Bozdağ, Adalet Bakanlığı’nda düzenlenen “Engelsiz Adalet Çalıştayı”nın akabinde gazetecilerin sorularını yanıtladı. Altı muhalefet partisinin anayasa değişikliği çalışmasının belirtildiğının hatırlatılması üzerine Bozdağ, tekliflerde yeni bir şeyin bulunmadığını belirtti.
Halkın hür iradesiyle seçimlerde iktidar olma ümidini kaybeden siyasi partilerin vesayet odaklarıyla ya da pazarlıklarla halktan alamadıkları, bundan daha sonra da alamayacakları iktidar yetki ve nazaranvini Ankara’da alabilme ümidiyle parlamenter sisteme geri dönmek istediğini söz eden Bozdağ, şu biçimde devam etti:
“Yürütüme organını direkt seçme hakkını Türk halkından geri almak istiyorlar. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde cumhurbaşkanı yürütme organıdır, yürütme organını direkt Türk halk seçmektedir. Bu yetkiden korkuyorlar. Türk halkına güvenmiyorlar. Türk halkından bu yetkiyi alamayacaklarına dair tasa taşıyorlar. O yüzden halkın sahip olduğu yürütme organını seçme hak, yetki ve gücünü halktan almak istiyorlar.” Bakan Bozdağ, altı muhalefet partisinin millete güvenmediğini, milletten iktidar yetkisini alma umudunu kaybettiğini vurguladı.
“Milletimizin kendisine verilen yetkiyi ve gücü, milletten umudunu kesmiş, millete güvenmeyen o siyasalların doğrultusunda bunlara vereceğine inanmıyorum” diyen Bozdağ, Türk milletinin ulusal iradeyi zayıflatan her fikir ve teşebbüsün karşısında olduğunu söylemiş oldu. Bakan Bozdağ, şöyleki devam etti:
“Bu değişiklik, epeyce net söylüyorum ulusal iradeyi zayıflatan, ulusal iradenin elindeki gücün bir kısmını ulusal iradeden gasp etmek isteyen bir teklif içeriyor. Türk halkı, bu değişime müsaade vermeyecektir. hiç bir vakit Türk halkının elinden yürütme organını direkt seçme hak ve yetkisi alınamayacaktır. Ne altılı masanın buna gücü kâfi ne de onlara dayanak veren öteki çevrelerin buna gücü kâfi. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem kılıfı ya da ismi altında güçlendirilmiş vesayet sisteminin bir daha ihyası yapılmak istenmektedir. Çok net biçimde, burada halkın iktidar kurduğu, iktidar değiştirdiği, sandıkta güvenoyu verdiği nizamdan vazgeçilerek, parlamentonun ortasından başbakanın çıktığı, parlamentonun itimadına dayandığı, başbakanını cumhurbaşkanının belirlendiği parlamenter sisteme dönüş bu. Burada baktığınızda başbakan kim, parlamenter sistemde muhakkak değil. Halk milletvekili seçiyor. Başbakanı kim seçiyor, cumhurbaşkanı seçiyor. Bakanları da başbakan seçiyor, cumhurbaşkanının onayıyla atanıyor. Cumhurbaşkanı üzerinden bir dizayn yapılıyor parlamenter sistemde, artık birebir şeyi bir daha getiriyorlar. Kirli pazarlıklar, vekil transferleri, tehdit, şantaj ve diğer başka milletin onaylamadığı yol ve tekniklerle iktidar olma, devirme olaylarını parlamenter sistemde Türkiye hayli yaşadı.”
“Geçmişte bedelini ödediğimiz bir sisteme dönmenin kimseye bir yararı yoktur”
Bakan Bozdağ, milletten iktidar alma umudunu kesenlerin yüzde 1 ile de olsa iktidarın bir yerinden tutunabilme ihtimaline yatırım yaptığına işaret etti.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin, kuvvetli iktidar oluşturan, siyasi istikrar kuran bir sistem olduğunu aktaran Bozdağ, Türkiye’nin istikrarsızlıktan ve zayıf iktidarlardan fazlaca çektiğini bildirdi.
