Kalın, NTV’deki canlı yayında soruları yanıtladı ve gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
Kalın, Semerkand ve New York temaslarının, Türk dış siyasetinde artık alışılagelen ağır ve dinamik diplomatik teşebbüslerin bir halkası olduğunu söylemiş oldu.
Rusya’nın Ukrayna’nın kimi bölgelerinde yapmak istediği referanduma değinen Kalın, tek taraflı bu cins teşebbüsleri gerçek bulmadıklarını belirterek, “Biz 2014 yılında yapılan Kırım referandumunu ve kararınu yani Rusya ilhakını tanımadığımız üzere bu cins referandumlarda da durumumuz aşikâr. Daha geniş çerçevede büyük fotoğrafa baktığınızda, Rusya ile Batı içinde devam eden çabanın bir yeni safhasını oluşturuyor.” tabirlerini kullandı.
Kalın, Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi için memleketler arası hukuk temelinde bir diplomatik müzakere sürecinin başlaması gerektiğini, bunu içtenlikle ve önemli bir biçimde yapan tek ülkenin Türkiye olduğunu lisana getirdi.
Esir takası süreci
Türkiye’nin arabuluculuğundaki süreçle ilgili MİT’in takas sürecinde fazlaca değerli bir rol oynadığını aktaran Kalın, şu ayrıntıları paylaştı:
“Aslında bu süreç yaklaşık 3,5 aydır devam eden müzakere süreciydi. İsimler, listeler, kimlerin bırakılacağı, nereye gideceği konusunda fazlaca fazla ayrıntı var. Biz problem neticelenene kadar kamuoyuna fazlaca açıklama yapmadık lakin Cumhurbaşkanımız bu mevzuyu, başkan diplomasi seviyesinde hayli sıcak tuttu. Sayın Putin ve Sayın Zelensky ile fazlacaça görüşmeleri oldu. 200 isim vardı lakin 15 isimde anlaşılamıyordu. İhtilaf oldu. daha sonra o liste daraldı, Lviv’e yetişmedi. bu biçimde biz dedik ki biraz daha müzakereye devam edelim. bu biçimde da 5 isme kadar düştü. O 5 isim de Türkiye’ye geldi ve savaş bitene kadar bizim güvencemizde olacaklar.”
Tahıl koridorunda Rusya’nın kendi gemilerine el koyulur kaygısı olduğunu belirten Kalın, Rusların sevkiyatında kısmi bir azalma olduğunu söylemiş oldu.
Rusya yaptırımları deldi iddiası
Rusya’nın Türk bankaları üzerinden yaptırımları deldiği savı sorulan Kalın, “Bu argümanların bir aslı yok. Mir kartı dediğimiz şey, Rus turistlerin Türkiye’ye geldikleri vakit günlük harcamaları için hudutlu olan bir karttır. Rus turistlerin ülkemize gelmesini yasaklayacak halimiz yok. Buraya gelen turist nasıl diğer kartları kullanıyorsa öbür kartları da kullanabilir.” dedi.
Semerkand’da Rus heyetiyle selamlaşırken, Putin’in şaşırması görüntüsü sorulan Kalın, imgeleri daha sonradan izlediğini söylemiş oldu.
Kalın, “Biz salona girdiğimiz vakit, Rus heyeti karşıdaydı. Orada benim iki tane mevkidaşım onlar merhaba der üzere el ettiler. Vaktimiz de vardı. Bir husus da vardı açıkçası, toplantı başlamadan konuşmamız gereken. O denli yarım omuzla selamlaşma durumu oldu, benim mevkidaşım yapınca ben de karşılık verdim, oburu de yaptı. O sırada Sayın Putin geriden ‘Ne yapıyor bunlar?’ der üzere, bizim Hakan Fidan Bey’e söylüyor.” diye konuştu.
