Hüseyin GÖKÇE-ANKARA
Adalet Bakanlığı bir müddetdir mevzuyla ilgili teknik seviyede çalışmayı sürdürüyor. TBMM’nin açılacağı ekim ayında, mesken sahibi-kiracı içindeki problemlerin dava öncesi zarurî arabulucuya gönderilmesine ait yasal düzenleme Adalet Bakanlığı tarafınca Meclis’e sunulacak. Bakanlık istatistiklerine bakılırsa arabuluculukta ortalama mutabakat oranı yüzde 50’nin üzerinde. En yüksek oran yüzde 57 ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında yaşanırken, ticari uyuşmazlıkların yüzde 52’si arabuluculuk ile çözülüyor.
Kiracı da mesken sahibi de enflasyon mağduru Türkiye’de son 1 yıldır, hem konut meblağlarında tıpkı vakitte kiralarda yaşanan astronomik artışlar, mesken sahipleriyle kiracıları karşı karşıya getirirken, üç haneye yaklaşan enflasyon ise uyuşmazlığın boyutunun daha da artmasına yol açtı. Kontrat gereği kira artış oranlarının enflasyona endeksli olması ise kirasını ödemekte kuvvetlik çeken kiracı sayısında artışa yol açtı. Tartışmalar sürerken, bu kere kanunda değişiklik yapılarak 1 yıl mühletle, yani 2023 yılı Temmuz ayında kadar kontratta hangi oran yazarsa yazsın kira artışlarına yüzde 25’lik üst hudut getirildi. Lakin bu durum biroldukça konut sahibinin çeşitli mazeretlerle mevcut kiracılarını çıkarma yoluna başvurmasını sağladı.
Konuya ait gelişmeleri DÜNYA’ya pahalandıran Arabuluculuk Şura Üyesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulkerim Yıldırım, arabuluculuğun biroldukça ülkede olduğu üzere Türkiye’de de her geçen gün daha kıymet kazandığını bildirdi. Yıldırım mevzuata 2012 yılında giren arabuluculuğu, “Tarafların tahlil üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde tahlil önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin iştirakiyle ve ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık tahlil yöntemi” olarak tanımladı.
Arabuluculukta ülkü olanın, süreci tarafların kendi iradeleriyle başlatması olduğuna değinen Yıldırım, mahkemelerin iş yükünün azaltılması maksadıyla 2018’de iş davalarında arabuluculuğun zarurî hale geldiğini hatırlattı. Arabuluculuğa müracaatın mecburî olmakla bir arada, sürecin devam etmesi konusunda hürlük bulunduğuna değinen Abdulkerim Yıldırım, kira uyuşmazlıklarında da arabuluculuğa müracaat zorunluluğunun getirilmesinin yararlı olacağını bildirdi.
Uzun yargılamalar toplumsal barışı tehdit ediyor
Kira bedelinin tespiti, bedelin ödenmesinde temerrüde düşülmesi durumunda ortaya çıkan türel problemler, kira kontratının feshi ve tahliye mevzuları uyuşmazlık alanları olarak öne çıktığını belirten Yıldırım, bu alanda yargılamanın fazlaca uzun vakit alabildiğine dikkat çekerken, bunun da toplumsal barışa ziyan verebileceği değerlendirmesinde bulundu. Her iki tarafın da ticari işletme olduğu durumlarda arabuluculuğun hala mecburî olduğu bilgisini veren Yıldırım, “Arabuluculuğun en kıymetli yararı sistemin süratli, faal, ekonomik ve her iki tarafın da mutlu olacağı bir tahlil üzerinde uzlaşıyla sonuçlanabilmesidir. Sahiden de mecburî arabuluculuk olarak da söz edilen dava koşulu arabuluculukta muahede oranları hiç de azımsanmayacak ölçüdedir” dedi. Mevcut mevzuata bakılırsa arabulucuların başvuruyu 3 haftada sonuçlandırdığını ve en çok 1 hafta müddet uzatımı yapılabildiğini kaydeden Abdulkerim Yıldırım, “Kira uyuşmazlıklarında da farklı bir düzenlemeye gidilmezse bu müddetler geçerli olacaktır. bu biçimdece uyuşmazlık fazlaca kısa bir süre içerinde tahlile kavuşmuş, adalete erişim süratli bir biçimde hayata geçmiş olacaktır” diye konuştu.
Bakanlık istatistiklerine bakılırsa arabuluculukta ortalama muahede oranı yüzde 50’nin üzerinde. En yüksek oran yüzde 57 ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında yaşanırken, ticari uyuşmazlıkların yüzde 52’si arabuluculuk ile çözülüyor. Son olarak zarurî arabuluculuğa dahil edilen tüketici uyuşmazlıklarında ise tahlil oranı yüzde 50 düzeyinde.