Bozdağ, 20 Kasım 1991’den AK Parti’nin iktidar olduğu 18 Kasım 2002’ye kadar geçen süreçte Türkiye’de 9 hükümetin kurulduğunu, bu vakitte iki büyük ekonomik kriz ile 28 Şubat post çağdaş darbesinin yaşandığını hatırlatarak, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden parlamenter sisteme dönüşün bir öteki manası da koalisyonların olduğu, siyasi istikrarsızlığın olduğu, zayıf iktidarların olduğu Türkiye’ye hasretle bir daha dönme iradesi ortaya koymaktır. Geçmişte bedelini ödediğimiz bir sisteme dönmenin kimseye bir yararı yoktur, olmayacaktır. Bunu hepimizin görmesinde yarar vardır” diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin kuvvetli başkan istediğine işaret eden Bakan Bozdağ, parlamenter sistemin kuvvetli öndere muhtaçlık duymadığını lisana getirdi. Bakan Bozdağ, şöyleki konuştu:
“Tayyip Beyefendi üzere kuvvetli bir başkan çıkaramayan, bu biçimde bir önderle de milletin huzuruna çıkamayacağını nazarann altılı masa, kuvvetli başkan aramayan, milletin yüzde 50+1 oyuna gereksinim duymayan, yüzde 10’u da yüzde 20’yi de yerine nazaran yüzde 30’u da yüzde 1’e de iktidarın bir modülü yapma ihtimali barındıran parlamenter sisteme dönmek istiyorlar. Bu da milletin hayrına değildir. Teklife baktığınız vakit cumhurbaşkanını halk seçiyor. Artık düşünün bir ülkede cumhurbaşkanı yüzde 50+1 oyla halkla seçildi fakat koalisyon var, başbakan da yüzde 20’yle, 25’le başbakan. Ne olur orada? Yetkiyi halktan alan bir cumhurbaşkanı var ardında yüzde 50+1 tahminen daha da epey fazla halk oyu var, takviye var lakin gerisinde yüzde 20 dayanak olan bir başbakan var. Artık bu farklı meşruiyet tartışmaları başlatacağı üzere öte yandan da cumhurbaşkanını sembolik hale getirmek isteyenlerin gayesine de hizmet etmez. Bunun manası cumhurbaşkanıyla hükümet içinde tartışmadır. Hükümet içinde krizdir. bir epeyce hususta bir fazlaca sıkıntıda cumhurbaşkanıyla hükümeti karşı karşıya getirmektir.”
Altılı masanın yapılacak düzenlemeyle ne cins sonuçlar doğuracağı konusunda yeteri kadar hesap yaptığı kanaatinde olmadığının altını çizen Bozdağ, parlamenter sisteme geri dönme hayalinin kurulduğunu belirtti. Bozdağ, şu tabirleri kullandı:
“İşin özü, aslı, parlamenter sisteme geri dönme kılıfı ismi altında güçlendirilmiş vesayet sistemine geri dönmektir. Koalisyonlara, istikrarsızlığa, krizlere, darbelerin, muhtıraların, darbe teşebbüslerinin olduğu Türkiye’ye geri dönmektir. Türkiye’nin problemlerini çözmek yerine, kendi ortalarındaki arbedelere vakit ayıran başkanların olduğu bir Türkiye’yi umut olarak milletin önüne sunmaktır. Eski Türkiye’yi Türk milletinin önüne umut olarak kimse koyamaz. Türk milleti eskiyi de yaşadı, bugünü de yaşadı. Umut yeni şeyler ortaya koymaktır. Bunların yeni şeyi ortaya koyduğu yok.”