“Şam ile siyasi temas ne vakit ve ne ölçüde olur?” sorusunu yanıtlayan Kalın, şu anda o denli bir plan olmadığını belirterek, “Cumhurbaşkanımızın da tabir ettiği üzere istihbarat ünitelerimiz gerektiği vakit, gerektiği kadar ilgili yerlerle görüşmelerini yaparlar.” sözlerini kullandı.
ABD’nin GKRY’ye yönelik silah ambargosunu kaldırması sonucu
ABD’nin Güney Kıbrıs Rum idaresine (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırma sonucunı kıymetlendiren Kalın, “Amerikan idaresinin, Kıbrıs Rum İdaresine dönük silah ambargosunu kaldırmasını fazlaca yanlış bir karar olarak görüyoruz. Bunun bölge barışına, Doğu Akdeniz’de barış ve istikrara katkı sağlaması mümkün değil. Kıbrıs barış sürecine katkı sağlaması da kelam konusu değil.” diye konuştu.
İsrail ile normalleşme
Kalın, İsrail’e iadeiziyaret yapılıp yapılmayacağı sorusuna, gündemleri fazlaca ağır olduğu için yakın vadede bu biçimde bir ziyaretin olmayacağını, İsrail’de de seçimlerin olacağını hatırlattı.
Kalın, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“İsrail ile olağanlaşmayı hem ikili bağlarımız hem Filistin problemi birebir vakitte bölge açısından kıymetli görüyoruz. Daha evvel de tabir ettik, ikili münasebetlerimiz bütün badirelere karşın, ticari ve insani boyutta âlâ bir biçimde devam etti lakin bunun kadar değerli olan bir başka mevzu da Filistin sıkıntısında adil ve kalıcı bir tahlilin bulunabilmesi ve iki devletli tahlilin hayata geçirilebilmesi, Türkiye’nin bu sürecin ortasında olması büyük ehemmiyete haiz.”
“Avrupa’nın güç güvenliği Türkiye’ye bağlı”
Enerji iş birliği konusunda yalnızca İsrail-Türkiye içinde değil, Avrupa tarafında da önemli bir isteklilik olduğunu kaydeden Kalın, “Ukrayna-Rusya savaşından daha sonra Avrupa yeniden bir güç kriziyle karşı karşıya. İki alternatif var. Birisi TANAP’ın güçlendirilmesi. Azerbaycan gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmesi. İkinci alternatif de Doğu Akdeniz’den elde edilecek gazın İsrail, Lübnan, Mısır olur, Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmesi. İki durumda da Avrupa’nın güç güvenliği Türkiye’ye bağlı” diye konuştu.
Kalın, İran’da genç bir hanımın gözaltında ölmesiyle ilgili büyük keder duyduğunu, toplumsal barış ve huzuru önceleyen yaklaşımın hakim olmasının temel dilekleri olduğunu lisana getirdi.
Azerbaycan-Ermenistan içinde barış mutabakatının müzakere edildiğini belirten Kalın, şu değerlendirmede bulundu:
“Aslında biraz objektif kurallara baktığımız vakit da bundan daha sonrasının artık tekrar müzakereler yoluyla ilerleyeceğine dair güçlü bir irade var. Burada natürel temel sorun bildiğiniz üzere yani geçen sene yaşanan o 44 günlük Karabağ Savaşı’ndan daha sonra bir ateşkes muahedesi yapıldı fakat çabucak hemen bir barış mutabakatı yapılmadı. Şu anda barış muahedesi müzakere ediliyor. Ermenistan ve Azerbaycan içinde. Bu alışılmış epeyce kapsamlı bir mutabakat. Yani artık iki devletin olağanlaşmaya gidecek süreçte atacağı adımları, hudutları, hudut güvenliğini, koridoru, Azerbaycan toprakları içerisinde kalan Ermeni vatandaşların durumunu, hepsini belirleyecek fazlaca kıymetli bir mutabakat. Bu muahedenin yanlışsız yapılması, Kafkaslar’da barış ve istikrarın belirlenmesinde hayli kritik bir rol oynayacak.”
