Canan SAKARYA
Marmara Denizi’nde 2021 Mayıs ve Haziran aylarında ağırlaşan müsilaj (deniz salyası) sıkıntısını araştırmak için Meclis’te kurulan araştırma kurulu hazırladığı raporda etraf kirliliğine yol açma potansiyeli yüksek olan sanayi kesimlerinin ihtisas organize sanayi bölgelerinde bir ortaya getirilmesinin teşvik edilmesini önerdi.
Kentsel, endüstriyel, ziraî, denizcilik üzere faaliyetlerden kaynaklanan kirliliğin tespit edilmesi gayesiyle kurulan komisyon raporunu hazırlayarak Meclis Başkanlığı’na sundu. Marmara Denizi Olmak Üzere Denizlerimizdeki Müsilaj Probleminin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Maksadıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun, endüstriden kaynaklanan kirlenmeye ait yaptığı tespit ve teklifler içinde, atıksu arıtma tesisi olmayan yahut inşaat etabında bulunan OSB’ler ve sanayi kuruluşlarının atıksu arıtma tesisleri üretiminin mevzuatta belirtilen mühletlere uygun biçimde tamamlanarak, buna yönelik süreçlerin takibinin yapılması gerektiği kaydedildi.
Peynir altı suyu hammadde olarak kullanılsın
Meclis’te faaliyet gösteren tüm partilerin dahil olduğu komite raporunda teklifler özetle şu biçimde sıralandı:
■ Fabrika soğutma suları, uygun teknikler ile mevzuatta belirtilen sıcaklığa getirilmeden deniz ortamına verilmemeli.
■ Kesilen etraf cezalarının bir kısmı ile belediyelerin atık su bedellerinin bir kısmı valilikler bünyesinde oluşturulacak bir fona aktarılmalı. Bu fonda biriken para yalnızca arıtma tesislerinin imal ve işletilmesi için kullanılmalı.
■ Tersanelerde pak üretim tekniklerinin kullanması teşvik edilmeli.
■Sanayi tesisleri tarafınca kullanılmış suların bir daha kullanmasının teşvik edilmeli ve cazip hale getirilebilmesi için, kaçak kuyu açılmasına müsaade edilmemeli.
■ Termik santrallerin soğutma sularının Marmara Denizi başta olmak üzere, denizlere olumsuz tesirleri ortadan kaldırılmalı.
■ Pak üretim çalışmaları kapsamında, Marmara Denizi Havzası’nda faaliyet gösteren ve su tüketiminin en ağır olduğu dallardan biri olan dokuma dalından kaynaklanan çevresel tesirlerin en aza indirilmesi maksadıyla, dokumacılık kesiminde renk ve tuz sarfiyatımı ile salamura tuz geri kazanımı için tasarlanan sistemlerin araştırılması ve yaygınlaştırılması sağlanmalı.
■Zeytin karasuyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için atık su azaltımını gerçekleştirecek iki fazlı sistemlerin yaygınlaştırılmasına yönelik gerekli özendirici teşvikler hayata geçirilmeli ve bu istikamette tüzel düzenlemeler yapılmalı.
■ Peynir altı suyunun ekonomik kıymeti dikkate alınarak, hammadde olarak kıymetlendirilmesi teşvik edilerek, etrafa verdiği ziyan önlenmeli.
■ Ergene Derin Deniz Deşarjı kapsamında endüstriyel kaynaklı atıksuların ileri arıtma formülü ile arıtılarak Marmara Denizi’ne deşarj edilmesi durumunda alıcı ortama muhtemel tesirleri araştırılmalı, sıkı kontroller yapılarak ileri arıtım dışı deşarjların yapılmaması tarafında önlemler alınmalı.
■ Belediyelerin tahsil ettiği atık su bedelleri belediye bütçesinin ortasında özel bir hesaba aktırılarak yalnızca arıtma tesislerinin imali ve işletilmesi için kullanılmalı.
■ Dünya Bankası ve AB üzere memleketler arası kuruluşların atıksu arıtma tesislerinin imaline yönelik olarak sunduğu fonlardan faydalanılması için kurum ve kuruluşlara gerekli uzman takviyesi sağlanmalı.
■ Özel bilgi ve profesyonel tecrübe gerektiren ileri biyolojik atıksu arıtma tesislerinin işletiminin, uzman özel dal firmaları tarafınca, minimum 8-10 yıllık mukavelelere dayalı olarak profesyonel olarak işletilmesi yaygınlaştırılmalı.
■ Arıtma tesislerinin kesintisiz ve hakikat çalıştırılmasının teşviki için; arıtma tesislerinde kullanılan elektrik fiyatının en düşük tarifeden fiyatlandırılması ve atıksu arıtma tesisleri için güneş gücü üzere yenilenebilir güç sistemleri kurularak yaygınlaşması sağlanmalı.
