâkim, savcı ve avukatlar içinde istikrarlı dağıtılsın. İsimli hazırlık mahkemeleri kurulsun. Çağdaş uyuşmazlık idaresi ve dürüst davranış unsuru benimsenerek, dava hazırlık süreci uzlaşmayı teşvik etsin. Toplumsal dürüstlük ve şeffaflık güçlendirilerek, bu biçimdece yargının da toplumsal uzlaşmayı ve dayanışmayı güçlendirmesi, dört-beş yıl süren davaların üç-dört ayda sonuçlandırması sağlansın. Ayrıyeten yargının fonksiyon bağımsızlığını kısıtlayan, “yargı ve kamu bakılırsavlilerinin cürümlerinin soruşturması için idari amirlerin müsaade vermesi” koşulu ortadan kaldırılsın, üst seviye kamu nazaranvlileri, kurulacak bir Adalet Yüksek Mahkemesi’nde direkt yargılansın.”
Tahlil tekliflerinin uygulandığı takdirde Türkiye’nin demokrasi ve hukukun üstünlüğü sıralamalarında süratle ileri ülkeler düzeyine yükseleceğine inançlarının tam olduğunu kaydeden Daha Düzgün Yargı Derneği Lideri Av. Mehmet Gün, “Oluşacak inanç ortamında yatırımlar, istihdam, ulusal gelirimiz ve topyekûn refahımız birkaç yıl ortasında süratle dört-beş katına çıkacaktır. Tarihin bu anında, daha yeterli bir yargı yoluyla, daha düzgün demokrasi, daha kuvvetli iktisat ve daha yüksek refah için Türkiye’nin önüne tarihi bir fırsat penceresi açılıyor. Bu fırsatı kıymetlendirmek için Türkiye, 2023 seçimlerine, yargıyı tam bağımsız ve itimat verir hale getiren bir anayasa değişikliği yapmış olarak girmelidir. Bunu gerçekleştirmek için iktidar ve muhalefetin yargı meselesine siyaset üstü yaklaşması, siyasi hesaplarını bir kenara bırakarak daha yeterli yargı için kökten tahlilde muahedesi gerekiyor. Tekliflerimizi olduğu üzere ya da geliştirerek hayata geçirmek bugünün ve yarının iktidarı yahut muhalefetinin atması gereken birinci adımdır. Türkiye, daha uygun bir yargıyı, demokrasiyi ve ekonomiyi hak ediyor” formunda konuştu.