Türkiye’nin en kıymetli teknoloji projelerinden Ulusal Muharip Uçak, ağır biçimde hangardan çıkış merasimine hazırlanıyor.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü (TUSAŞ) Temel Kotil, şirketin projelerine ait bilgi verdi.
Üzerinde çalıştıkları Ulusal Muharip Uçak, Hürjet, Anka-3 ve jandarmaya teslimatına hazırlanılan Gökbey’in komplike sistemler olduğunu belirten Kotil, işler ne kadar paralelleştirilebilirse bunların o kadar kısa vakitte bitirilebileceğini söylemiş oldu.
Kotil, bir tasarım yapmak için belli mühendislerin, makul gün boyunca çalışması gerektiğine işaret ederek, şöyleki konuştu:
“Akışkanlar mekaniği, CFT’ciler, termal tahlilciler, yapısal tahlilciler, sistemciler, hidrolikçilerin makul bir saati vermeleri gerekiyor. Bunu kısaltmanın yolu yok. Kullandığımız yazılımlar işleri daha çabuk yapmayı sağlıyor lakin günün sonunda muhakkak bir adam/saati koymak lazım. Süreçleri ne kadar paralelleştirirseniz o kadar kısaltıyorsunuz. Mühendis sayımız 6 bine yaklaştı, bir ordumuz oluştu. 1200 şahıstan 6 bin şahsa geldik. Artık olayları paralelleyebiliyoruz. 50 bin çekirdekli muhteşem bilgisayarımız var. Bütün bu çekirdekler tıpkı anda tahlil yapıyorlar. Komplike bir tahlili modüllere bölüp sonuçta birleştirip veriyorlar. Mühendis sayımız fazlaca güzel gittiği için yılda 1000 mühendis artırıyoruz. Aslında verdiğimiz kelamları erken tutacağız.”
Teknisyen sayısının da yaklaşık 6 bine ulaştığını aktaran Kotil, imalat konusunda da Türk endüstrisinden hayli yararlandıklarını bildirdi.
Kotil, bir firmanın Atak-2’nin ön gövdesinin epey değerli bir kısmını yapıp getirdiğini tabir ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Günün sonunda her gün biraz daha öğreniyoruz. Neyi öğreniyoruz, epey yapmayı. İnşallah çabuk çabuk bunları yetiştirip, teslim edeceğiz. İşin kabasını aldık. Daha birinci uçuşlar gerçekleşmedi. Ulusal Muharip Uçak, Hürjet, Atak-2 geliyorlar. Hızlanan bir TUSAŞ goreceğiz. niye, yatırımlarımız bitmek üzere, daha epeyce mühendisimiz, teknisyenimiz var. Tezgahlarımız gelmek üzere. Türkiye’deki piyasayı daha yeterli kullanıyoruz, dünyayı kullanıyoruz. Yurt haricindeki tezgahları da kullanmaya başladık. Zira gereğince tezgah Türkiye’de olmayabiliyor. 6 metre 5 eksenli tezgahı 40-50 gün meşgul eden kesimler var. ötürüsıyla Türkiye’deki bütün tezgahlar bize çalışsa yetmiyor. Onun için dünyaya yayılmak üzereyiz. Tıpkı anda birden çok işi yaptığımız sürece mühletler kısalıyor.”
Ayakları üzerinde durma sırası Atak-2’de
Kotil, Ulusal Muharip Uçak Projesi’nde kamuoyuna yansıyan fotoğraflara ait, “Milli Muharip Uçak’ımızı motor çalıştırarak ‘roll-out’a (hangardan çıkış) hazırladık. Bundan daha sonra merasim için Sayın Cumhurbaşkanı’mızdan gün bekliyoruz.” tabirini kullandı.
Hürjet’in protopilerinden birinin mekanik teste girdiğine dikkati çeken Kotil, uçacak Hürjet’in de iniş grupları üzerinde olduğu bilgisini verdi.
Kotil, Atak-2 helikopterinin gövdesinin bitmek üzere olduğunu, onun da yakında iniş ekipleri üzerine geleceğini belirterek, “İniş grupları üzerinde durmak, yavru güvercinler üzere yürümeye başladıkları manasına geliyor. İnşallah yemin ettiğim tarihleri tutacağız.” diye konuştu.
