Akdeniz Havzası’ndaki Türkiye, İspanya, İtalya, Cezayir ve Yunanistan, iklim değişikliğine bağlı kuraklık niçiniyle risk altında olan adalarda suyun tabiatla uyumlu yapılarla depolanması, yanlışsız ve verimli kullanılması için bir arada çalışacak.
“Akdeniz’de Dirençli Su İdaresi İçin Mevcut Altyapılarda Tabiat Temelli Çözümler” isimli Avrupa Birliği projesi kapsamında, proje ortağı ülkelerden üniversite, mahallî idare ve sivil toplum kuruluşları, belirledikleri ada ya da kıyı bölgeleri üzerinde su idaresi çalışmaları yapacak.
Türkiye’den de Bozcaada üzerinde çalışılacak proje 3 yıl sürecek. Saha çalışmalarının 2023 yılının birinci aylarında başlaması beklenen projede, yağmur sularının yer altı barajlarında toplanacağı, atık suların değerlendirileceği, deniz suyunun yer altı sularına karışmasının engelleneceği bir “su idare modeli” geliştirilecek. Bu hedefle evvel Bozcaada’nın su kaynakları durumu, suyun kalitesi, deniz suyunun yeraltı sularına karışımı üzere konularda inceleme yapılacak. Proje ortakları, her ülkede yapılan çalışmaları yerinde görmek için makul devirlerde ziyaretler gerçekleştirecek.
“Akdeniz bölgesinde sorunlar daha fazla”
Proje ortağı olan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünün (İYTE) Memleketler arası Su Kaynakları Kısım Lideri Prof. Dr. Alper Baba, AA muhabirine, iklim değişikliğinin buharlaşma ve yağış rejimlerini değiştirmesiyle adalarda kuraklık riskinin arttığını söylemiş oldu.
Göllerin kuruması, su kaynaklarının azalması ve yer altı sularının çekilmesinde yağışların azlığının yanı sıra insanların suyu güzel yönetememesinin de tesirli olduğunu vurgulayan Baba, Akdeniz Havzası’nda iklim değişikliği ile ilgili sorunların daha fazla olduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Baba, bu havzadaki adalarda nüfus yoğunluğunun fazla olduğuna dikkati çekerek, çok yer altı suyu kullanması kararı tatlı suya deniz suyu karışımının başladığını söz etti.
Adalarda sıcaklık ve buharlaşmanın fazla, tatlı suyu besleyen kaynakların ise az olduğun belirten Baba, çalışmanın temel maksadının adaları iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirmek olduğunu lisana getirdi.
Bozcaada’nın su röntgeni çekilecek
Prof. Dr. Baba, projenin Türkiye kısmında Bozcaada’nın çalışılacağını söz ederek, şu biçimde konuştu:
“Su muhtaçlığı olan bir yer. Öncelikle adada ne kadar su var, hangi bölümler suyu ne kadar kullanıyor bunun epeyce düzgün ortaya konulması gerekiyor. Burada yazın nüfus artıyor. ötürüsıyla arıtma kapasitesi artıyor. Bu suyun yeterli bir kaliteye getirilip sisteme dahil edilmesi gerekiyor. Bunun haricinde derelerden akan sular, yağmur suları, bunları nerelerde toparlayabiliriz, yer altına nasıl depolayabiliriz, bununla ilgili çalışmalar yapacağız. Yer altı barajları yapacağız. Bu barajlar tabiat temelli barajlar olacak. Tahminen aşikâr yerlerde kuyular açılacak. Gelen bu yağış suları, kuyulara yönlendirilecek ve yer altında uygun jeolojik ortamlarda bunları depolayacağız.
Biz bu uygulamayı Bozcada için yapıyoruz lakin öbür adalara da uygulanabilir olacak. Sensör teknolojileriyle suyun hareketlerini izleyeceğiz. Suyun kullanmasını, deniz suyunun ne kadar sisteme girdiğini izleyeceğiz. Su düzeylerinin vakte bağlı değişimlerini, artışını, azalışını hepsini bakılırsaceğiz. Ona göre de natürel burada yapılacaksa şayet bir bitki desenleri, ziraî çalışmalar, bunlara hangi çeşit bitkilerin yetiştirilmesi gerektiğiyse onu da ziraatçı arkadaşlarımız çalışacaklar. Bu proje ile iklim değişikliğinden en çok etkilenecek olan adaların su sorunlarını minimize edeceğiz.”
“Bilimsel ve uygulamalı çalışma”
İYTE Rektörü Prof. Dr. Yusuf Baran da 4,4 milyon avro bütçeli projenin temel kaynağının dünyanın en kıymetli sıkıntılarından olan global ısınmanın tesirlerini azaltmaya yönelik olduğunu bildirdi.
Projede Bozcaada’nın bir model olacağına değinen Baran, “Aslında bu bölgedeki adalar ve daha sonra da tahminen büyük kara kesimlerinin su kaynaklarının aktif bir biçimde idaresi ve var olan kaynakların da geliştirilmesini hedefliyoruz. Yalnızca Türkiye’ye yahut Akdeniz Havzası’na değil aslında dünyanın tüm kesitlerinde var olan su kaynaklarının yönetilmesi, korunması ve geliştirilmesi ekseninde model bilimsel lakin uygulamalı çalışma yapıyor olmaktan son derece memnunuz.” değerlendirmesini yaptı.