Adalet Bakanlığı bir müddetdir mevzuyla ilgili teknik seviyede çalışmayı sürdürüyor. TBMM’nin açılacağı ekim ayında, mesken sahibi-kiracı içindeki problemlerin dava öncesi zarurî arabulucuya gönderilmesine ait yasal düzenleme Adalet Bakanlığı tarafınca Meclis’e sunulacak. Bakanlık istatistiklerine bakılırsa arabuluculukta ortalama mutabakat oranı yüzde 50’nin üzerinde. En yüksek oran yüzde 57 ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında yaşanırken, ticari uyuşmazlıkların yüzde 52’si arabuluculuk ile çözülüyor.
Kiracı da mesken sahibi de enflasyon mağduru Türkiye’de son 1 yıldır, hem konut meblağlarında tıpkı vakitte kiralarda yaşanan astronomik artışlar, mesken sahipleriyle kiracıları karşı karşıya getirirken, üç haneye yaklaşan enflasyon ise uyuşmazlığın boyutunun daha da artmasına yol açtı. Kontrat gereği kira artış oranlarının enflasyona endeksli olması ise kirasını ödemekte kuvvetlik çeken kiracı sayısında artışa yol açtı. Tartışmalar sürerken, bu kere kanunda değişiklik yapılarak 1 yıl mühletle, yani 2023 yılı Temmuz ayında kadar kontratta hangi oran yazarsa yazsın kira artışlarına yüzde 25’lik üst hudut getirildi. Lakin bu durum biroldukça konut sahibinin çeşitli mazeretlerle mevcut kiracılarını çıkarma yoluna başvurmasını sağladı.
Konuya ait gelişmeleri DÜNYA’ya pahalandıran Arabuluculuk Şura Üyesi ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulkerim Yıldırım, arabuluculuğun biroldukça ülkede olduğu üzere Türkiye’de de her geçen gün daha kıymet kazandığını bildirdi. Yıldırım mevzuata 2012 yılında giren arabuluculuğu, “Tarafların tahlil üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde tahlil önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin iştirakiyle ve ihtiyari olarak yürütülen uyuşmazlık tahlil yöntemi” olarak tanımladı.
Arabuluculukta ülkü olanın, süreci tarafların kendi iradeleriyle başlatması olduğuna değinen Yıldırım, mahkemelerin iş yükünün azaltılması maksadıyla 2018’de iş davalarında arabuluculuğun zarurî hale geldiğini hatırlattı. Arabuluculuğa müracaatın mecburî olmakla bir arada, sürecin devam etmesi konusunda hürlük bulunduğuna değinen Abdulkerim Yıldırım, kira uyuşmazlıklarında da arabuluculuğa müracaat zorunluluğunun getirilmesinin yararlı olacağını bildirdi.
Uzun yargılamalar toplumsal barışı tehdit ediyor
Kira bedelinin tespiti, bedelin ödenmesinde temerrüde düşülmesi durumunda ortaya çıkan türel problemler, kira kontratının feshi ve tahliye mevzuları uyuşmazlık alanları olarak öne çıktığını belirten Yıldırım, bu alanda yargılamanın fazlaca uzun vakit alabildiğine dikkat çekerken, bunun da toplumsal barışa ziyan verebileceği değerlendirmesinde bulundu. Her iki tarafın da ticari işletme olduğu durumlarda arabuluculuğun hala mecburî olduğu bilgisini veren Yıldırım, “Arabuluculuğun en kıymetli yararı sistemin süratli, faal, ekonomik ve her iki tarafın da mutlu olacağı bir tahlil üzerinde uzlaşıyla sonuçlanabilmesidir. Sahiden de mecburî arabuluculuk olarak da söz edilen dava koşulu arabuluculukta muahede oranları hiç de azımsanmayacak ölçüdedir” dedi. Mevcut mevzuata bakılırsa arabulucuların başvuruyu 3 haftada sonuçlandırdığını ve en çok 1 hafta müddet uzatımı yapılabildiğini kaydeden Abdulkerim Yıldırım, “Kira uyuşmazlıklarında da farklı bir düzenlemeye gidilmezse bu müddetler geçerli olacaktır. bu biçimdece uyuşmazlık fazlaca kısa bir süre içerinde tahlile kavuşmuş, adalete erişim süratli bir biçimde hayata geçmiş olacaktır” diye konuştu.
Bakanlık istatistiklerine bakılırsa arabuluculukta ortalama muahede oranı yüzde 50’nin üzerinde. En yüksek oran yüzde 57 ile işçi-işveren uyuşmazlıklarında yaşanırken, ticari uyuşmazlıkların yüzde 52’si arabuluculuk ile çözülüyor. Son olarak zarurî arabuluculuğa dahil edilen tüketici uyuşmazlıklarında ise tahlil oranı yüzde 50 düzeyinde.