2023’te 3 bin kişi daha istihdam edilecek
Temel Kotil, yaklaşık 3 bin kişi aldıkları 2022 yılında çalışan sayısının 13 bine ulaştığını ve benzeri sayıdaki işe alımla bu yılı 16 bin bireyle bitireceklerini bildirdi.
Gençlerin bir an evvel bitirmek, eseri görmek isteyen, telaşlı genç ruhlarla geldiğini vurgulayan Kotil, Türkiye’nin en güzellerinin kendilerine başvurduğunu ve uygunların güzellerini seçtiklerini anlattı. Kotil, gençleri mezun olmadan işe aldıklarını, geçen yıl 300 kişiyi bu türlü bünyelerine kattıklarını, bu yıl sayının daha da artacağını söylemiş oldu. Gençlerin peşine düştüklerine işaret eden Kotil, yeni yetenekler kazanmak için direkt üniversitelerde faaliyet göstermeye başladıklarını kaydetti.
10 milyar dolar ihracat yakın
Türk savunma endüstrisinin ihracatta fazlaca uygun performans sergilediğine dikkati çeken Kotil, 2022’de yaklaşık yüzde 40’lık artışla 4 milyar doların üzerine çıkıldığını söylemiş oldu.
Kotil, TUSAŞ’ın ihracat mukavelelerinde asıl teslimatların bu yıl olacağını belirterek, şunları kaydetti:
“Biz daha fazlaca uçak modülü ihraç eden bir şirkettik. TEI’yi de konsolide ederek yılda yaklaşık 700 milyon dolarlık ihracat yapıyorduk. Artık direkt eser, savunma eseri Anka, Aksungur, Hürkuş, Atak var. Gökbey ile ilgili epey önemli yurt dışı görüşmelerimiz var. Hürjet sırada. Onların teslimatları 2023’te olacak. Onun için sayılar katlanacak. Türkiye, savunma endüstrisi ihracatında epeyce yakın vakitte 10 milyar doları bakılırsacek, onun üzerine çıkacak. ABD, Rusya özel bir durumda, ihracatı ne kadar yeterli gidecek emin değilim ve Çin ihracatta şu anda başkan konumda gözüküyorlar lakin Türkiye çabucak artlarından geliyor. Almanya ve Fransa’nın önüne geçtiğimizi söylüyorum.”
Yeni Hürkuş dünyadaki rakiplerini geçecek
Atak-2’nin uçmaya hazırlandığını, Hürkuş’un ise ihracatına başladıklarını vurgulayan Kotil, “Hürkuş ile ilgili İsviçre ve Brezilyalı rakiplerimiz var. Bir tasarım yenilemeyle rakiplerin önüne geçme durumundayız, onu yapıyoruz. Savunma endüstrisinin özelliği şu, alternatif eserlerden düzgün olmak zorundayız. Yeni Hürkuş alternatiflerinden çok daha âlâ olacak. Hürkuş’umuz âlâ fakat hafifçeleyerek daha uygun olacak.” dedi.
Anka-3 kendini göstermeyecek, süratle maksadına ulaşacak
İnsansız savaş uçağı Anka-3 projesine ait soruları da yanıtlayan Kotil, “Uçaklarımızın yanında eskort edecek. sıradan büyük, Aksungur’dan daha kuvvetli, atak. Anka-3’ü önümüzdeki aylarda ortaya çıkaracağız. Radara karşı daha hassas, kendini göstermeyecek. Üzerindeki sistemleri süratli biçimde gayesi olan yerlere götürecek. Süpersonik hava aracı ise biraz çabucak sonrasındaki senelerda gelecek.” diye konuştu.
2023 başı prestijiyle biroldukca mamüllerinin kanatlanmaya başlayacağını vurgulayan Kotil, “Bu mamüllerin satın alınması bizi hayli farklı bir dünyaya getiriyor. Başarılı bir TUSAŞ’ımız vardı fakat epeyce farklı bir TUSAŞ geliyor. Birinci Hürjet’i, Atak-2’yi, Ulusal Muharip Uçak’ı teslim ettiğimiz vakit dünya fazlaca değişecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Genel Müdürü (TUSAŞ) Temel Kotil, şirketin projelerine ait bilgi verdi.
