Yargıçlar ve Savcılar Konseyinin (HSK) 8 Mart 2022’de hakim ve savcılarının toplumsal medya kullanmasıyla ilgili hazırladığı “Türk Yargı Etiği Bildirgesi Kapsamında Toplumsal Medya Kullanım Rehberi” sonucu, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Rehberde, çağdaş dijital çağda, hem milletlerarası hem ulusal planda yargıya ait müstakil etik unsurlar yanında özel olarak hakim ve savcıların toplumsal medya kullanmasına ait daha detaylı etik rehberler geliştirilmesi gereksinimi ortaya çıktığı tabir edildi.
Hakim ve savcıların, mesleksel sınırlamalar ile Türk Yargı Etiği Bildirgesi çerçevesinde tabir özgürlüğünden yararlanabilecekleri hatırlatılan rehberde, özel hayat ve tabir özgürlüğü alanına girse de toplumsal ağlara üyelik ve bunların kullanmasında ihtiyatlı olmayı, kullanım ve işleyiş şartları hakkında uygun bilgilenmeyi gerektirdiği vurgulandı.
Rehberde, bu durumun, yargıyı ilgilendiren konularda görüş, niyet ve mesleksel tecrübe paylaşımını amaçlayan hakim ve savcılara mahsus mesleksel tartışma forumları için de geçerli olduğu açıklandı.
Toplumsal medya ve ağlarda etkin olmasalar dahi hakim ve savcıların kararları, sözleri yahut davranışlarının dijital dünyada emelinden saptırılarak yayılması riski karşısında toplumsal medya ve ağ kullanımlarında daha dikkatli ve ihtimamlı davranmaları gerektiği de rehberde anlatıldı.
Rehberde, hakim ve savcılar için toplumsal medya kullanması için geliştirilen etik davranış kurallarının, hakim ve savcıların tabir özgürlüğü ile yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı unsurları içindeki dengeyi koruma etmeyi hedeflediği aktarıldı.
Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin “İfade özgürlüğü kapsamında yazılı, görsel, işitsel ya da toplumsal medyada niyetlerini açıklarken yahut paylaşımlarda bulunurken, mesleğin gerektirdiği etik prensiplere uygun hareket ederler” prensibi çerçevesinde, toplumsal medya ve ağları kullanırken yaşanabilecek tereddütleri gidermek, hakim ve savcılara yol göstermek üzere hazırlanan rehberde yer alan birtakım unsurlar şu biçimde:
“- Hakim ve savcılar, dahil olacakları toplumsal medya platformlarını titiz biçimde seçmek suretiyle mesleksel saygınlıklarını korurlar. Bu değerlendirmeyi yaparken ilgili platformun içeriğini gözetirler.
– Meslektaşlarıyla, avukat ve uzmanlarla yahut özel hayatlarında irtibat ortasında oldukları bireylerle toplumsal medya ve ağlarda arkadaşlık kurarken, bu şahısların kendi süreç ve kararları üzerinde tesirde bulunabileceği izlenimini oluşturmaktan uzak dururlar.
– Toplumsal medya profillerinde nazaranv unvanlarına ve çalıştıkları kurum bilgisine yer verebilirler.
– Profil fotoğraflarını, bağımsızlık ve tarafsızlık görünümlerini, mesleksel saygınlıklarını ve bir bütün olarak yargıya olan inancı tartışmaya açmayacak biçimde seçmeye itina gösterirler.
– misyonları sebebiyle kendilerine tahsis edilen elektronik posta adreslerini toplumsal medya kimliği oluştururken kullanmazlar.
– Dahil oldukları toplumsal medya ve ağların, bağımsızlık ve tarafsızlık görünümlerini, mesleksel saygınlıklarını ve bir bütün olarak yargıya olan itimadı tartışmaya açabilecek bir ortama dönüşmesi durumunda üyeliklerini sonlandırırlar.
– Toplumsal medyada arkadaşlık isteği gönderirken yahut kabul ederken, takip etme talebinde bulunurken yahut takip edilme isteklerine onay verirken seçici, ihtiyatlı ve ihtimamlı davranırlar.
– Siyasi kişiselyetlerle yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını tartışmaya açabilecek ve yargıya olan inancı zedeleyebilecek münasebetler kurmazlar.
– Nefret ve şiddet telaffuzuna, ayrımcı, toplumu kutuplaştırıcı ve ırkçı telaffuzlara içeriğinde yer veren kümelere katılmaz, bunları takip etmez, bu stil paylaşımları olan bireylerle arkadaşlık ilgisi kurmazlar.
– Paylaşım ve etkileşimlerinde insan onurunu ve insan haklarını gözetirler. Ani ve tepkisel cevaplar vermekten, hürmet ve nezaket hudutları dışına taşan yorumlar yapmaktan ve polemiğe girmekten kaçınırlar.
– Hukuksal danışmanlık mahiyetinde fikir beyan etmezler. Bu manaya gelebilecek paylaşımlarda bulunmazlar.
– Toplumsal kıymetleri tahkir edici yahut bağımsızlık ve tarafsızlık görünümlerine ziyan verici toplumsal medya ve ağ içeriklerini, sanat yapıtı, edebi yahut bilimsel eser ismi altında olsa dahi paylaşmaz ve beğenmezler.
– Toplumsal medya ve ağ paylaşımlarını, kamu hizmeti için verilen aygıtlarla ve çalışma saatleri içerisinde yapmazlar.
