Basına yönelik yeni yaptırımlar öngoren ve geçen perşembe günü TBMM Başkanlığı’na sunulan MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız ve AK Parti Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir’in imza sahibi olduğu Basın Kanunu ve kimi kanunlarda değişiklik önbakılırsan kanun teklifine ait düzenlemenin görüşmeleri TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda dün yapıldı. Saat 14.00’te başlayan kanun teklifinin görüşmeleri, sabah 04.23’te tamamlandı.
Meslek örgütü temsilcilerinin değerlendirmeleri daha sonrası müzakereler hususlar üzerinden devam etti. Muhalefet, toplamda 59 önerge sundu. Muhalefetin teklif unsurunun geri çekilmesi talebi dahil önergelerinin hepsi AK Parti ve MHP oylarıyla reddedildi. Muhalefet, meslek mensupları yerine kamu nazaranvlilerinin çoğunlukta olduğu Basın Kartı Komitesi hususunun büsbütün kaldırılmasını da talep etti.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri ise toplam altı hususta değişiklik yapılacağını işaret etti. Teklif sahipleri; 5. unsurda, haber sitesi vasfının yitirilmesinde “İstanbul’da” bir mahkemeyi işaret eden düzenlemede ve 7. hususta internet sitesinde tekziplerin ana sayfada bir hafta değil 24 saat müddetle yayınlanıp daha sonra art sayfalara alınabileceği biçimde düzeltme yapacaklarını söylemiş oldu.
Teklif sahipleri, 8. unsurda teslim ve koruma yükümlülüğüne uymayan haber siteleri ile ilgili “300 milyon TL- 1 milyar TL ortası cezalandırılır” kararının ‘yanlış’ yazıldığını, eski maddeden kaldığını, değiştirileceğini de ekledi.
Milletvekilleri ve meslek örgütü temsilcileri, internet haber sitelerinde dava açma müddetleriyle ilgili 9. hususun ve dernek-vakıflara basın kartı verme ve kamu çalışanına basın kartı verme düzenlemesini içeren 11. hususun de düzenleneceğini tabir etti.
Feti Yıldız, basın kartı iptalini basın ahlak asıllarına göre Basın İlan Kurumu’nun yapmasını düzenleyen 15. hususta de değişiklik yapılarak iptali sendikanın yapabileceğini belirtti.
Teklif sahipleri, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği İdare Şurası Lideri Aydın Şerbetçioğlu’nun talebiyle 21, 22, 23. hususta düzenleme yaparak resmi ilanları radyo ve televizyonların internet sitesi kurarak ya da öteki yolla yayınlayabilmesi talebinin değerlendireceğini de ekledi.
“Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim”
Teklifin en tartışmalı hususlarından olan Türk Ceza Kanunu’na “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahatinin eklendiği 29. hususun görüşmeleri, saat 02.10 itibariyle başladı.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, “Bu husus nitekim ziyan verici bir unsurdur. Gazeteciyi zorlamak, sistemin ortasında gazetecilerden intikam almak isteyenlere talih tanımamak istiyorsak bu maddeyi çıkarmamız lazım. Berbata kullanmak için bekleyen beşerler var. Bunlara bu fırsatı tanımamak lazım. Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim. Gazeteciye haber kaynağını açıklattıramazsınız. Bunun için gelin birbirimizi kırmayalım.” diye konuştu.
HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, “Yeni bir hata tipinden bahsediyor. Ceza yasasının da bir daha ele alınması gereken sıkıntı. niye uygun değil? O denli ölçüler var ki. Kamu sistemi, genel sağlık… Bu yalnızca gazeteci üzerinde baskı değil, toplum üzerinde bir baskıdır. Onun için epeyce kıymetli. Gerçek manada sorun yaratacak teklif.” dedi.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, “Bu cezaları iki kümeye ayıralım. Cezaları iki kümeye ayıralım para cezaları olsun, yasa dışı içerikten platform, haberden muharriri sorumlu olsun. Platformlara mahpus cezası vermemiz uygun olmaz. Müelliflere da mahpus cezası vermeyelim, para cezası verelim. Aslında hiç bu maddeyi koymasak daha güzel.” tabirlerini kullandı.
CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay’ın “Gençlerin emeklerini çalıyorsunuz” tabirleri tartışma yarattı. AK Parti İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Han, “Ne demek çalıyorsunuz?” diye seslendi. Tuncay Özkan, “Siyasetçiye ayar mı vereceksiniz?” reaksiyonu gösterdi. Kurul Lideri Hüseyin Yayman’ın müdahalesi daha sonrası CHP’lilerden reaksiyon yükseldi.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, “Almanya, İngiltere, ABD üzere ülkelerde farklı düzenlemeler yapılıyor ama bu düzenlemeleri bizlerde ayrılan şey münasebet ve uygulamaları. örneğin Almanya’da yapılan nefret cürümlerinin önüne geçmektir. Almanya’da rastgele bir paylaşımın kaldırılması toplumsal medya platformları tarafınca incelenir.” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Suç tipi, açık, net ve objektif tanımlanmalıdır. Bu hususta büsbütün muğlak ele alınmıştır. Muhalefeti susturmak için bu unsur oluşturulmuştur.” dedi. Çakırözer, son iki yılda basın üzerinde baskıyı anlatan örnekler verdi.
“Daha güzelini yapmayı konuşabiliriz”
Üç kümede teklif metninden bu hususun çıkarılması için önerge verdi. Önergeler reddedilerek, husus kabul edildi.
Ahmet Özdemir, muhalefetin düzenleme olup olmayacağına yönelik sorusu üzerine “Bu alanda bir düzenleme yapmak gerekiyor mu gerekmiyor mu? Bu alanın keyfiliği hata işlemek için kullanılıyor mu kullanılmıyor mu? Bu noktada ortak düşünüyorsak biz bunun daha uygununu yapmayı konuşabiliriz. Haber kaynağını açıklama diye bir şey yok. Fail dediğimiz haber kaynağı değil. Cürmü yayınlayan. Burada kastedilen. Biz bu mevzuya çalışma kelamı verelim.” dedi.
Teklifin tümü kabul edildi. Son kelamı alan teklif sahibi Yıldız, “Bizim sıkıntımız sansür değildir. Değerlendirmeleri yapacağız. Kimi hususlar üzerinden kelamlar de verdik.” dedi. Özdemir de “Bazı alanlarda önemli notlar aldık. Yeni edindiğimiz bilgiler de var.” tabirlerini kullandı.
Teklifin temel komite olarak önümüzdeki hafta Adalet Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor. (ANKA)
Meslek örgütü temsilcilerinin değerlendirmeleri daha sonrası müzakereler hususlar üzerinden devam etti. Muhalefet, toplamda 59 önerge sundu. Muhalefetin teklif unsurunun geri çekilmesi talebi dahil önergelerinin hepsi AK Parti ve MHP oylarıyla reddedildi. Muhalefet, meslek mensupları yerine kamu nazaranvlilerinin çoğunlukta olduğu Basın Kartı Komitesi hususunun büsbütün kaldırılmasını da talep etti.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri ise toplam altı hususta değişiklik yapılacağını işaret etti. Teklif sahipleri; 5. unsurda, haber sitesi vasfının yitirilmesinde “İstanbul’da” bir mahkemeyi işaret eden düzenlemede ve 7. hususta internet sitesinde tekziplerin ana sayfada bir hafta değil 24 saat müddetle yayınlanıp daha sonra art sayfalara alınabileceği biçimde düzeltme yapacaklarını söylemiş oldu.
Teklif sahipleri, 8. unsurda teslim ve koruma yükümlülüğüne uymayan haber siteleri ile ilgili “300 milyon TL- 1 milyar TL ortası cezalandırılır” kararının ‘yanlış’ yazıldığını, eski maddeden kaldığını, değiştirileceğini de ekledi.
Milletvekilleri ve meslek örgütü temsilcileri, internet haber sitelerinde dava açma müddetleriyle ilgili 9. hususun ve dernek-vakıflara basın kartı verme ve kamu çalışanına basın kartı verme düzenlemesini içeren 11. hususun de düzenleneceğini tabir etti.
Feti Yıldız, basın kartı iptalini basın ahlak asıllarına göre Basın İlan Kurumu’nun yapmasını düzenleyen 15. hususta de değişiklik yapılarak iptali sendikanın yapabileceğini belirtti.