Üzerinde çalıştıkları Ulusal Muharip Uçak, Hürjet, Anka-3 ve jandarmaya teslimatına hazırlanılan Gökbey’in komplike sistemler olduğunu belirten Kotil, işler ne kadar paralelleştirilebilirse bunların o kadar kısa vakitte bitirilebileceğini söylemiş oldu.
Kotil, bir tasarım yapmak için belli mühendislerin, makul gün boyunca çalışması gerektiğine işaret ederek, şöyleki konuştu:
“Akışkanlar mekaniği, CFT’ciler, termal tahlilciler, yapısal tahlilciler, sistemciler, hidrolikçilerin makul bir saati vermeleri gerekiyor. Bunu kısaltmanın yolu yok. Kullandığımız yazılımlar işleri daha çabuk yapmayı sağlıyor lakin günün sonunda muhakkak bir adam/saati koymak lazım. Süreçleri ne kadar paralelleştirirseniz o kadar kısaltıyorsunuz. Mühendis sayımız 6 bine yaklaştı, bir ordumuz oluştu. 1200 şahıstan 6 bin şahsa geldik. Artık olayları paralelleyebiliyoruz. 50 bin çekirdekli muhteşem bilgisayarımız var. Bütün bu çekirdekler tıpkı anda tahlil yapıyorlar. Komplike bir tahlili modüllere bölüp sonuçta birleştirip veriyorlar. Mühendis sayımız fazlaca güzel gittiği için yılda 1000 mühendis artırıyoruz. Aslında verdiğimiz kelamları erken tutacağız.”
Teknisyen sayısının da yaklaşık 6 bine ulaştığını aktaran Kotil, imalat konusunda da Türk endüstrisinden hayli yararlandıklarını bildirdi.
Kotil, bir firmanın Atak-2’nin ön gövdesinin epey değerli bir kısmını yapıp getirdiğini tabir ederek, şu değerlendirmede bulundu:
“Günün sonunda her gün biraz daha öğreniyoruz. Neyi öğreniyoruz, epey yapmayı. İnşallah çabuk çabuk bunları yetiştirip, teslim edeceğiz. İşin kabasını aldık. Daha birinci uçuşlar gerçekleşmedi. Ulusal Muharip Uçak, Hürjet, Atak-2 geliyorlar. Hızlanan bir TUSAŞ goreceğiz. niye, yatırımlarımız bitmek üzere, daha epeyce mühendisimiz, teknisyenimiz var. Tezgahlarımız gelmek üzere. Türkiye’deki piyasayı daha yeterli kullanıyoruz, dünyayı kullanıyoruz. Yurt haricindeki tezgahları da kullanmaya başladık. Zira gereğince tezgah Türkiye’de olmayabiliyor. 6 metre 5 eksenli tezgahı 40-50 gün meşgul eden kesimler var. ötürüsıyla Türkiye’deki bütün tezgahlar bize çalışsa yetmiyor. Onun için dünyaya yayılmak üzereyiz. Tıpkı anda birden çok işi yaptığımız sürece mühletler kısalıyor.”
Ayakları üzerinde durma sırası Atak-2’de
Kotil, Ulusal Muharip Uçak Projesi’nde kamuoyuna yansıyan fotoğraflara ait, “Milli Muharip Uçak’ımızı motor çalıştırarak ‘roll-out’a (hangardan çıkış) hazırladık. Bundan daha sonra merasim için Sayın Cumhurbaşkanı’mızdan gün bekliyoruz.” tabirini kullandı.
Hürjet’in protopilerinden birinin mekanik teste girdiğine dikkati çeken Kotil, uçacak Hürjet’in de iniş grupları üzerinde olduğu bilgisini verdi.
Kotil, Atak-2 helikopterinin gövdesinin bitmek üzere olduğunu, onun da yakında iniş ekipleri üzerine geleceğini belirterek, “İniş grupları üzerinde durmak, yavru güvercinler üzere yürümeye başladıkları manasına geliyor. İnşallah yemin ettiğim tarihleri tutacağız.” diye konuştu.