“neticeleri asla âlâ olmaz”
Altı muhalefet partisinin anayasa değişikliği kararları içinde “Bireysel müracaatta, bir temel hakkın ihlalinin kanun yahut kanun kararında kararname kararlarından kaynaklandığı kanaatine varılması halinde, Genel Heyetçe bu kanun ya da kanun kararında kararname kararının iptaline karar verilebilir.” unsurunun yer aldığının belirtilmesi üzerine Bozdağ, şunları kaydetti:
“Bu teklifin net sonuçlar doğuracağını, bu öneriyi hazırlayanlar eminim gereğince hesap etmemişlerdir. Anayasa Mahkemesi, anayasaya göre kanunların ve cumhurbaşkanı kararnameleriyle iç tüzüğün anayasaya uygunluk kontrolünü yapar, biçim ve temel bakımından. Artık bunun haricinde bir kontrol yapmaz. Bir de vatandaşlarımız, defi yoluyla bir davada kanun kararının anayasaya karşıt olduğuna inanırsa ve bunu da mahkeme önemli görürse mahkemenin müracaatı üzerine de Anayasa Mahkemesi bunu görüşüp iptal edebilir ancak bu düzenleme, bu değişiklik önerisi şayet kabul görürse ferdî müracaata geldiği vakit Anayasa Mahkemesine şayet burada hak ihlali kanundan kaynaklanıyorsa o kanunu direkt iptal etme hakkı veriyor. Yani müracaat kuralı bile yok. ‘Ben baktım, bu kanunu beğenmedim, iptal ediyorum.’ Yani bu yargısal aktivizmin önünü açar. Anayasa Mahkemesi, Meclisimizin yasama yetkisini buradaki bu usulü kullanarak daralttıkça daraltır. Ne yaptıklarını bilmiyorlar. Anayasa Mahkemesini Meclisin yerine neredeyse taşıyacak, hududu belirli olmayan epeyce geniş bir yetkiyi Anayasa Mahkemesine veriyorlar.
Öte yandan cumhurbaşkanının siyasetle iştigalinden korkuyorlar. Siyasetçiler berbat adam. Mahkemeler yeterli adam, şuralar, kurumlar âlâ, siyasi kurumlar, siyasetçiler makûs. Madem siz bu kadar berbatsınız, niçin siyaset yapıyorsunuz? Siyasete ve siyasetçilere, milletin seçtiği parlamentoya bu kadar inancınız zayıf, bu biçimde parlamentoda ne işiniz var? Yani bir sefer hepimizin durduğu yeri düzgün görmesi lazım. Anayasa Mahkemesinin ferdi müracaat yoluyla kanunları iptal etmesi yetkisiyle donatılması epeyce net söylüyorum, Anayasa Mahkemesinin Meclisimizin yasama yetkisini her geçen gün daraltması ve yargısal aktivizme dönük bir değişime yol açması epey kuvvetle mümkündür. Bu hakikat bir iş değildir. Yani bunun millete de devlete de altılı masaya da hiç bir hayrı yoktur. O denli zannediyorum ki yeterli olur diye birileri söylemiş olabilir lakin sonuçları asla düzgün olmaz.”
Halkın hür iradesiyle seçimlerde iktidar olma ümidini kaybeden siyasi partilerin vesayet odaklarıyla ya da pazarlıklarla halktan alamadıkları, bundan daha sonra da alamayacakları iktidar yetki ve nazaranvini Ankara’da alabilme ümidiyle parlamenter sisteme geri dönmek istediğini söz eden Bozdağ, şu biçimde devam etti:
“Yürütüme organını direkt seçme hakkını Türk halkından geri almak istiyorlar. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde cumhurbaşkanı yürütme organıdır, yürütme organını direkt Türk halk seçmektedir. Bu yetkiden korkuyorlar. Türk halkına güvenmiyorlar. Türk halkından bu yetkiyi alamayacaklarına dair tasa taşıyorlar. O yüzden halkın sahip olduğu yürütme organını seçme hak, yetki ve gücünü halktan almak istiyorlar.” Bakan Bozdağ, altı muhalefet partisinin millete güvenmediğini, milletten iktidar yetkisini alma umudunu kaybettiğini vurguladı.