Teklif sahipleri, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği İdare Şurası Lideri Aydın Şerbetçioğlu’nun talebiyle 21, 22, 23. hususta düzenleme yaparak resmi ilanları radyo ve televizyonların internet sitesi kurarak ya da öteki yolla yayınlayabilmesi talebinin değerlendireceğini de ekledi.
“Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim”
Teklifin en tartışmalı hususlarından olan Türk Ceza Kanunu’na “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahatinin eklendiği 29. hususun görüşmeleri, saat 02.10 itibariyle başladı.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, “Bu husus nitekim ziyan verici bir unsurdur. Gazeteciyi zorlamak, sistemin ortasında gazetecilerden intikam almak isteyenlere talih tanımamak istiyorsak bu maddeyi çıkarmamız lazım. Berbata kullanmak için bekleyen beşerler var. Bunlara bu fırsatı tanımamak lazım. Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim. Gazeteciye haber kaynağını açıklattıramazsınız. Bunun için gelin birbirimizi kırmayalım.” diye konuştu.
HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, “Yeni bir hata tipinden bahsediyor. Ceza yasasının da bir daha ele alınması gereken sıkıntı. niye uygun değil? O denli ölçüler var ki. Kamu sistemi, genel sağlık… Bu yalnızca gazeteci üzerinde baskı değil, toplum üzerinde bir baskıdır. Onun için epeyce kıymetli. Gerçek manada sorun yaratacak teklif.” dedi.
İYİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, “Bu cezaları iki kümeye ayıralım. Cezaları iki kümeye ayıralım para cezaları olsun, yasa dışı içerikten platform, haberden muharriri sorumlu olsun. Platformlara mahpus cezası vermemiz uygun olmaz. Müelliflere da mahpus cezası vermeyelim, para cezası verelim. Aslında hiç bu maddeyi koymasak daha güzel.” tabirlerini kullandı.
CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay’ın “Gençlerin emeklerini çalıyorsunuz” tabirleri tartışma yarattı. AK Parti İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Han, “Ne demek çalıyorsunuz?” diye seslendi. Tuncay Özkan, “Siyasetçiye ayar mı vereceksiniz?” reaksiyonu gösterdi. Kurul Lideri Hüseyin Yayman’ın müdahalesi daha sonrası CHP’lilerden reaksiyon yükseldi.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, “Almanya, İngiltere, ABD üzere ülkelerde farklı düzenlemeler yapılıyor ama bu düzenlemeleri bizlerde ayrılan şey münasebet ve uygulamaları. örneğin Almanya’da yapılan nefret cürümlerinin önüne geçmektir. Almanya’da rastgele bir paylaşımın kaldırılması toplumsal medya platformları tarafınca incelenir.” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Suç tipi, açık, net ve objektif tanımlanmalıdır. Bu hususta büsbütün muğlak ele alınmıştır. Muhalefeti susturmak için bu unsur oluşturulmuştur.” dedi. Çakırözer, son iki yılda basın üzerinde baskıyı anlatan örnekler verdi.
“Daha güzelini yapmayı konuşabiliriz”
Üç kümede teklif metninden bu hususun çıkarılması için önerge verdi. Önergeler reddedilerek, husus kabul edildi.
Ahmet Özdemir, muhalefetin düzenleme olup olmayacağına yönelik sorusu üzerine “Bu alanda bir düzenleme yapmak gerekiyor mu gerekmiyor mu? Bu alanın keyfiliği hata işlemek için kullanılıyor mu kullanılmıyor mu? Bu noktada ortak düşünüyorsak biz bunun daha uygununu yapmayı konuşabiliriz. Haber kaynağını açıklama diye bir şey yok. Fail dediğimiz haber kaynağı değil. Cürmü yayınlayan. Burada kastedilen. Biz bu mevzuya çalışma kelamı verelim.” dedi.
Teklifin tümü kabul edildi. Son kelamı alan teklif sahibi Yıldız, “Bizim sıkıntımız sansür değildir. Değerlendirmeleri yapacağız. Kimi hususlar üzerinden kelamlar de verdik.” dedi. Özdemir de “Bazı alanlarda önemli notlar aldık. Yeni edindiğimiz bilgiler de var.” tabirlerini kullandı.
Teklifin temel komite olarak önümüzdeki hafta Adalet Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor. (ANKA)