AÜ Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Kısmı Öğretim Üyesi de olan SODİGEM Özel Eğitim Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Gizem Yıldız, AA muhabirine, günümüzde dijital medyanın yaygınlaşmasıyla “çocuğun çevrim içi istismarı” kavramıyla karşılaşıldığını söylemiş oldu.
Yıldız, “Share (paylaşma) ve parent (ebeveyn) sözlerinin birleşmesinden oluşan ve ebeveynlerin çocuklarının fotoğraflarını, haberlerini toplumsal medya hesaplarında paylaşmasının literatürdeki tanımlaması manasına gelen sharenting kavramı karşımıza çıkıyor.” dedi.
Ebeveynlerin beğeni, abonelik ve gelir elde etmek için isteği olmaksızın çocuklarının fotoğraf ya da görüntülerini toplumsal medyada paylaşabildiğini anlatan Yıldız, şunları söylemiş oldu:
“Anne ve babalar kendi hesaplarından paylaşmaya çekindikleri şeyleri çocuklarının hesabı üzerinden paylaşıyor. aslına bakarsan isteği olmayan küçük yaş kümesi çocuğun hesabından herkese açık yapılan paylaşım berbat niyetli bireylerin eline geçtiğinde çevrim içi çocuk istismarına maruz kalındığını görüyoruz. Kendi isteği olmadan ebeveynler tarafınca toplumsal medya hesaplarından görselleri paylaşılan çocuğun ileride ‘tween-yetişkinleştirilen çocuk/eşikteki çocuk’ olma mümkünlüğü artıyor.”
Yıldız, toplumsal medya fenomeni olarak yetişen, moda, medya ve kozmetik sanayisinin reklamlarla manipüle ettiği 8 ila 13 yaş içindeki çocuklara “tween” dendiğini belirterek, “Kendini toplumsal medyada gösterme, fenomen ve en çok beğenilen olma isteği, çocukları bu hale getiriyor. Kelam konusu isteklerin sonu çevrim içi istismar oluyor.” diye konuştu.
– “Dijital güvenlik eğitimleri erken yaştan itibaren çocuklara verilmelidir”
Gizem Yıldız, dijital mecrada büsbütün kapalılık üzere bir güvenlik garantisinin bulunmadığının altını çizdi.
Çocuk istismarı imgelerinin yüzde 11’inin ticari sitelerden elde edildiğini anlatan Yıldız, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Haberiniz yokken, çocuğunuzun, yeğeninizin fotoğrafı ticari gayeli berbat niyetli bir sitede kullanılabilir. Bıraktığınız dijital izi herkes rastgele bir biçimde kullanabilir. Mahremiyeti aşmadan paylaşım yapmak kıymetli. Yaşı ne olursa olsun çocuğun imajlarının açık bir biçimde paylaşılmasını önermiyoruz. Anne ve babanın dijital okuryazarlık eğitimi değerli. Dijital güvenlik eğitimleri erken yaştan itibaren çocuklara verilmelidir. Yasakçı bir zihniyetten uzak, yanlışsız biçimde toplumsal medya kullanmasının öğretilmesi gerekiyor. Yoksa bunun sonuçları sahiden ağır oluyor. Çevrim içi istismarda karşı taraf tehditlerle çocuğu fazlaca uzun mühletler tutabilir ve istenmeyen sonuçlara niye olabilir. Çocuklar korktuğu ve meskende bir bireyle bunu konuşamadığında ne yazık ki saldırganın söylemiş olduğini yapıyorlar ve çevrim içi istismar sürüyor.”
Yıldız, ebeveynlerin çocuklarının öz inancını kırmadan dijital ayak izini takip edip, neler yaptığını bilmesi gerektiğini kaydetti.
Teknik tedbirlerle riskleri azaltmak mümkün
Anadolu Üniversitesi SODİGEM Müdürü Doç. Dr. Yusuf Levent Şahin de bilhassa yapay zeka teknolojisinin geldiği noktanın “sharenting” ve “tween” kavramlarını ortaya çıkaran aksiliklerin azaltılmasına imkan sağlayabileceğini söylemiş oldu.
Günümüzde yaygın toplumsal ağların tamamının bir fotoğrafta yer alan bireylerin yaşlarını tespit edebilecek manzara sürece imkanının bulunduğuna değinen Şahin, şunları kaydetti:
“Bu imkan yardımıyla kelam konusu fotoğrafın paylaşılması sırasında ya da daha sonrasında ebeveyni uyaran ve kelam konusu tehditle ilgili bilgilendiren bir onay kutusunun şuurlu kullanması büyük oranda destekleyeceğini düşünüyorum. Kapalı ve bilinmeyen profillere üçüncü parti uygulamalar aracılığıyla erişim sağlanmasının önüne geçilmesi de toplumsal ağlardaki çocuk fotoğraflarının korunmasına yardımcı olacaktır. Biroldukca toplumsal ağ çeşitli aralıklarla bu çeşit uygulamalara araç olmuş hesaplara müdahale etse de birden fazla vakit geç kalınmış oluyor. Bu noktadaki tedbirlerin aktifleşmesi ismine toplumsal ağ platformları daha hayli yatırım yapmalı. Çocuk fotoğraflarını makus maksatlarla edinmeye yönelik bir web gezintisini söz edecek metrik yapıların yapay zeka takviyeli kurulması ve bu noktada ihtar üretmesi de mümkün. Belli bir yaşın altındaki bireylerin iletileşme süreçlerini takip edip, ebeveynlere olağanüstü durumlara ait ikaz üreten yazılımlar da geliştirilmiş durumda.”