“Milletimizin kendisine verilen yetkiyi ve gücü, milletten umudunu kesmiş, millete güvenmeyen o siyasalların doğrultusunda bunlara vereceğine inanmıyorum” diyen Bozdağ, Türk milletinin ulusal iradeyi zayıflatan her fikir ve teşebbüsün karşısında olduğunu söylemiş oldu. Bakan Bozdağ, şöyleki devam etti:
“Bu değişiklik, epeyce net söylüyorum ulusal iradeyi zayıflatan, ulusal iradenin elindeki gücün bir kısmını ulusal iradeden gasp etmek isteyen bir teklif içeriyor. Türk halkı, bu değişime müsaade vermeyecektir. hiç bir vakit Türk halkının elinden yürütme organını direkt seçme hak ve yetkisi alınamayacaktır. Ne altılı masanın buna gücü kâfi ne de onlara dayanak veren öteki çevrelerin buna gücü kâfi. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem kılıfı ya da ismi altında güçlendirilmiş vesayet sisteminin bir daha ihyası yapılmak istenmektedir. Çok net biçimde, burada halkın iktidar kurduğu, iktidar değiştirdiği, sandıkta güvenoyu verdiği nizamdan vazgeçilerek, parlamentonun ortasından başbakanın çıktığı, parlamentonun itimadına dayandığı, başbakanını cumhurbaşkanının belirlendiği parlamenter sisteme dönüş bu. Burada baktığınızda başbakan kim, parlamenter sistemde muhakkak değil. Halk milletvekili seçiyor. Başbakanı kim seçiyor, cumhurbaşkanı seçiyor. Bakanları da başbakan seçiyor, cumhurbaşkanının onayıyla atanıyor. Cumhurbaşkanı üzerinden bir dizayn yapılıyor parlamenter sistemde, artık birebir şeyi bir daha getiriyorlar. Kirli pazarlıklar, vekil transferleri, tehdit, şantaj ve diğer başka milletin onaylamadığı yol ve tekniklerle iktidar olma, devirme olaylarını parlamenter sistemde Türkiye hayli yaşadı.”
“Geçmişte bedelini ödediğimiz bir sisteme dönmenin kimseye bir yararı yoktur”
Bakan Bozdağ, milletten iktidar alma umudunu kesenlerin yüzde 1 ile de olsa iktidarın bir yerinden tutunabilme ihtimaline yatırım yaptığına işaret etti.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin, kuvvetli iktidar oluşturan, siyasi istikrar kuran bir sistem olduğunu aktaran Bozdağ, Türkiye’nin istikrarsızlıktan ve zayıf iktidarlardan fazlaca çektiğini bildirdi.
Bozdağ, 20 Kasım 1991’den AK Parti’nin iktidar olduğu 18 Kasım 2002’ye kadar geçen süreçte Türkiye’de 9 hükümetin kurulduğunu, bu vakitte iki büyük ekonomik kriz ile 28 Şubat post çağdaş darbesinin yaşandığını hatırlatarak, “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden parlamenter sisteme dönüşün bir öteki manası da koalisyonların olduğu, siyasi istikrarsızlığın olduğu, zayıf iktidarların olduğu Türkiye’ye hasretle bir daha dönme iradesi ortaya koymaktır. Geçmişte bedelini ödediğimiz bir sisteme dönmenin kimseye bir yararı yoktur, olmayacaktır. Bunu hepimizin görmesinde yarar vardır” diye konuştu.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin kuvvetli başkan istediğine işaret eden Bakan Bozdağ, parlamenter sistemin kuvvetli öndere muhtaçlık duymadığını lisana getirdi. Bakan Bozdağ, şöyleki konuştu:
“Tayyip Beyefendi üzere kuvvetli bir başkan çıkaramayan, bu biçimde bir önderle de milletin huzuruna çıkamayacağını nazarann altılı masa, kuvvetli başkan aramayan, milletin yüzde 50+1 oyuna gereksinim duymayan, yüzde 10’u da yüzde 20’yi de yerine nazaran yüzde 30’u da yüzde 1’e de iktidarın bir modülü yapma ihtimali barındıran parlamenter sisteme dönmek istiyorlar. Bu da milletin hayrına değildir. Teklife baktığınız vakit cumhurbaşkanını halk seçiyor. Artık düşünün bir ülkede cumhurbaşkanı yüzde 50+1 oyla halkla seçildi fakat koalisyon var, başbakan da yüzde 20’yle, 25’le başbakan. Ne olur orada? Yetkiyi halktan alan bir cumhurbaşkanı var ardında yüzde 50+1 tahminen daha da epey fazla halk oyu var, takviye var lakin gerisinde yüzde 20 dayanak olan bir başbakan var. Artık bu farklı meşruiyet tartışmaları başlatacağı üzere öte yandan da cumhurbaşkanını sembolik hale getirmek isteyenlerin gayesine de hizmet etmez. Bunun manası cumhurbaşkanıyla hükümet içinde tartışmadır. Hükümet içinde krizdir. bir epeyce hususta bir fazlaca sıkıntıda cumhurbaşkanıyla hükümeti karşı karşıya getirmektir.”
