Milletvekili Seçimi Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kanuna göre, seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7’ye indirildi.
İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim etraflarında milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak ortasında yer alan her bir partinin o seçim etrafında almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.
İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak ortasında elde ettiği oy sayısı temel alınarak genel D’Hondt uygulaması ile belirlenecek.
Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanunu’nda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen mühletler içerisinde ilçe, vilayet ve büyük kongrelerini üst üste iki sefer yapmamışsa seçime katılma yeterliliğini kaybedecek. Salt TBMM’de küme kurmuş olmak, seçime katılabilmenin kâfi koşulundan biri olamayacak.
Görme engelli seçmenlerin oyun saklılığı aslına uygun biçimde oy kullanabilmelerine imkan sağlanacak. Bu kapsamda Yüksek Seçim Heyeti (YSK), görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon sağlayacak.
Seçim konseyinin belirlenmesi
Vilayet seçim şurası, bir lider, iki asıl üye ile iki yedek üyeden oluşacak.
Vilayet seçim şurası lideri ve asıl üyeleri ile yedek üyeleri, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, vilayet merkezinde nazaranv yapan, kınama yahut daha ağır disiplin cezası almamış, en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş yargıçlar içinden, isimli yargı birinci derece mahkemesi adalet komitesince isim çekme suretiyle tespit edilecek.
İsim çekmede birinci çıkan hakim lider, daha sonraki iki hakim asıl ve son çıkan iki hakim yedek üye olarak belirlenecek. İsim çekmeye katılacak hakim sayısının beşten az olması durumunda, bu yargıçlar içinde isim çekme süreci yapıldıktan daha sonra eksik kalan asıl ve yedek üyeler, en kıdemli yargıçtan başlayarak belirlenecek.
İsim çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise lider ve asıl üyeler ile yedek üyeler en kıdemli yargıçtan başlayarak belirlenecek. Bu suretle kurulan vilayet seçim konseyi iki yıl müddet ile nazaranv yapacak.
Kıdemin belirlenmesinde kınama yahut daha ağır disiplin cezası almış olanlar başkalarından daha az kıdemli sayılacak.
Vilayet seçim konseyi başkanlığının boşalması halinde asıl ve yedek üyelerden en kıdemli hakim vilayet seçim şurasına başkanlık edecek.
İlçelerde, ilçede vazife yapan kınama yahut daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş yargıçlar içinden, merkez ilçelerde ise tıpkı nitelikleri taşıyan yargıçlar içinden isimli yargı birinci derece mahkemesi adalet komitesince isim çekme suretiyle belirlenen hakim, konseyin lideri olacak.
İsim çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise en kıdemli hakim heyetin lideri olacak.
3 ay evvelki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme
Sandık şurasına üye bildirme hakkı olan bir parti, oluru olmadan öbür bir parti üyesini sandık şurası üyesi olarak gösteremeyecek.
Mahalli Yönetimler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak mahalli yönetimler genel seçimlerinde, yerleşim yeri adresine göre oluşturulan seçimin başlangıç tarihinden 3 ay evvelki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme yapılacak.
Kütük düzenlemesi niçiniyle seçmen hiç bir biçimde oy kullanma hakkından mahrum bırakılmayacak. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenlerin, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminde bulunan en son geçerli adres ayrıntıları temel alınacak.
Muhtarlık bölgesi askı listelerinin askı mühleti ortasında bir seçim etrafından başkasına yapılan seçmen nakil istemleri hakkında, ilçe seçim heyeti lideri tarafınca itiraz üzerine yahut nakil isteminin kuşkulu bir teşebbüs olduğu kanaatine varılması üzerine, resen yapılacak araştırma ve inceleme sonucunda, nakil isteminin kabul edilmemesi halinde, seçmen kaydı dondurulamayacak ve bundan evvel kayıtlı olduğu adreste seçmen kaydı devam edecek.
Vilayet seçim konseyi lider ve üyeleri ile ilçe seçim heyeti liderleri, kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay ortasında yapılan değişikliklere göre bir daha belirlenecek. bu türlü belirlenen lider ve üyeler, evvelki lider ve üyelerin bakılırsav müddetini tamamlayacak.
Kanunla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne paralel olarak Seçim Kanunu’ndaki “başbakan” ibaresi kanundan çıkarıldı.