“Akdeniz’de Dirençli Su İdaresi İçin Mevcut Altyapılarda Tabiat Temelli Çözümler” isimli Avrupa Birliği projesi kapsamında, proje ortağı ülkelerden üniversite, mahallî idare ve sivil toplum kuruluşları, belirledikleri ada ya da kıyı bölgeleri üzerinde su idaresi çalışmaları yapacak.
Türkiye’den de Bozcaada üzerinde çalışılacak proje 3 yıl sürecek. Saha çalışmalarının 2023 yılının birinci aylarında başlaması beklenen projede, yağmur sularının yer altı barajlarında toplanacağı, atık suların değerlendirileceği, deniz suyunun yer altı sularına karışmasının engelleneceği bir “su idare modeli” geliştirilecek. Bu hedefle evvel Bozcaada’nın su kaynakları durumu, suyun kalitesi, deniz suyunun yeraltı sularına karışımı üzere konularda inceleme yapılacak. Proje ortakları, her ülkede yapılan çalışmaları yerinde görmek için makul devirlerde ziyaretler gerçekleştirecek.
“Akdeniz bölgesinde sorunlar daha fazla”
Proje ortağı olan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsünün (İYTE) Memleketler arası Su Kaynakları Kısım Lideri Prof. Dr. Alper Baba, AA muhabirine, iklim değişikliğinin buharlaşma ve yağış rejimlerini değiştirmesiyle adalarda kuraklık riskinin arttığını söylemiş oldu.
Göllerin kuruması, su kaynaklarının azalması ve yer altı sularının çekilmesinde yağışların azlığının yanı sıra insanların suyu güzel yönetememesinin de tesirli olduğunu vurgulayan Baba, Akdeniz Havzası’nda iklim değişikliği ile ilgili sorunların daha fazla olduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Baba, bu havzadaki adalarda nüfus yoğunluğunun fazla olduğuna dikkati çekerek, çok yer altı suyu kullanması kararı tatlı suya deniz suyu karışımının başladığını söz etti.
Adalarda sıcaklık ve buharlaşmanın fazla, tatlı suyu besleyen kaynakların ise az olduğun belirten Baba, çalışmanın temel maksadının adaları iklim değişikliğine karşı dirençli hale getirmek olduğunu lisana getirdi.
Bozcaada’nın su röntgeni çekilecek
Prof. Dr. Baba, projenin Türkiye kısmında Bozcaada’nın çalışılacağını söz ederek, şu biçimde konuştu:
“Su muhtaçlığı olan bir yer. Öncelikle adada ne kadar su var, hangi bölümler suyu ne kadar kullanıyor bunun epeyce düzgün ortaya konulması gerekiyor. Burada yazın nüfus artıyor. ötürüsıyla arıtma kapasitesi artıyor. Bu suyun yeterli bir kaliteye getirilip sisteme dahil edilmesi gerekiyor. Bunun haricinde derelerden akan sular, yağmur suları, bunları nerelerde toparlayabiliriz, yer altına nasıl depolayabiliriz, bununla ilgili çalışmalar yapacağız. Yer altı barajları yapacağız. Bu barajlar tabiat temelli barajlar olacak. Tahminen aşikâr yerlerde kuyular açılacak. Gelen bu yağış suları, kuyulara yönlendirilecek ve yer altında uygun jeolojik ortamlarda bunları depolayacağız.
Biz bu uygulamayı Bozcada için yapıyoruz lakin öbür adalara da uygulanabilir olacak. Sensör teknolojileriyle suyun hareketlerini izleyeceğiz. Suyun kullanmasını, deniz suyunun ne kadar sisteme girdiğini izleyeceğiz. Su düzeylerinin vakte bağlı değişimlerini, artışını, azalışını hepsini bakılırsaceğiz. Ona göre de natürel burada yapılacaksa şayet bir bitki desenleri, ziraî çalışmalar, bunlara hangi çeşit bitkilerin yetiştirilmesi gerektiğiyse onu da ziraatçı arkadaşlarımız çalışacaklar. Bu proje ile iklim değişikliğinden en çok etkilenecek olan adaların su sorunlarını minimize edeceğiz.”
“Bilimsel ve uygulamalı çalışma”
İYTE Rektörü Prof. Dr. Yusuf Baran da 4,4 milyon avro bütçeli projenin temel kaynağının dünyanın en kıymetli sıkıntılarından olan global ısınmanın tesirlerini azaltmaya yönelik olduğunu bildirdi.
Projede Bozcaada’nın bir model olacağına değinen Baran, “Aslında bu bölgedeki adalar ve daha sonra da tahminen büyük kara kesimlerinin su kaynaklarının aktif bir biçimde idaresi ve var olan kaynakların da geliştirilmesini hedefliyoruz. Yalnızca Türkiye’ye yahut Akdeniz Havzası’na değil aslında dünyanın tüm kesitlerinde var olan su kaynaklarının yönetilmesi, korunması ve geliştirilmesi ekseninde model bilimsel lakin uygulamalı çalışma yapıyor olmaktan son derece memnunuz.” değerlendirmesini yaptı.