– Kendilerinin, meslektaşlarının yahut mahkemenin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek nitelikte coğrafik pozisyon, adres bilgisi yahut fotoğraf paylaşımından kaçınırlar.”
Rehberde, çağdaş dijital çağda, hem milletlerarası hem ulusal planda yargıya ait müstakil etik unsurlar yanında özel olarak hakim ve savcıların toplumsal medya kullanmasına ait daha detaylı etik rehberler geliştirilmesi gereksinimi ortaya çıktığı tabir edildi.
Hakim ve savcıların, mesleksel sınırlamalar ile Türk Yargı Etiği Bildirgesi çerçevesinde tabir özgürlüğünden yararlanabilecekleri hatırlatılan rehberde, özel hayat ve tabir özgürlüğü alanına girse de toplumsal ağlara üyelik ve bunların kullanmasında ihtiyatlı olmayı, kullanım ve işleyiş şartları hakkında uygun bilgilenmeyi gerektirdiği vurgulandı.
Rehberde, bu durumun, yargıyı ilgilendiren konularda görüş, niyet ve mesleksel tecrübe paylaşımını amaçlayan hakim ve savcılara mahsus mesleksel tartışma forumları için de geçerli olduğu açıklandı.
Toplumsal medya ve ağlarda etkin olmasalar dahi hakim ve savcıların kararları, sözleri yahut davranışlarının dijital dünyada emelinden saptırılarak yayılması riski karşısında toplumsal medya ve ağ kullanımlarında daha dikkatli ve ihtimamlı davranmaları gerektiği de rehberde anlatıldı.
Rehberde, hakim ve savcılar için toplumsal medya kullanması için geliştirilen etik davranış kurallarının, hakim ve savcıların tabir özgürlüğü ile yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı unsurları içindeki dengeyi koruma etmeyi hedeflediği aktarıldı.
Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin “İfade özgürlüğü kapsamında yazılı, görsel, işitsel ya da toplumsal medyada niyetlerini açıklarken yahut paylaşımlarda bulunurken, mesleğin gerektirdiği etik prensiplere uygun hareket ederler” prensibi çerçevesinde, toplumsal medya ve ağları kullanırken yaşanabilecek tereddütleri gidermek, hakim ve savcılara yol göstermek üzere hazırlanan rehberde yer alan birtakım unsurlar şu biçimde:
“- Hakim ve savcılar, dahil olacakları toplumsal medya platformlarını titiz biçimde seçmek suretiyle mesleksel saygınlıklarını korurlar. Bu değerlendirmeyi yaparken ilgili platformun içeriğini gözetirler.
– Meslektaşlarıyla, avukat ve uzmanlarla yahut özel hayatlarında irtibat ortasında oldukları bireylerle toplumsal medya ve ağlarda arkadaşlık kurarken, bu şahısların kendi süreç ve kararları üzerinde tesirde bulunabileceği izlenimini oluşturmaktan uzak dururlar.
– Toplumsal medya profillerinde nazaranv unvanlarına ve çalıştıkları kurum bilgisine yer verebilirler.
– Profil fotoğraflarını, bağımsızlık ve tarafsızlık görünümlerini, mesleksel saygınlıklarını ve bir bütün olarak yargıya olan inancı tartışmaya açmayacak biçimde seçmeye itina gösterirler.
– misyonları sebebiyle kendilerine tahsis edilen elektronik posta adreslerini toplumsal medya kimliği oluştururken kullanmazlar.
– Dahil oldukları toplumsal medya ve ağların, bağımsızlık ve tarafsızlık görünümlerini, mesleksel saygınlıklarını ve bir bütün olarak yargıya olan itimadı tartışmaya açabilecek bir ortama dönüşmesi durumunda üyeliklerini sonlandırırlar.
– Toplumsal medyada arkadaşlık isteği gönderirken yahut kabul ederken, takip etme talebinde bulunurken yahut takip edilme isteklerine onay verirken seçici, ihtiyatlı ve ihtimamlı davranırlar.
– Siyasi kişiselyetlerle yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığını tartışmaya açabilecek ve yargıya olan inancı zedeleyebilecek münasebetler kurmazlar.
– Nefret ve şiddet telaffuzuna, ayrımcı, toplumu kutuplaştırıcı ve ırkçı telaffuzlara içeriğinde yer veren kümelere katılmaz, bunları takip etmez, bu stil paylaşımları olan bireylerle arkadaşlık ilgisi kurmazlar.
– Paylaşım ve etkileşimlerinde insan onurunu ve insan haklarını gözetirler. Ani ve tepkisel cevaplar vermekten, hürmet ve nezaket hudutları dışına taşan yorumlar yapmaktan ve polemiğe girmekten kaçınırlar.
– Hukuksal danışmanlık mahiyetinde fikir beyan etmezler. Bu manaya gelebilecek paylaşımlarda bulunmazlar.
– Toplumsal kıymetleri tahkir edici yahut bağımsızlık ve tarafsızlık görünümlerine ziyan verici toplumsal medya ve ağ içeriklerini, sanat yapıtı, edebi yahut bilimsel eser ismi altında olsa dahi paylaşmaz ve beğenmezler.
– Toplumsal medya ve ağ paylaşımlarını, kamu hizmeti için verilen aygıtlarla ve çalışma saatleri içerisinde yapmazlar.
– Kendilerinin, meslektaşlarının yahut mahkemenin güvenliğini tehlikeye düşürebilecek nitelikte coğrafik pozisyon, adres bilgisi yahut fotoğraf paylaşımından kaçınırlar.”