Kalın, Semerkand ve New York temaslarının, Türk dış siyasetinde artık alışılagelen ağır ve dinamik diplomatik teşebbüslerin bir halkası olduğunu söylemiş oldu.
Rusya’nın Ukrayna’nın kimi bölgelerinde yapmak istediği referanduma değinen Kalın, tek taraflı bu cins teşebbüsleri gerçek bulmadıklarını belirterek, “Biz 2014 yılında yapılan Kırım referandumunu ve kararınu yani Rusya ilhakını tanımadığımız üzere bu cins referandumlarda da durumumuz aşikâr. Daha geniş çerçevede büyük fotoğrafa baktığınızda, Rusya ile Batı içinde devam eden çabanın bir yeni safhasını oluşturuyor.” tabirlerini kullandı.
Kalın, Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi için memleketler arası hukuk temelinde bir diplomatik müzakere sürecinin başlaması gerektiğini, bunu içtenlikle ve önemli bir biçimde yapan tek ülkenin Türkiye olduğunu lisana getirdi.
Esir takası süreci
Türkiye’nin arabuluculuğundaki süreçle ilgili MİT’in takas sürecinde fazlaca değerli bir rol oynadığını aktaran Kalın, şu ayrıntıları paylaştı:
“Aslında bu süreç yaklaşık 3,5 aydır devam eden müzakere süreciydi. İsimler, listeler, kimlerin bırakılacağı, nereye gideceği konusunda fazlaca fazla ayrıntı var. Biz problem neticelenene kadar kamuoyuna fazlaca açıklama yapmadık lakin Cumhurbaşkanımız bu mevzuyu, başkan diplomasi seviyesinde hayli sıcak tuttu. Sayın Putin ve Sayın Zelensky ile fazlacaça görüşmeleri oldu. 200 isim vardı lakin 15 isimde anlaşılamıyordu. İhtilaf oldu. daha sonra o liste daraldı, Lviv’e yetişmedi. bu biçimde biz dedik ki biraz daha müzakereye devam edelim. bu biçimde da 5 isme kadar düştü. O 5 isim de Türkiye’ye geldi ve savaş bitene kadar bizim güvencemizde olacaklar.”
Tahıl koridorunda Rusya’nın kendi gemilerine el koyulur kaygısı olduğunu belirten Kalın, Rusların sevkiyatında kısmi bir azalma olduğunu söylemiş oldu.
Rusya yaptırımları deldi iddiası
Rusya’nın Türk bankaları üzerinden yaptırımları deldiği savı sorulan Kalın, “Bu argümanların bir aslı yok. Mir kartı dediğimiz şey, Rus turistlerin Türkiye’ye geldikleri vakit günlük harcamaları için hudutlu olan bir karttır. Rus turistlerin ülkemize gelmesini yasaklayacak halimiz yok. Buraya gelen turist nasıl diğer kartları kullanıyorsa öbür kartları da kullanabilir.” dedi.
Semerkand’da Rus heyetiyle selamlaşırken, Putin’in şaşırması görüntüsü sorulan Kalın, imgeleri daha sonradan izlediğini söylemiş oldu.
Kalın, “Biz salona girdiğimiz vakit, Rus heyeti karşıdaydı. Orada benim iki tane mevkidaşım onlar merhaba der üzere el ettiler. Vaktimiz de vardı. Bir husus da vardı açıkçası, toplantı başlamadan konuşmamız gereken. O denli yarım omuzla selamlaşma durumu oldu, benim mevkidaşım yapınca ben de karşılık verdim, oburu de yaptı. O sırada Sayın Putin geriden ‘Ne yapıyor bunlar?’ der üzere, bizim Hakan Fidan Bey’e söylüyor.” diye konuştu.
“Şam ile siyasi temas ne vakit ve ne ölçüde olur?” sorusunu yanıtlayan Kalın, şu anda o denli bir plan olmadığını belirterek, “Cumhurbaşkanımızın da tabir ettiği üzere istihbarat ünitelerimiz gerektiği vakit, gerektiği kadar ilgili yerlerle görüşmelerini yaparlar.” sözlerini kullandı.