Kanuna göre, seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7’ye indirildi.
İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim etraflarında milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak ortasında yer alan her bir partinin o seçim etrafında almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.
İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak ortasında elde ettiği oy sayısı temel alınarak genel D’Hondt uygulaması ile belirlenecek.
Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanunu’nda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen mühletler içerisinde ilçe, vilayet ve büyük kongrelerini üst üste iki sefer yapmamışsa seçime katılma yeterliliğini kaybedecek. Salt TBMM’de küme kurmuş olmak, seçime katılabilmenin kâfi koşulundan biri olamayacak.
Görme engelli seçmenlerin oyun saklılığı aslına uygun biçimde oy kullanabilmelerine imkan sağlanacak. Bu kapsamda Yüksek Seçim Heyeti (YSK), görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon sağlayacak.
Seçim konseyinin belirlenmesi
Vilayet seçim şurası, bir lider, iki asıl üye ile iki yedek üyeden oluşacak.
Vilayet seçim şurası lideri ve asıl üyeleri ile yedek üyeleri, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, vilayet merkezinde nazaranv yapan, kınama yahut daha ağır disiplin cezası almamış, en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş yargıçlar içinden, isimli yargı birinci derece mahkemesi adalet komitesince isim çekme suretiyle tespit edilecek.
İsim çekmede birinci çıkan hakim lider, daha sonraki iki hakim asıl ve son çıkan iki hakim yedek üye olarak belirlenecek. İsim çekmeye katılacak hakim sayısının beşten az olması durumunda, bu yargıçlar içinde isim çekme süreci yapıldıktan daha sonra eksik kalan asıl ve yedek üyeler, en kıdemli yargıçtan başlayarak belirlenecek.
İsim çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise lider ve asıl üyeler ile yedek üyeler en kıdemli yargıçtan başlayarak belirlenecek. Bu suretle kurulan vilayet seçim konseyi iki yıl müddet ile nazaranv yapacak.
Kıdemin belirlenmesinde kınama yahut daha ağır disiplin cezası almış olanlar başkalarından daha az kıdemli sayılacak.
Vilayet seçim konseyi başkanlığının boşalması halinde asıl ve yedek üyelerden en kıdemli hakim vilayet seçim şurasına başkanlık edecek.
İlçelerde, ilçede vazife yapan kınama yahut daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş yargıçlar içinden, merkez ilçelerde ise tıpkı nitelikleri taşıyan yargıçlar içinden isimli yargı birinci derece mahkemesi adalet komitesince isim çekme suretiyle belirlenen hakim, konseyin lideri olacak.
İsim çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise en kıdemli hakim heyetin lideri olacak.
3 ay evvelki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme
Sandık şurasına üye bildirme hakkı olan bir parti, oluru olmadan öbür bir parti üyesini sandık şurası üyesi olarak gösteremeyecek.
Mahalli Yönetimler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak mahalli yönetimler genel seçimlerinde, yerleşim yeri adresine göre oluşturulan seçimin başlangıç tarihinden 3 ay evvelki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme yapılacak.
Kütük düzenlemesi niçiniyle seçmen hiç bir biçimde oy kullanma hakkından mahrum bırakılmayacak. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenlerin, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminde bulunan en son geçerli adres ayrıntıları temel alınacak.
Muhtarlık bölgesi askı listelerinin askı mühleti ortasında bir seçim etrafından başkasına yapılan seçmen nakil istemleri hakkında, ilçe seçim heyeti lideri tarafınca itiraz üzerine yahut nakil isteminin kuşkulu bir teşebbüs olduğu kanaatine varılması üzerine, resen yapılacak araştırma ve inceleme sonucunda, nakil isteminin kabul edilmemesi halinde, seçmen kaydı dondurulamayacak ve bundan evvel kayıtlı olduğu adreste seçmen kaydı devam edecek.
Vilayet seçim konseyi lider ve üyeleri ile ilçe seçim heyeti liderleri, kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay ortasında yapılan değişikliklere göre bir daha belirlenecek. bu türlü belirlenen lider ve üyeler, evvelki lider ve üyelerin bakılırsav müddetini tamamlayacak.
Kanunla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne paralel olarak Seçim Kanunu’ndaki “başbakan” ibaresi kanundan çıkarıldı.