Yıldız, “Share (paylaşma) ve parent (ebeveyn) sözlerinin birleşmesinden oluşan ve ebeveynlerin çocuklarının fotoğraflarını, haberlerini toplumsal medya hesaplarında paylaşmasının literatürdeki tanımlaması manasına gelen sharenting kavramı karşımıza çıkıyor.” dedi.
Ebeveynlerin beğeni, abonelik ve gelir elde etmek için isteği olmaksızın çocuklarının fotoğraf ya da görüntülerini toplumsal medyada paylaşabildiğini anlatan Yıldız, şunları söylemiş oldu:
“Anne ve babalar kendi hesaplarından paylaşmaya çekindikleri şeyleri çocuklarının hesabı üzerinden paylaşıyor. aslına bakarsan isteği olmayan küçük yaş kümesi çocuğun hesabından herkese açık yapılan paylaşım berbat niyetli bireylerin eline geçtiğinde çevrim içi çocuk istismarına maruz kalındığını görüyoruz. Kendi isteği olmadan ebeveynler tarafınca toplumsal medya hesaplarından görselleri paylaşılan çocuğun ileride ‘tween-yetişkinleştirilen çocuk/eşikteki çocuk’ olma mümkünlüğü artıyor.”
Yıldız, toplumsal medya fenomeni olarak yetişen, moda, medya ve kozmetik sanayisinin reklamlarla manipüle ettiği 8 ila 13 yaş içindeki çocuklara “tween” dendiğini belirterek, “Kendini toplumsal medyada gösterme, fenomen ve en çok beğenilen olma isteği, çocukları bu hale getiriyor. Kelam konusu isteklerin sonu çevrim içi istismar oluyor.” diye konuştu.
– “Dijital güvenlik eğitimleri erken yaştan itibaren çocuklara verilmelidir”
Gizem Yıldız, dijital mecrada büsbütün kapalılık üzere bir güvenlik garantisinin bulunmadığının altını çizdi.
Çocuk istismarı imgelerinin yüzde 11’inin ticari sitelerden elde edildiğini anlatan Yıldız, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Haberiniz yokken, çocuğunuzun, yeğeninizin fotoğrafı ticari gayeli berbat niyetli bir sitede kullanılabilir. Bıraktığınız dijital izi herkes rastgele bir biçimde kullanabilir. Mahremiyeti aşmadan paylaşım yapmak kıymetli. Yaşı ne olursa olsun çocuğun imajlarının açık bir biçimde paylaşılmasını önermiyoruz. Anne ve babanın dijital okuryazarlık eğitimi değerli. Dijital güvenlik eğitimleri erken yaştan itibaren çocuklara verilmelidir. Yasakçı bir zihniyetten uzak, yanlışsız biçimde toplumsal medya kullanmasının öğretilmesi gerekiyor. Yoksa bunun sonuçları sahiden ağır oluyor. Çevrim içi istismarda karşı taraf tehditlerle çocuğu fazlaca uzun mühletler tutabilir ve istenmeyen sonuçlara niye olabilir. Çocuklar korktuğu ve meskende bir bireyle bunu konuşamadığında ne yazık ki saldırganın söylemiş olduğini yapıyorlar ve çevrim içi istismar sürüyor.”
Yıldız, ebeveynlerin çocuklarının öz inancını kırmadan dijital ayak izini takip edip, neler yaptığını bilmesi gerektiğini kaydetti.
Teknik tedbirlerle riskleri azaltmak mümkün
Anadolu Üniversitesi SODİGEM Müdürü Doç. Dr. Yusuf Levent Şahin de bilhassa yapay zeka teknolojisinin geldiği noktanın “sharenting” ve “tween” kavramlarını ortaya çıkaran aksiliklerin azaltılmasına imkan sağlayabileceğini söylemiş oldu.
Günümüzde yaygın toplumsal ağların tamamının bir fotoğrafta yer alan bireylerin yaşlarını tespit edebilecek manzara sürece imkanının bulunduğuna değinen Şahin, şunları kaydetti:
“Bu imkan yardımıyla kelam konusu fotoğrafın paylaşılması sırasında ya da daha sonrasında ebeveyni uyaran ve kelam konusu tehditle ilgili bilgilendiren bir onay kutusunun şuurlu kullanması büyük oranda destekleyeceğini düşünüyorum. Kapalı ve bilinmeyen profillere üçüncü parti uygulamalar aracılığıyla erişim sağlanmasının önüne geçilmesi de toplumsal ağlardaki çocuk fotoğraflarının korunmasına yardımcı olacaktır. Biroldukca toplumsal ağ çeşitli aralıklarla bu çeşit uygulamalara araç olmuş hesaplara müdahale etse de birden fazla vakit geç kalınmış oluyor. Bu noktadaki tedbirlerin aktifleşmesi ismine toplumsal ağ platformları daha hayli yatırım yapmalı. Çocuk fotoğraflarını makus maksatlarla edinmeye yönelik bir web gezintisini söz edecek metrik yapıların yapay zeka takviyeli kurulması ve bu noktada ihtar üretmesi de mümkün. Belli bir yaşın altındaki bireylerin iletileşme süreçlerini takip edip, ebeveynlere olağanüstü durumlara ait ikaz üreten yazılımlar da geliştirilmiş durumda.”