Altılı masanın yapılacak düzenlemeyle ne cins sonuçlar doğuracağı konusunda yeteri kadar hesap yaptığı kanaatinde olmadığının altını çizen Bozdağ, parlamenter sisteme geri dönme hayalinin kurulduğunu belirtti. Bozdağ, şu tabirleri kullandı:
“İşin özü, aslı, parlamenter sisteme geri dönme kılıfı ismi altında güçlendirilmiş vesayet sistemine geri dönmektir. Koalisyonlara, istikrarsızlığa, krizlere, darbelerin, muhtıraların, darbe teşebbüslerinin olduğu Türkiye’ye geri dönmektir. Türkiye’nin problemlerini çözmek yerine, kendi ortalarındaki arbedelere vakit ayıran başkanların olduğu bir Türkiye’yi umut olarak milletin önüne sunmaktır. Eski Türkiye’yi Türk milletinin önüne umut olarak kimse koyamaz. Türk milleti eskiyi de yaşadı, bugünü de yaşadı. Umut yeni şeyler ortaya koymaktır. Bunların yeni şeyi ortaya koyduğu yok.”
“neticeleri asla âlâ olmaz”
Altı muhalefet partisinin anayasa değişikliği kararları içinde “Bireysel müracaatta, bir temel hakkın ihlalinin kanun yahut kanun kararında kararname kararlarından kaynaklandığı kanaatine varılması halinde, Genel Heyetçe bu kanun ya da kanun kararında kararname kararının iptaline karar verilebilir.” unsurunun yer aldığının belirtilmesi üzerine Bozdağ, şunları kaydetti:
“Bu teklifin net sonuçlar doğuracağını, bu öneriyi hazırlayanlar eminim gereğince hesap etmemişlerdir. Anayasa Mahkemesi, anayasaya göre kanunların ve cumhurbaşkanı kararnameleriyle iç tüzüğün anayasaya uygunluk kontrolünü yapar, biçim ve temel bakımından. Artık bunun haricinde bir kontrol yapmaz. Bir de vatandaşlarımız, defi yoluyla bir davada kanun kararının anayasaya karşıt olduğuna inanırsa ve bunu da mahkeme önemli görürse mahkemenin müracaatı üzerine de Anayasa Mahkemesi bunu görüşüp iptal edebilir ancak bu düzenleme, bu değişiklik önerisi şayet kabul görürse ferdî müracaata geldiği vakit Anayasa Mahkemesine şayet burada hak ihlali kanundan kaynaklanıyorsa o kanunu direkt iptal etme hakkı veriyor. Yani müracaat kuralı bile yok. ‘Ben baktım, bu kanunu beğenmedim, iptal ediyorum.’ Yani bu yargısal aktivizmin önünü açar. Anayasa Mahkemesi, Meclisimizin yasama yetkisini buradaki bu usulü kullanarak daralttıkça daraltır. Ne yaptıklarını bilmiyorlar. Anayasa Mahkemesini Meclisin yerine neredeyse taşıyacak, hududu belirli olmayan epeyce geniş bir yetkiyi Anayasa Mahkemesine veriyorlar.
Öte yandan cumhurbaşkanının siyasetle iştigalinden korkuyorlar. Siyasetçiler berbat adam. Mahkemeler yeterli adam, şuralar, kurumlar âlâ, siyasi kurumlar, siyasetçiler makûs. Madem siz bu kadar berbatsınız, niçin siyaset yapıyorsunuz? Siyasete ve siyasetçilere, milletin seçtiği parlamentoya bu kadar inancınız zayıf, bu biçimde parlamentoda ne işiniz var? Yani bir sefer hepimizin durduğu yeri düzgün görmesi lazım. Anayasa Mahkemesinin ferdi müracaat yoluyla kanunları iptal etmesi yetkisiyle donatılması epeyce net söylüyorum, Anayasa Mahkemesinin Meclisimizin yasama yetkisini her geçen gün daraltması ve yargısal aktivizme dönük bir değişime yol açması epey kuvvetle mümkündür. Bu hakikat bir iş değildir. Yani bunun millete de devlete de altılı masaya da hiç bir hayrı yoktur. O denli zannediyorum ki yeterli olur diye birileri söylemiş olabilir lakin sonuçları asla düzgün olmaz.”