ABD’nin GKRY’ye yönelik silah ambargosunu kaldırması sonucu
ABD’nin Güney Kıbrıs Rum idaresine (GKRY) yönelik silah ambargosunu kaldırma sonucunı kıymetlendiren Kalın, “Amerikan idaresinin, Kıbrıs Rum İdaresine dönük silah ambargosunu kaldırmasını fazlaca yanlış bir karar olarak görüyoruz. Bunun bölge barışına, Doğu Akdeniz’de barış ve istikrara katkı sağlaması mümkün değil. Kıbrıs barış sürecine katkı sağlaması da kelam konusu değil.” diye konuştu.
İsrail ile normalleşme
Kalın, İsrail’e iadeiziyaret yapılıp yapılmayacağı sorusuna, gündemleri fazlaca ağır olduğu için yakın vadede bu biçimde bir ziyaretin olmayacağını, İsrail’de de seçimlerin olacağını hatırlattı.
Kalın, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“İsrail ile olağanlaşmayı hem ikili bağlarımız hem Filistin problemi birebir vakitte bölge açısından kıymetli görüyoruz. Daha evvel de tabir ettik, ikili münasebetlerimiz bütün badirelere karşın, ticari ve insani boyutta âlâ bir biçimde devam etti lakin bunun kadar değerli olan bir başka mevzu da Filistin sıkıntısında adil ve kalıcı bir tahlilin bulunabilmesi ve iki devletli tahlilin hayata geçirilebilmesi, Türkiye’nin bu sürecin ortasında olması büyük ehemmiyete haiz.”
“Avrupa’nın güç güvenliği Türkiye’ye bağlı”
Enerji iş birliği konusunda yalnızca İsrail-Türkiye içinde değil, Avrupa tarafında da önemli bir isteklilik olduğunu kaydeden Kalın, “Ukrayna-Rusya savaşından daha sonra Avrupa yeniden bir güç kriziyle karşı karşıya. İki alternatif var. Birisi TANAP’ın güçlendirilmesi. Azerbaycan gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmesi. İkinci alternatif de Doğu Akdeniz’den elde edilecek gazın İsrail, Lübnan, Mısır olur, Türkiye üzerinden Avrupa’ya gitmesi. İki durumda da Avrupa’nın güç güvenliği Türkiye’ye bağlı” diye konuştu.
Kalın, İran’da genç bir hanımın gözaltında ölmesiyle ilgili büyük keder duyduğunu, toplumsal barış ve huzuru önceleyen yaklaşımın hakim olmasının temel dilekleri olduğunu lisana getirdi.
Azerbaycan-Ermenistan içinde barış mutabakatının müzakere edildiğini belirten Kalın, şu değerlendirmede bulundu:
“Aslında biraz objektif kurallara baktığımız vakit da bundan daha sonrasının artık tekrar müzakereler yoluyla ilerleyeceğine dair güçlü bir irade var. Burada natürel temel sorun bildiğiniz üzere yani geçen sene yaşanan o 44 günlük Karabağ Savaşı’ndan daha sonra bir ateşkes muahedesi yapıldı fakat çabucak hemen bir barış mutabakatı yapılmadı. Şu anda barış muahedesi müzakere ediliyor. Ermenistan ve Azerbaycan içinde. Bu alışılmış epeyce kapsamlı bir mutabakat. Yani artık iki devletin olağanlaşmaya gidecek süreçte atacağı adımları, hudutları, hudut güvenliğini, koridoru, Azerbaycan toprakları içerisinde kalan Ermeni vatandaşların durumunu, hepsini belirleyecek fazlaca kıymetli bir mutabakat. Bu muahedenin yanlışsız yapılması, Kafkaslar’da barış ve istikrarın belirlenmesinde hayli kritik bir rol oynayacak.”