2023’te 3 bin kişi daha istihdam edilecek
Temel Kotil, yaklaşık 3 bin kişi aldıkları 2022 yılında çalışan sayısının 13 bine ulaştığını ve benzeri sayıdaki işe alımla bu yılı 16 bin bireyle bitireceklerini bildirdi.
Gençlerin bir an evvel bitirmek, eseri görmek isteyen, telaşlı genç ruhlarla geldiğini vurgulayan Kotil, Türkiye’nin en güzellerinin kendilerine başvurduğunu ve uygunların güzellerini seçtiklerini anlattı. Kotil, gençleri mezun olmadan işe aldıklarını, geçen yıl 300 kişiyi bu türlü bünyelerine kattıklarını, bu yıl sayının daha da artacağını söylemiş oldu. Gençlerin peşine düştüklerine işaret eden Kotil, yeni yetenekler kazanmak için direkt üniversitelerde faaliyet göstermeye başladıklarını kaydetti.
10 milyar dolar ihracat yakın
Türk savunma endüstrisinin ihracatta fazlaca uygun performans sergilediğine dikkati çeken Kotil, 2022’de yaklaşık yüzde 40’lık artışla 4 milyar doların üzerine çıkıldığını söylemiş oldu.
Kotil, TUSAŞ’ın ihracat mukavelelerinde asıl teslimatların bu yıl olacağını belirterek, şunları kaydetti:
“Biz daha fazlaca uçak modülü ihraç eden bir şirkettik. TEI’yi de konsolide ederek yılda yaklaşık 700 milyon dolarlık ihracat yapıyorduk. Artık direkt eser, savunma eseri Anka, Aksungur, Hürkuş, Atak var. Gökbey ile ilgili epey önemli yurt dışı görüşmelerimiz var. Hürjet sırada. Onların teslimatları 2023’te olacak. Onun için sayılar katlanacak. Türkiye, savunma endüstrisi ihracatında epeyce yakın vakitte 10 milyar doları bakılırsacek, onun üzerine çıkacak. ABD, Rusya özel bir durumda, ihracatı ne kadar yeterli gidecek emin değilim ve Çin ihracatta şu anda başkan konumda gözüküyorlar lakin Türkiye çabucak artlarından geliyor. Almanya ve Fransa’nın önüne geçtiğimizi söylüyorum.”
Yeni Hürkuş dünyadaki rakiplerini geçecek
Atak-2’nin uçmaya hazırlandığını, Hürkuş’un ise ihracatına başladıklarını vurgulayan Kotil, “Hürkuş ile ilgili İsviçre ve Brezilyalı rakiplerimiz var. Bir tasarım yenilemeyle rakiplerin önüne geçme durumundayız, onu yapıyoruz. Savunma endüstrisinin özelliği şu, alternatif eserlerden düzgün olmak zorundayız. Yeni Hürkuş alternatiflerinden çok daha âlâ olacak. Hürkuş’umuz âlâ fakat hafifçeleyerek daha uygun olacak.” dedi.
Anka-3 kendini göstermeyecek, süratle maksadına ulaşacak
İnsansız savaş uçağı Anka-3 projesine ait soruları da yanıtlayan Kotil, “Uçaklarımızın yanında eskort edecek. sıradan büyük, Aksungur’dan daha kuvvetli, atak. Anka-3’ü önümüzdeki aylarda ortaya çıkaracağız. Radara karşı daha hassas, kendini göstermeyecek. Üzerindeki sistemleri süratli biçimde gayesi olan yerlere götürecek. Süpersonik hava aracı ise biraz çabucak sonrasındaki senelerda gelecek.” diye konuştu.
2023 başı prestijiyle biroldukca mamüllerinin kanatlanmaya başlayacağını vurgulayan Kotil, “Bu mamüllerin satın alınması bizi hayli farklı bir dünyaya getiriyor. Başarılı bir TUSAŞ’ımız vardı fakat epeyce farklı bir TUSAŞ geliyor. Birinci Hürjet’i, Atak-2’yi, Ulusal Muharip Uçak’ı teslim ettiğimiz vakit dünya fazlaca değişecek.” değerlendirmesinde bulundu.