Marmara Denizi’nde 2021 Mayıs ve Haziran aylarında ağırlaşan müsilaj (deniz salyası) sıkıntısını araştırmak için Meclis’te kurulan araştırma kurulu hazırladığı raporda etraf kirliliğine yol açma potansiyeli yüksek olan sanayi kesimlerinin ihtisas organize sanayi bölgelerinde bir ortaya getirilmesinin teşvik edilmesini önerdi.
Kentsel, endüstriyel, ziraî, denizcilik üzere faaliyetlerden kaynaklanan kirliliğin tespit edilmesi gayesiyle kurulan komisyon raporunu hazırlayarak Meclis Başkanlığı’na sundu. Marmara Denizi Olmak Üzere Denizlerimizdeki Müsilaj Probleminin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Maksadıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun, endüstriden kaynaklanan kirlenmeye ait yaptığı tespit ve teklifler içinde, atıksu arıtma tesisi olmayan yahut inşaat etabında bulunan OSB’ler ve sanayi kuruluşlarının atıksu arıtma tesisleri üretiminin mevzuatta belirtilen mühletlere uygun biçimde tamamlanarak, buna yönelik süreçlerin takibinin yapılması gerektiği kaydedildi.
Peynir altı suyu hammadde olarak kullanılsın
Meclis’te faaliyet gösteren tüm partilerin dahil olduğu komite raporunda teklifler özetle şu biçimde sıralandı:
■ Fabrika soğutma suları, uygun teknikler ile mevzuatta belirtilen sıcaklığa getirilmeden deniz ortamına verilmemeli.
■ Kesilen etraf cezalarının bir kısmı ile belediyelerin atık su bedellerinin bir kısmı valilikler bünyesinde oluşturulacak bir fona aktarılmalı. Bu fonda biriken para yalnızca arıtma tesislerinin imal ve işletilmesi için kullanılmalı.
■ Tersanelerde pak üretim tekniklerinin kullanması teşvik edilmeli.
■Sanayi tesisleri tarafınca kullanılmış suların bir daha kullanmasının teşvik edilmeli ve cazip hale getirilebilmesi için, kaçak kuyu açılmasına müsaade edilmemeli.
■ Termik santrallerin soğutma sularının Marmara Denizi başta olmak üzere, denizlere olumsuz tesirleri ortadan kaldırılmalı.
■ Pak üretim çalışmaları kapsamında, Marmara Denizi Havzası’nda faaliyet gösteren ve su tüketiminin en ağır olduğu dallardan biri olan dokuma dalından kaynaklanan çevresel tesirlerin en aza indirilmesi maksadıyla, dokumacılık kesiminde renk ve tuz sarfiyatımı ile salamura tuz geri kazanımı için tasarlanan sistemlerin araştırılması ve yaygınlaştırılması sağlanmalı.
■Zeytin karasuyu kaynaklı kirliliğin önlenmesi için atık su azaltımını gerçekleştirecek iki fazlı sistemlerin yaygınlaştırılmasına yönelik gerekli özendirici teşvikler hayata geçirilmeli ve bu istikamette tüzel düzenlemeler yapılmalı.
■ Peynir altı suyunun ekonomik kıymeti dikkate alınarak, hammadde olarak kıymetlendirilmesi teşvik edilerek, etrafa verdiği ziyan önlenmeli.
■ Ergene Derin Deniz Deşarjı kapsamında endüstriyel kaynaklı atıksuların ileri arıtma formülü ile arıtılarak Marmara Denizi’ne deşarj edilmesi durumunda alıcı ortama muhtemel tesirleri araştırılmalı, sıkı kontroller yapılarak ileri arıtım dışı deşarjların yapılmaması tarafında önlemler alınmalı.
■ Belediyelerin tahsil ettiği atık su bedelleri belediye bütçesinin ortasında özel bir hesaba aktırılarak yalnızca arıtma tesislerinin imali ve işletilmesi için kullanılmalı.
■ Dünya Bankası ve AB üzere memleketler arası kuruluşların atıksu arıtma tesislerinin imaline yönelik olarak sunduğu fonlardan faydalanılması için kurum ve kuruluşlara gerekli uzman takviyesi sağlanmalı.
■ Özel bilgi ve profesyonel tecrübe gerektiren ileri biyolojik atıksu arıtma tesislerinin işletiminin, uzman özel dal firmaları tarafınca, minimum 8-10 yıllık mukavelelere dayalı olarak profesyonel olarak işletilmesi yaygınlaştırılmalı.
■ Arıtma tesislerinin kesintisiz ve hakikat çalıştırılmasının teşviki için; arıtma tesislerinde kullanılan elektrik fiyatının en düşük tarifeden fiyatlandırılması ve atıksu arıtma tesisleri için güneş gücü üzere yenilenebilir güç sistemleri kurularak yaygınlaşması sağlanmalı.