Türkiye’de Euro Kullanılırsa Ne Olur? Türk Lirası’ndan Euro’ya Geçmek Neleri Değiştirir?

Rex

Global Mod
Global Mod
Her ülkenin para ünitesi değerlidir. Dünyada 2000’li senelerında başında bu hususta büyük bir değişim yaşanmıştı. Dünyanın önde gelen ekonomilerinin olduğu Avrupa’da ülkeler tıpkı para ünitesini kullanmaya başladılar. Euro, birinci etapta avro muydu, öyro muydu diye telaffuzuyla kafaları karıştırırken, aslen kullanıldığı ülkelerde de kimi ekonomik dengesizliklere niye oldu. Nasıl olmasın ünlü Alman Markı, Fransız Frangı, Yunan Drahmisi falan tarih olunca, enflasyonlar, emisyonlar, para siyasetleri birbirine girdi. Girdi derken, Avrupa sonuçta istikrar temeldir fakat sahiden iç içe girdi. Pekala, Türkiye’de TL yerine euro kullanılsa ne olurdu?


Euro, AB’nin para ünitesi.


90’ların ortasında kabul edilip, 99’da ilan edilen euro, 2002 yılında piyasada yerini almıştı. 20 yaşında olan para ünitesi, dünyada ABD Doları’nın tahtını da kısa müddette sarsmıştı. Son devirde çekişmeli bir rekabet halinde olurken, bugünlerde euro/dolar paritesi dengeyi koruyan 1 hududu etrafında hareket ediyor.

TL de bu sona göre konumlanıyor. Pozisyon derken sayısal olarak. Euro/TL, Türkiye için değerli de bir kaynak olurken, son senelerda üstünlük Rusya tarafına geçse de bilhassa turizmde hala Avrupalılar ve gurbetçi vatandaşlar değerli bir pozisyonda olduğundan bugünlerde 18,76’da bulunan kurun seyri dikkat çekiyor.


Burada da AB ve Euro Bölgesi enflasyonları bulunuyor.


ec.europa.eu

özetlemek gerekirse Avrupa Birliği üyesi (EU) ülkelerin ve Euro kullanan ülkelerin (EA) enflasyon oranları mevcut.

Bu oranlar ülkeler bazında değişirken, birinci euro kullanılmaya başlandığı periyotta ekonomik kriterlerinde sorun olan ülkelerde sarsıntılar yaratırken, daha sonrasında 2008 global finans kriziyle sorunu göze batırdı.


AB ülkeleri ortasında olup, bu parayı kullanmayanlar oluğu üzere, AB üyesi olmayıp da euro kullanan ülkeler de var.


Andorra, Monako, San Marino ve Vatikan gibi AB üyesi olmadan antlaşmalarla euro kullananlar, Karadağ, Kosova üzere antlaşmadan kullananlar var.

Bir de kullanmayanlar var ki en başta İngiltere’de gelir örneğin esasen daha sonradan da AB’den çıktı. AB’de olup ekonomik kriterleri karşılayamadıkları için euro kullanmayan ülkeler ortasında Bulgaristan, Hırvatistan, Macaristan, Polonya, Romanya bulunuyor.

Çek Cumhuriyeti, bu bahiste biraz ortada hem halk istemiyor tıpkı vakitte parasının kıymetini kaybetmek istemiyor üzere bir durum var.

Kendi isteğiyle euro kullanmayan da Danimarka ve İsveç bulunuyor. Bu iki ülkenin de monarşi ile yönetiliyor olması da dikkat çekiyor.


Gelelim Türkiye’ye!


Euro/TL son 1 yılda süratli bir değişim yaşadı. AB’de enflasyon her ne kadar 40-50 yılın tepesinde olsa da bizde durum biraz daha ileride olduğundan kur, 2021 yıl başında 9,07 düzeylerindeyken, 19,44 ile 17 Aralık’ta tepesini gorerek, an prestijiyle 18,76 düzeyinde bulunuyor.

Peki Türkiye’de euro kullanılsa ne olur?


Euroya geçmek ekonomiyi düzeltir mi?


Öncelikle bu biçimde bir data bulunmuyor. aslına bakarsan denetiminizden çıkan bir durum var ortada.

Para basımı (emisyon) ya da faiz değişimleri sizin inisiyatifinizden çıkıyor ve Avrupa Merkez Bankası ECB’nin denetimine geçiyor. Bölgede bu hususta nispeten teoriler ve demokrasi işlediğinden ülkemiz için değişik bir tablo oluşuyor.


Fiyat istikrarı demek bildiğiniz üzere enflasyon demek olunca enflasyon da yıl sonunda maaş artırımı demek
😎
.



İyi yanı 10 yıl boyunca diş macunu, ekmek ya da akaryakıtı birebir fiyat seviyelerinde alacağınız ve konut alırken 20-30 yıl sabit ödemeli faizi düşük kredi kullanabileceğiniz olurken, öteki yanı da 10 yıl boyunca maaşınız da birebir düzeylerde kalacak demek oluyor.


Son periyotta TL’deki kıymet kaybından yola çıkarsak taban fiyatın 5.500 TL’den 293 Euro’ya gerileme durumu maaşınızın senelerca 200-300 euro düzeyinde kalması demek de olabilir.


200-300 euro maaşla, ülkedeki meblağların düzeyini düşünürsek alım gücü stabil olsa da birinci etapta değişebilir tabi. Yunanistan bunu 2000’lerin başında yaşarken, bizde de durum benzeyebilir.

Bir kilo un bizde 12 TL desek 0,64 euro ediyor, Yunanistan’da 0,94 euro.

5 litrelik yağ bizde 156,90 TL’den 8,38 euro ederken, Yunanistan’da 13,99 euro ve patatesin kilosu bizde 9,99 TL yani 0,53 euro fakat Yunanistan’da 0,75 euro oluyor. Kaynak: Lidl


Diğer yandan da piyasalarda çılgın fiyat değişimleri olmaz bu da bizim üzere risk algısı yüksek bir toplumda yan gelirleri etkilemesi demek oluyor.


Tabi bunlar Avrupa’da da son 1 yılda değişen oynaklıklarda olsa da öncesindeki 40-50 yıl durum stabildi.

aslına bakarsanız Türkiye’nin bu biçimde bir isteği olmazken, Avrupa’nın bir daveti görülmüyor.


Tüm bunları TikTok’ta sadeceenesklips fazlaca hoş anlatıyor. Dilerseniz buradan da izleyebilirsiniz.
👇